اثربخشی آموزش اخلاق محیط زیستی به روش پروژه بر مسئولیت پذیر ی و نگرش به محیط زیست دانش آموزان پسر پایه پنجم ناحیه 3 اصفهان

الموضوعات : Promoting and improving the culture of environmental protection

ملیحه شیرازی ¹ , نصراله قشقایی زاده ²

1 -
2 - استادیار گروه مدیریت آموزشی، واحد اصفهان(خوراسگان)، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران

تاريخ الإرسال : 03 الثلاثاء , جمادى الأولى, 1446 تاريخ التأكيد : 11 الأربعاء , شوال, 1446 تاريخ الإصدار : 07 الإثنين , ذو القعدة, 1446

الکلمات المفتاحية: آموزش اخلاق محیط زیستی, روش پروژه, مسئولیت پذیری, نگرش محیط‌زیستی, دانش آموزان پایه پنجم.,

ملخص المقالة :

هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی آموزش اخلاق محیط‌زیستی به روش پروژه‌محور بر نگرش و مسئولیت‌پذیری محیط‌زیستی دانش‌آموزان پایه پنجم ابتدایی ناحیه ۳ شهر اصفهان بود. این مطالعه از نظر هدف کاربردی و از نظر روش، نیمه‌تجربی با طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه کنترل انجام شد. جامعه آماری شامل کلیه دانش‌آموزان پسر پایه پنجم این ناحیه بود که از میان آن‌ها ۶۰ نفر به‌صورت تصادفی انتخاب و در دو گروه آزمایش و کنترل گمارده شدند. ابزار گردآوری داده‌ها شامل دو پرسشنامه استاندارد مسئولیت‌پذیری محیط‌زیستی و نگرش محیط‌زیستی بود که روایی و پایایی آن‌ها تأیید شده است. گروه آزمایش طی هشت هفته آموزش اخلاق محیط‌زیستی را به روش پروژه‌محور دریافت کرد و گروه کنترل هیچ مداخله‌ای نداشت. نتایج تحلیل کوواریانس چندمتغیره نشان داد که آموزش پروژه‌محور بر نگرش محیط‌زیستی (118.099F=؛ 0.001 p<؛ 0.678 η²=) و مسئولیت‌پذیری محیط‌زیستی (210.132F=؛ 0.001 p<؛ 0.790 η²=) تأثیر معنادار دارد. بدین معنا که آموزش مبتنی بر پروژه توانست موجب بهبود قابل‌توجه نگرش و افزایش سطح احساس مسئولیت دانش‌آموزان نسبت به محیط‌زیست شود. بر اساس یافته‌ها، مشارکت عملی دانش‌آموزان در فعالیت‌های آموزشی موجب درونی‌سازی ارزش‌های اخلاقی، تقویت خودکارآمدی و ایجاد نگرش مثبت‌تر نسبت به طبیعت گردید. نتایج این پژوهش بر اهمیت به‌کارگیری رویکردهای فعال و مشارکتی در آموزش محیط‌زیستی مدارس ابتدایی تأکید دارد و می‌تواند راهنمایی مؤثر برای سیاست‌گذاران آموزشی در جهت پرورش نسل‌های آینده مسئول و آگاه ‌محیط زیستی باشد.

المصادر:

Feili, A., Alipour, S., Sabet, M. R., & SABET, A. (2022). The Relationship between Environmental Knowledge, Attitude and Behavior with the Development of Environmental Ethics.‏ Ethics in Science and Technology; 16 (4) :81-89 [In Persian]
Asgaripoor, A., Amiri, M. J., & Rahimi, S. (2020). Evaluation of Environmental Education Effectiveness on Environmental Attitude and Awareness of Students. Journal of Environmental Science and Technology, 22(4 (95) ), 315-326. [In Persian]
Sandbrook, C., Fisher, J. A., Holmes, G., Luque-Lora, R., & Keane, A. (2019). The global conservation movement is diverse but not divided. Nature Sustainability, 2(4), 316-323.‏
Altassan, A. (2023). Sustainable integration of solar energy, behavior change, and recycling practices in educational institutions: a holistic framework for environmental conservation and quality education. Sustainability, 15(20), 15157.‏
Afzal Khani,M. (2020). The Effect of Environmental Education on Students' Attitude and Behavior toward Environmental Protection in Garmsar. Geography (Regional Planning), 9(37), 57-78.
soleimani, F. , Soleimani, N. , Jamali, A. and Shabannejad Khas, R. (2019). A Model Representation with Grounded Theory approach for Nature Schools Development in Iran. School Administration, 7(3), 123-103. doi: 10.34785/J010.1398.252
Suarlin, S. (2023). Integrating environmental education to form environmental care characters in schools. Advances in Community Services Research, 1(2), 44-53.‏
Wilson, E. O. (2022). The future of life. Vintage.
Vladova, I. (2023). Towards a more sustainable future: The importance of environmental education in developing attitudes towards environmental protection. In SHS web of conferences (Vol. 176, p. 01009). EDP Sciences.‏
Abolhassani, N., Sayyadi, M. H., & Doosti, M. R. (2012). Investigating the Role of Education in Promoting Environmental Ethics and Culture. In Proceedings of the Second Conference on Environmental Planning and Management, Tehran, Iran.
Darling-Hammond, L., Schachner, A. C., Wojcikiewicz, S. K., & Flook, L. (2024). Educating teachers to enact the science of learning and development. Applied Developmental Science, 28(1), 1-21.‏
Hosseini Rad, M., & Rahmaty, Z. (2022). Students’,environmental education: Efficacy of new and practical teaching methods. Research In Biology Education, 4(1 (10) ), 51-64. SID. https://sid.ir/paper/1061750/en
Krajcik, J., Schneider, B., Miller, E. A., Chen, I. C., Bradford, L., Baker, Q., ... & Peek-Brown, D. (2023). Assessing the effect of project-based learning on science learning in elementary schools. American Educational Research Journal, 60(1), 70-102.‏
Qaeddi, A., & Talebi, S. (2018). The relationship between subjective norms, behavioral control, attitudes, knowledge, and environmental values of students with their environmental behaviors. In Proceedings of the Fifth National Conference on Modern Research in Humanities and Social Studies of Iran, Tehran, Iran.
Qajanti Far, B. R., Goldizadeh Jaran Moradi, A., & Parseh, M. S. (2025). The impact of educational programs on enhancing environmental awareness. In Proceedings of the Sixth International Conference on Educational Sciences, Counseling, Psychology, and Social Sciences, Hamadan, Iran. https://civilica.com/doc/2373915
Uzorka, A., Akiyode, O., & Isa, S. M. (2024). Strategies for engaging students in sustainability initiatives and fostering a sense of ownership and responsibility towards sustainable development. Discover Sustainability, 5(1), 320.‏
Sarmad, Z., Bazargan, A., & Hejazi, E. (1400). Research methods in behavioral sciences. Tehran: Agah Publications.