بررسی نقش عملکرد دولت روحانی بر ثبات سیاسی ایران

الموضوعات :

اعظم اباذری ¹ , جلال میرزایی ² , حسین معین آبادی بیدگلی ³

1 - علوم سیاسی، دانشکده حقوق و الهیات، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان
2 - علوم سیاسی، دانشکده حقوق و الهیات، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان
3 - علوم سیاسی، دانشکده حقوق و الهیات، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان

تاريخ الإرسال : 27 الإثنين , جمادى الأولى, 1445 تاريخ التأكيد : 13 الثلاثاء , ذو القعدة, 1445 تاريخ الإصدار : 14 الخميس , ذو الحجة, 1445

الکلمات المفتاحية: ثبات سیاسی, بی ثباتی سیاسی, دولت روحانی, روش مقایسه ای-کیفی, عملکرد هشت ساله.,

ملخص المقالة :

ثبات سیاسی، به معنای فقدان نسبی برخی حوادث سیاسی «بی‏ثبات کننده» است که به صورت تغییر در ساختار قدرت و تغییر در حکومت از طریق اقدامات مسالمت‏آمیز یا خشونت‏آمیز ظاهر می‏شوند. ازاین‌رو، مسئله‏ی تحقیق حاضر این است که وضعیت ثبات و بی‏ثباتی سیاسی در دوران ریاست جمهوری حسن روحانی (1400-1392) مطالعه و مهم‏ترین مؤلفه‌های مؤثر بر آن را مورد بررسی قرار دهد و از این رهگذر مدلی (چارچوب مفهومی) برای تحلیل آن ارائه نماید. پژوهش حاضر با عنوان «بررسی نقش عملکرد دولت روحانی بر ثبات سیاسی ایران» درصدد بررسی و تفسیر تأثیرات عملکرد دولت روحانی در دو مقطع زمانی چهارساله بر ثبات سیاسی است. در این پژوهش چهار مؤلفه دربرگیرنده ثبات سیاسی در قالب فاکتورهای مشارکت سیاسی، تغییرات در دولت، رابطه نهاد حاکمیت و نهادهای وابسته با دولت و کارکردهای دولت به‌صورت مستقل و مجزا مورد بررسی قرارگرفته است. تأکید بر این عوامل علاوه بر شواهد و واقعیت‏های سیاسی در ایران بر اساس آراء و مطالعات ساندرز، دیوید ایستون، تئوری هانتینگتون و پارسونز صورت گرفته است. برای رسیدن به هدف این پژوهش، محقق از روش مقایسه‏ای کیفی و استفاده از منابع داخلی و خارجی به عنوان ابزارهای گردآوری داده بهره‏برداری نموده است. یافته‏های تحقیق حاضر نشان می‏دهد راه‏حل تقویت ثبات­ سیاسی و پایداری در دولت اول حسن روحانی در تعادل سیاسی و اجماع نظری بین نهادهای قدرت، مشارکت­ سیاسی و کارکردهای دولت در حوزه‏های اقتصادی نظیر کنترل و کاهش نرخ تورم، تقویت قدرت خرید مردم، افزایش رشد اقتصادی مؤثر بوده است و در دولت دوم افول این شاخص‏ها از عوامل بی‏ثباتی محسوب می‏شوند. بااین‌وجود عامل ناتوانی در انطباق سیاست‏ها و جهت‏گیری‏ها با رویکرد رهبری در حوزه سیاست خارجی تأثیر بیشتری در بی‏ثباتی دولت روحانی در دوره دوم داشته است.

المصادر:

1. ایسنا خبرگزارى دانشجویان ایران.1392 حمایت رسمى ‏هاشمى از روحانى 21 خرداد. قابل دسترس در:https:// www. isna. ir/ news/ 92032112556/ [1396
2. باشگاه خبرنگاران جوان، (03، 11، 1396)
3. بیدقی، لیلا. (1399). نقش توسعه سیاسی در ثبات سیاسی: مطالعه موردی استان سمنان، پایان‌نامه، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شاهرود، دانشکده علوم انسانی، گروه علوم سیاسی.
4. پایگاه خبرگزاری جماران، (31/5/1394). Retrieved from https://www.mashreghnews.ir/news/886927
5. پایگاه خبرگزاری فارس، (29/10/1394).
6. خبرگزارى صداوسیما (1394). «سخنرانى روحانى در همایش اجراى برجام». 29 دى. قابل دسترس IRIBNEWS.IR..www.
7. خواجه سروي، غلامرضا (1382). رقابت سیاسي و ثبات سیاسي در جمهوری اسلامي ایران، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
8. دلاوری، ابوالفضل و رهبری، محمد.(1402)، وعده‏های انتخاباتی، محدودیت‏های دولت و اعتراضات سیاسی در ایران؛ مطالعه موردی نخستین سال دولت دوم روحانی (مرداد 2396 تا مرداد 1397)، دولت‏پژوهی،9(34)، 214-179 https://doi.org/10.22054/tssq.2023.54080.978
9. ذوالفقاری، ابراهیم (1399). مقایسه تطبیقی عملکرد دولت روحانی و دولت احمدی‌نژاد در مواجهه با تحریم‌ها، پایان‌نامه، دانشگاه پیام نور مرکز رشت.
10. ساموئل،‏هانتینگتون. (1370). سامان سیاسی در جوامع دستخوش دگرگونی. ترجمه محسن ثالثی، تهران، نشر علم.
11. ساندرز، دیوید (1390)، الگوهای بی‌ثباتی سیاسی، ترجمه‏ی پژوهشکده مطالعات راهبردی، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
12. سعیدی، علی‌رضا. (1400). چارچوبی برای تحلیل رقابت و ثبات سیاسی با نگاهی به تجربه جمهوری اسلامی ایران، مطالعات علوم سیاسی، حقوق و فقه، 7(1)، 528-517.
13. شاه‌آبادی، ابوالفضل، بهاري، زهرا. (1393). تأثیر ثبات سیاسی و آزادي اقتصادي بر رشد اقتصادی کشورهاي منتخب توسعه یافته و در حال توسعه، صص 72-53
14. صادقی جقه، سعید (1400). تحلیل؛ انتخابات خرداد 1400؛ ضرورت تداوم ثبات سیاسی و مدیریتی، نشریه دیده بان امنیت ملی، شماره 110، صص33-38.
15. صارمی، محمدرضا، رضایی، علیرضا، ترابی، قاسم (1400)، پیامدهای سیاست خارجی دولت روحانی بر تعاملات بین‌المللی جمهوری اسلامی ایران، فصلنامه علمی مطالعات روابط بین‌الملل، سال چهاردهم، شماره 53، بهار 1400، صص 34-9.
16. صفریان، روح‏الله، شهرام نیا، امیر مسعود، امام جمعه زاده، سیدجواد، مسعود نیا، حسین (1398)، الگوی حکمرانی خوب و توسعه اقتصادي د ر ایران و ترکیه 2006 تا 2017، فصلنامه رهیافت‏هاي سیاسی و بین‏المللی، دوره 11، شماره دوم، زمستان.
17. عبدالهی، مجید؛ قائدی، محمدرضا؛ مرادی، مریم؛ ابوالحسن شیرازی، حبیب¬اله. (1402). تحلیلی بر برنامه جهانی هفدهگانه توسعه و رویکرد سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران. فصلنامه جامعه و سیاست، سال 1، شماره 3، شیراز، صص 1-16.
18. فوزی، یحیی (1384). تحولات سیاسی اجتماعی بعد از انقلاب اسلامی در ایران، چاپ و نشر عروج، 1384.
19. گروه مطالعاتی امنیت (1387)، تهدیدات قدرت ملی شاخص‏ها و ابعاد، چاپ اول، تهران: دانشگاه عالی دفاع ملی.
20. محمدی‏لرد، عبدالمحمود (1392)، انتخابات ریاست جمهوری یازدهم و ثبات سیاسی جمهوری اسلامی ایران، فصلنامه مطالعات راهبردی، سال هفدهم، شماره اول، بهار 1393.
21. مهربان اینچه برون، حامد؛ اکبری، سمیرا، احمدیان، قدرت (1401). تأثیر جهانی شدن بر ثبات سیاسی در دوران اصلاحات، اصولگرایی و اعتدال‌گرایی، نشریه دانش سیاسی، شماره 35، صص 249-278.
22. نوریان، احسان؛ گلپایگانی، حسن؛ بهشتی نیا، ادریس. (1402). رویکردهای جمهوری اسلامی ایران به مشارکت سیاسی به عنوان زیربنای مشروعیت سیاسی با تأکید بر نقش احزاب. فصلنامه جامعه و سیاست، سال 1، شماره 4، شیراز، صص 19-38.