مقایسه اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد و روش سهمگذارانه به شیوه گروهی بر آشفتگی زناشویی زنان متقاضی طلاق شهر تهران
الموضوعات : Psychology of couples
زهرا شمس
1
,
حمیرا سلیمان نژاد
2
,
وحید احمدی
3
1 - گروه روانشناسی، دانشکدۀ علوم انسانی، واحد ایلام، دانشگاه آزاد اسلامی، ایلام، ایران.
2 - گروه روانشناسی، واحد ایلام، دانشگاه آزاد اسلامی، ایلام، ایران
3 - گروه روانشناسی، دانشکده علوم انسانی، واحد ایلام، دانشگاه آزاد اسلامی، ایلام، ایران
الکلمات المفتاحية: آشفتگی زناشویی, درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد, رویکرد سهمگذاری به شیوه گروهی, زنان متقاضی طلاق.,
ملخص المقالة :
مقدمه و هدف: مرور نظاممند پژوهشها حاکی از این است که امروزه طلاق امری فراگیر شده و یکی از عوامل مهم و تأثیرگذار بر زندگی زناشویی است. از این رو اثربخشی رویکردهای درمانی مرتبط بر متغیرهای همبسته طلاق میتواند کمککننده باشد. لذا هدف از پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد و روش سهمگذارانه به شیوه گروهی بر آشفتگی زناشویی زنان متقاضی طلاق شهر تهران بود.
روش پژوهش: پژوهش حاضر نیمه آزمایشی با طرح پیشآزمون-پسآزمون و گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل کلیه زنان متقاضی طلاق شهر تهران در سال 1401 بود که تعداد 45 نفر به روش نمونهگیری در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش درمان میتنی بر پذیرش و تعهد و روش سهمگذارانه به شیوه گروهی و یک گروه گواه گمارده شدند. برای گردآوری دادهها از پرسشنامه آشفتگی زناشویی (SSMRD) ویسمن و همکاران (2009) استفاده شد. پروتکلهای درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (8 جلسه 45 دقیقهای هر هفته 1 جلسه) و روش سهمگذارانه به شیوه گروهی (10 جلسه 90 دقیقهای هفتهای 2 جلسه) برای گروههای آزمایش اجرا شد. سپس دادهها با استفاده از تحلیل کواریانس تکمتغیری (ANCOVA) به کمک نرمافزار SPSSV19 تحلیل شدند.
یافتهها: نتایج نشان داد هر دو رویکرد درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد و رویکرد سهمگذاری به شیوه گروهی بر آشفتگی زناشویی اثربخش هستند (05/0>P). این در حالی بود که بین دو رویکرد تفاوت معنیداری مشاهده نشد.
نتیجهگیری: بر اساس نتایج این پژوهش میتوان گفت، استفاده از روشهای درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد و به رویکرد سهمگذاری به شیوه گروهی در آشفتگی زناشویی زنان متقاضی طلاق اثربخش بوده و آگاهی متخصصان حوزههای مشاوره، روانشناسی و زوجدرمانگران از این درمانها میتواند جهت کاهش آشفتگی زناشویی کمککننده باشد
1. موسوی سمانه؛ قرهباغی فاطمه و میرزایی توکلی سیدمنصور. رابطه تمایزیافتگی و اضطراب مزمن در سیستم هیجانی خانواده با سلامت خانواده. نشریه مطالعات اسلامی در حوزه سلامت. 1401؛ 6(1): 26-15. https://sid.ir/paper/1125558/fa
2. Miller TR. Projected outcomes of nurse-family partnership home visitation during 1996–2013, USA. Prevention Science. 2015; 16(6): 765-777. https://doi.org/10.1007/s11121-015-0572-9
3. Mykhaliuk A. (2023). Критеріально-рівнева характеристика сформованості виконавської культури майбутніх викладачів фортепіано. Educological discourse. 2023; 4(43): 55-68. https://doi.org/10.28925/2312-5829.2023.413
4. Redmond M, & Martin B. All in the (definition of) family: transnational parent–child relationships, rights to family life, and Canadian immigration law. Journal of Family Issues, 44(3), 766-784. https://doi.org/10.1177/0192513X211054461
5. Capannola AL, & Johnson EI. On being the first: The role of family in the experiences of first-generation college students. Journal of Adolescent Research. 37(1): 29-58. https://doi.org/10.1177/0743558420979144
6. Lamson AL, Hodgson JL, Limon F, & Feng C. Medical family therapy in rural community health: A longitudinal “Peek” into integrated care successes. Contemporary family therapy. 2022; 44(1): 29-43. https://doi.org/10.1007/s10591-021-09626-1
7. Dykes G, & Ward M. Parents and adolescents in the post-divorce period: the effects on adolescent psychosocial development. Social Work/Maatskaplike Werk. 2022; 58(3): 366-381. https://doi.org/10.15270/58-3-1062
8. Tosi M, & Van den Broek T. Kinlessness,” Social Connectedness, and Subjective Well-Being in Europe. The Journals of Gerontology, Series B: Psychological Sciences and Social Sciences. 2025; 80(6): 55. https://doi.org/10.1093/geronb/gbaf055
9. Doherty WJ, Kalantar SM, & Tarsafi M. Divorce ambivalence and reasons for divorce in Iran. Family process. 2021; 60(1): 159-168. https://doi.org/10.1111/famp.12539
10. Whisman MA, Snyder DK, & Beach SRH. Screening for marital and relationship discord. Journal of Family Psychology. 2009; 23(2): 247–254. https://doi.org/10.1037/a0014476
11. Halford WK. Marriage and relationship education: What works and how to provide it. Guilford Press. 2011. https://psycnet.apa.org/record/2011-20615-000
12. Smith TW, Baron CE, Caska-Wallace CM, Knobloch-Fedders LM, Renshaw KD, & Uchino BN. PTSD in veterans, couple behavior, and cardiovascular response during marital conflict. Emotion. 2021; 21(3): 478. https://psycnet.apa.org/buy/2020-23659-001
13. امانی احمد.، عیسی¬نژاد امید.، و علیپور الهه. بررسی اثر بخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد به شیوه گروهی بر آشفتگی زناشویی، تعارض زناشویی و خوش¬بینی در زنان متأهل مراجعه کننده به مرکز مشاوره کمیته امداد شهر کرمانشاه. مجله روانشناسی و روانپزشکی شناخت. 1397.، 5(۱): 64-42. https://shenakht.muk.ac.ir/article-1-425-fa.html
14. Segal ZV, Teasdale JD, Williams JMG, & Bondolfi G. La thérapie cognitive basée sur la pleine conscience pour la dépression: Prévenir la rechute. De Boeck Supérieur. 2019. https://doi.org/10.1037/0022-006X.68.4.615
15. Hayes SC, Strosahl KD, & Wilson KG. Acceptance and commitment therapy: The process and practice of mindful change. Guilford press. 2012. https://psycnet.apa.org/record/2012-00755-000
16. Hayes SC, Levin ME, Plumb-Vilardaga J, Villatte JL, & Pistorello J. Acceptance and commitment therapy and contextual behavioral science: Examining the progress of a distinctive model of behavioral and cognitive therapy. Behavior therapy. 2013; 44(2): 180-198. https://doi.org/10.1016/j.beth.2009.08.002
17. Levin ME, Hildebrandt MJ, Lillis J, & Hayes SC. The impact of treatment components suggested by the psychological flexibility model: A meta-analysis of laboratory-based component studies. Behavior therapy. 2012; 43(4): 741-756. https://doi.org/10.1016/j.beth.2012.05.003
18. Hofmann SG, & Asmundson GJ. Acceptance and mindfulness-based therapy: new wave or old hat? Clinical psychology review. 2008; 28(1): 1-16. https://doi.org/10.1016/j.cpr.2007.09.003
19. اسمعیلی، معصومه؛ دهدست، کوثر؛ قبادی، شهاب و عسگری، محمد (1399). مطالعه کیفی الگوی سهمگذاری در مشاوره با رویکرد اسلامی و نقش آن در پایداری تغییرات نوع اول، دوم و سوم مراجعان. مجله مسائل کاربردی تعلیم و تربیت اسلامی، 5(4)، 32-7. https://qaiie.ir/article-1-691-fa.html
20. Chen J, You H, Liu Y, Kong Q, Lei A, & Guo X. Association between spiritual well-being, quality of life, anxiety and depression in patients with gynaecological cancer in China. Medicine. 2021; 100(1), e24264. https://doi.org/10.1080/07399332.2021.1995387
21. South SC, Mann FD, & Krueger RF. Marital satisfaction as a moderator of molecular genetic influences on mental health. Clinical Psychological Science. 2021; 9(4): 719-731. https://doi.org/10.1177/2167702620985152
22. اسمعیلی، معصومه. ارائه الگوی خانوادهدرمانی سهمگذاری در حل تعارضات خانواده. فرهنگ مشاوره و رواندرمانی. 1393.، 5(20): 57-27. https://qccpc.atu.ac.ir/article_1945.html
23. Barraca J, Polanski T, Duarte-Diaz A, & Perestelo-Perez L. Acceptance and commitment therapy for couples: A systematic review and meta-analysis. Journal of Contextual Behavioral Science. 2025; 35: 100867. https://doi.org/10.1016/j.jcbs.2024.100867
24. Peterson BD, Eifert GH, Feingold T, & Davidson S. Using acceptance and commitment therapy to treat distressed couples: A case study with two couples. Cognitive and behavioral Practice. 2009; 16(4): 430-442. https://doi.org/10.1016/j.cbpra.2008.12.009
25. مرادی، میترا؛ اسمعیلی، معصومه و کرمیقهی، محمدتقی (1401). الگوی گفتمان امید با محوریت سهم گذاری. مجله علوم روانشناختی، 21(111)، 460-427. http://psychologicalscience.ir/article-1-1407-fa.html
26. بخشیپور، ابوالفضل؛ شجاعی، نرگس؛ بهجت، آزیتا و فولادی، اسما (1399). تاثیر زوج درمانی پذیرش و تعهد بر آشفتگی زناشویی، انعطافپذیری روانشناختی و نگرانی اجتماعی در زوجین متقاضی طلاق. مجله روانشناسی اجتماعی، 13(54)، 38-27. https://journals.iau.ir/article_673386.html?lang=en
27. بهرادفر، رحیم؛ جزایری، رضوان السادات؛ بهرامی، فاطمه؛ عابدی، محمدرضا؛ اعتمادی، عذرا و فاطمی، سیدمحسن (1395). ارزیابی و تشخیص بالینی در زوجدرمانی: تجدید نظر و بررسی ویژگیهای روانسنجی مقیاس غربالگری آشفتگی زناشویی و ارتباطی. خانواده پژوهی، 12 (47)، 435-413. https://jfr.sbu.ac.ir/article_97413.html
28. ولز، کوین و سورل، جان (2007) زندگی با درمان مزمن (رویکرد مبتنی بر پذیرش). ترجمه مسگریان، فاطمه (1391)، تهران: انتشارات ارجمند. https://3030book.ir/product/
29. Mao K, Niu J, Chen H, Wang L, & Atiquzzaman M. Mining of marital distress from microblogging social networks: A case study on Sina Weibo. Future Generation Computer Systems. 2018; 86: 1481-1490. https://doi.org/10.1016/j.future.2017.05.030
