روش پژوهش پطروشفسکی در بررسی نظام زمینداری در جامعه روستایی ایران
الموضوعات :
طلعت ده پهلوان
1
,
پوریا اسمعیلی
2
,
سجاد دادفر
3
1 - استادیار گروه تاریخ، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران
2 - دکترای تاریخ ایران دوره اسلام دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)
3 - استادیار دانشگاه رازی کرمانشاه
الکلمات المفتاحية: تاریخ‌نگاری مارکسیستی, خاورشناسی روسی, پطروشفسکی, نظام زمینداری, فئودالیسم.,
ملخص المقالة :
ایلیا پاوْلوویچ پِطْرُوشِفْسْکی (1898-1977م.) خاورشناس نامدار روس آثار پرشماری درباره تاریخ سیاسی، اقتصادی و اجتماعی ایران نگاشته است. این پژوهش در پی پاسخ به این سؤال است که شیوه تاریخ¬نگاری پطروشفسکی راجع به اقتصاد کشاورزی و مالکیت ارضی در ایران چگونه است؟ در پاسخ باید گفت که وی مطابق با ایدئولوژی مارکسیست-لنینیستی تلاش کرده تا با بهره¬گیری از واژه «فئودالیسم» و تعمیم آن به نظام زمینداری ایران در ادوار مختلف، تفسیری معنادار طبق نظر روس¬ها ارائه دهد. این مقاله با استفاده از روش توصیفی و تحلیلی درصدد است تا ابعاد و زوایای این موضوع را با دقت بررسی کند. یافته¬ها نشان می¬دهد که، مورخان روس بسان پطروشفسکی قصد داشتند تا در زمان جنگ سرد (1947- 1991م.) با قرائت کلی و نیز تعمیم دادن و نزدیک کردن تاریخ اجتماعی و اقتصادی کشورهایی همچون ایران به ویژه از جهت نظام زمینداری و جنبش¬های دهقانی به تفکرات شوروی آنان را به سیاست¬های کمونیستی مد نظر خود ملحق و یا حتی الامکان نزدیک کنند که این اقدام در آن دوران مسئله مهمی در جهت منافع شوروی و البته همسویی ایران به عنوان کشور همسایه آن¬ها به شمار می¬رفت.
قرآن کریم.
اسکاچپول، تدا (1392). بینش¬ و روش ¬جامعه¬شناسی¬ تاریخی. ترجمه هاشم ¬آقاجری، تهران: مرکز.
ادواردز، پل (1375). فلسفه تاریخ (مجموعه مقالات از دایره¬المعارف فلسفه)، ترجمه بهزاد سالکی، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
بلوخ، مارک (1363). جامعه فئودالی. ترجمه بهزاد باشی، تهران: آگاه.
بیانی، شیرین (1371). دین و دولت در ایران عهد مغول. تهران، مرکز نشر دانشگاهی.
پطروشفسکی، ا. پ. (1344). کشاورزی و مناسبات ارضی در ایران عهد مغول (قرن¬های 13 و14 میلادی). ترجمه کریم ¬کشاورز، ج1-2، تهران، مؤسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی دانشگاه تهران.
پطروشفسکی، ا. پ. (1351). نهضت سربداران خراسان. ترجمه کریم کشاورز، تهران، پیام.
پطروشفسکی، ا. پ. (1359). ایرانشناسی در شوروی دولت در عهد ایلخانان فقه اللغه ایرانی. ترجمه یعقوب آژند، تهران، نیلوفر.
پطروشفسکی، ا. پ. (1363). اسلام در ایران (از هجرت تا پایان قرن نهم هجری). ترجمه کریم -کشاورز، تهران، پیام، چ7.
حافظ ابرو، نورالله عبدالله (1350). ذیل جامع التواریخ رشیدی، به اهتمام خانبابا بیانی، تهران، انجمن آثار ملی.
دورانت، ویل (1367). تاریخ تمدن (عصر ایمان). ترجمه ابوالقاسم پاینده، ج4، تهران، انتشارات - آموزش انقلاب اسلامی، چ2.
دولاندلن، شارل (1388). تاریخ جهانی، ج2، ترجمه احمد بهمنش، انتشارات دانشگاه تهران، چ12.
زرین¬کوب، روزبه و سلیمان¬زاده، علیرضا (1392). واکاوی دوره نظام اشتراکی ابتدایی تاریخ جامعه ایرانی در نگاه و رویکرد ایرانشناسان شوروی. پژوهش¬های ایرانشناسی، سال 3، شماره2، صص53-71.
سجادی، صادق (1379). «¬اقطاع». دائرة¬المعارف بزرگ اسلامی. ج 9، تهران، مرکز دائرة¬المعارف -بزرگ ¬اسلامی، صص 643 - 665.
صدقی، ناصر (1391). تأملی در نگرش جامعه¬شناختی مارکسیستی به تاریخ ایران. پژوهش¬های علوم تاریخی. دوره 4، شماره 1، صص133-152.
صدقی، ناصر و نریمانی، عارف (1400). نقدی بر تئوری¬های اروپا محور در دوره¬بندی تاریخ اقتصادی ایران؛ ایدئولوژی، زمان پریشی و فراروایت. تاریخ ایران. دوره14، شماره2، صص 1-22.
فضل¬الله همدانی، رشیدالدین (1945). مکاتبات رشیدی، گردآوری محمد ابرقوهی، به‌کوشش محمد شفیع، لاهور: کلیه پنجاب.
کاسمینسکی، یوگنی (1358). تاریخ قرون وسطی. ترجمه صادق انصاری و محمدباقر مؤمنی، تهران: اندیشه.
کاظمی، حجت (1400). تاریخ¬نگاری مارکسیستی و ماهیت جامعه و دولت در ایران سنتی. سیاست (مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی). دوره 51، شماره4، صص1063-1091.
کوریک، جیمز آ. (1380). قرون وسطای اولیه، ترجمه مهدی حقیقت¬خواه، تهران: ققنوس.
لمبتون، آن (1382). تداوم و تحول در تاریخ میانه ایران. ترجمه یعقوب آژند، تهران: نی.
میرخواند، محمد بن خاوندشاه (1339). روضةالصفا فی سیره الانبیاء و الملوک و الخلفا، ج5، تهران: خیام و پیروز.
نچکینا، و. و دیگران (1361). تاریخ مختصر جهان، ترجمه محمدتقی فرامرزی، ج1، تهران: دنیا.
نوری، جعفر (1400). مغول¬شناسی ایرانی و نسبت آن با دو شاخه مغول¬شناسی مارکسیستی و غربی در تاریخ¬نگاری دوره پهلوی. تاریخ¬نگری و تاریخ¬نگاری. سال 31، شماره 28. صص 283- 303.
واگو، استفان (1373). درآمدی بر تئوری¬ها و مدل¬های تغییرات اجتماعی. ترجمه احمد رضا غروی¬زاد، قم: انتشارات جهاد دانشگاهی.
The study of religion in Russia in the 18th- first half of the 20th cent Ilya Pavlovich. Petrushevskyhttps://relstud-hist.spbu.ru
Kemper, Michael (2011). Introduction: Integrating Soviet Oriental studies. in The Heritage of Soviet Oriental studies. Michael Kemper and Stephan Conermann (eds.), London: Routledge.
Rodionov, Mikhail (2011). Profiles under Pressure: Orientalistsin Petrograd/Leningrad 1918- 1956. in The Heritage of Soviet Oriental studies. in Michael Kemper and Stephan Conermann (eds.), London: Routledge.
Verbeek, Georgi (2006). Anachronisme and the Rewriting of history: The South Africa Case. The Journal for Transdisciplinary Research in Southern Africa. vol. 2, No. 1, pp.181-200.
