تحلیل جامعه شناختی ترس از در حاشیه ماندن در زیست جهان دیجیتال (مدل سازی ساختاری تأثیرات اجتماعی و روان شناختی برکاربران رسانه های اجتماعی شهر اهواز)

الموضوعات : Social Sciences Quarterly

نرگس درویشی ¹ , سمیرا حیدری اصل ² , نسرین درویشی ³

1 - عضو گروه روان شناسی، واحد امیدیه، دانشگاه آزاد اسلامی، امیدیه، ایران.
2 - دکتری جامعه شناسی، واحد دهاقان، دانشگاه آزاد¬، دهاقان، اصفهان، ایران.
3 - دکتری جامعه شناسی، دبیر دبیرستان های اهواز، ایران.

تاريخ الإرسال : 05 الخميس , ربيع الأول, 1447 تاريخ التأكيد : 05 الخميس , ربيع الأول, 1447 تاريخ الإصدار : 14 السبت , ربيع الأول, 1447

الکلمات المفتاحية: فومو, رسانه‌های اجتماعی , رضایت اجتماعی, احساس انزوای اجتماعی, احساس محرومیت نسبی, زیست جهان دیجیتال, مدل سازی.,

ملخص المقالة :

 

 پژوهش حاضر، در راستای کاوشی عمیق و روش مند، به تحلیل جامعه‌شناختی پدیدۀ ترس از در حاشیه ماندن  (FoMO)  در زیست‌جهان دیجیتال کاربران رسانه‌های اجتماعی در شهر اهواز می‌پردازد. این مطالعه، با بهره‌مندی از تئوری های سترگ؛ مقایسه اجتماعی، سلسله‌مراتب نیازها، خودتعیین‌گری  و سرمایه اجتماعی، زمینه‌ای استوار برای تبیین این تجربۀ نوپدید در سپهر دیجیتال فراهم آورده و فرضیاتی دقیق و منسجم از درون این دیدگاه‌ها استخراج نموده است. این تحقیق، در قالبی پیمایشی و با اتکا به پرسشنامه‌ای سنجیده و برخوردار از اعتبار علمی، به گردآوری داده‌ها پرداخته است. جامعه آماری، تمامی شهروندان بالای 15 سال شهر اهواز را در برمی‌گیرد که مطابق با آخرین سرشماری در سال 1395، تعداد آن­ها 1200000 نفر بوده است و حجم نمونه، با بهره‌گیری از ابزار پیشرفته Sample Power و به ‌منظور اجرای آزمون همبستگی پیرسون، 459 نفر تعیین گردیده است. داده‌ها در سال 1402، از طریق روش نمونه‌گیری سهمیه‌ای و با التزامی بی‌وقفه به اصول علمی گردآوری شده و با استفاده از نرم‌افزارهای SPSS و AMOS مورد تحلیل قرار گرفته‌اند. نتایج این پژوهش نشان داد؛ میان متغیرهایی چون؛ احساس انزوای اجتماعی، احساس محرومیت نسبی، مشارکت در رسانه‌های اجتماعی، رضایت از زندگی، جنسیت، سن و وضعیت اشتغال با متغیر فومو، پیوندهای معنادار وجود دارد.  ‌‌‌‌‌‌بخش ساختاری مدل حاکی از آن است که عواملی چون متغیر مشارکت در رسانه‌های‌ اجتماعی با دارا بودن ضریب (71/0) و رضایت از زندگی با دارا بودن ضریب (21/0-) و احساس محرومیت نسبی با دارا بودن ضریب (17/0) دارای همبستگی بیشتری با سازه فومو هستند. ‌‌در مقابل، متغیر احساس انزوای اجتماعی با دارا بودن ضریب (13/0) دارای همبستگی کمتری با سازه فومو می‌باشد‌. این یافته‌ها، نه‌تنها بازتاب‌دهندۀ پیچیدگی‌های پنهان در زیست‌جهان دیجیتال‌اند، بلکه بر ضرورت بازاندیشی عمیق در تجربۀ زیسته کاربران در مواجهه با پویایی‌های اجتماعی عصر دیجیتال تأکید دارد.

 

  فومو، رسانه‌های اجتماعی ، رضایت اجتماعی، احساس انزوای اجتماعی، احساس محرومیت نسبی.