اثر تاریخ کاشت و روش‌های مختلف کنترل علف‌های هرز بر عملکرد و خصوصیات رویشی آفتابگردان در منطقه خوی

الموضوعات :

مجتبي اكبري ¹ (دانشكده كشاورزي، گروه زراعت،دانشگاه آزاد اسلامي، خوي، ايران)
ساسان رضادوست ² (استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوی)

تاريخ الإرسال : 27 الخميس , جمادى الثانية, 1431 تاريخ التأكيد : 18 الجمعة , شوال, 1432 تاريخ الإصدار : 04 السبت , صفر, 1432

الکلمات المفتاحية: آفتابگردان ـ تاریخ کاشت ـ علف‌کش ـ عملکرد ,

ملخص المقالة :

به منظور تعیین اثرات تاریخ کاشت و روش‌های کنترل علف‌های هرز بر عملکرد و خصوصیات رویشی آفتابگردان، آزمایشی در سال 1388 در منطقه خان‌دیزج شهرستان خوی انجام شد. این آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل تاریخ کاشت در سه سطح (15 فروردین، 15 اردیبهشت و 15 خرداد) و روش‌های کنترل علف‌های هرز در پنج سطح (تریفلورالین + فوکوس، تریفلورالین + نابواس، تریفلورالین، وجین دستی و عدم کنترل) بودند. نتایج نشان داد که تاریخ کاشت و روش‌های کنترل علف‌های هرز اثر معنی‌داری بر صفات ارتفاع بوته، قطر ساقه، عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه و روغن آفتابگردان داشت، ولی درصد روغن فقط در تاریخ‌های کاشت معنی‌دار شد. مهم‌ترین علف‌های هرز مزرعه شامل سلمه‌تره، پیچک‌‌صحرایی، شلمی، کنف‌وحشی، سوروف و چسبک بودند که در تاریخ‌های مختلف کاشت تغییرات شدیدی در وزن خشک هر یک از گونه‌ها مشاهده شد. به طوری که در تاریخ کاشت اول (15 فروردین) وزن خشک سلمه‌تره و شلمی، در تاریخ کاشت سوم نیز وزن خشک سوروف، چسبک و کنف‌وحشی در بالاترین مقدار بودند. علف‌کش تریفلورالین در کنترل پیچک‌صحرایی و کنف‌وحشی بسیار ضعیف‌تر از تیمار وجین دستی عمل نمود. بین دو علف‌کش پس‌رویشی نابواس و فوکوس اختلاف معنی‌داری از لحاظ کنترل باریک برگ‌ها مشاهده نشد. اثرات متقابل دو فاکتور بر صفاتی از قبیل ارتفاع بوته، قطر ساقه، عملکرد دانه، عملکرد روغن، عملکرد بیولوژیک و وزن خشک علف‌های هرز معنی‌دار شد. در مجموع این تحقیق نشان داد که تاریخ کاشت 15 اردیبهشت ماه و کاربرد علف‌کش پیش‌رویشی تریفلورالین با علف‌کش‌های پس‌رویشی نابواس و فوکوس برای حصول حداکثر عملکرد دانه و روغن آفتابگردان در منطقه می‌تواند مناسب ‌باشند.

المصادر:

 Andrade, F. H. 1995. Analysis of growth and yield of maize, sunflower and soybean grown at Balcarce, Argentina. Field Crops Research. 41: 1-12.
 Andria, R., F. Q. Chiaranda, V. Magliulo and M. Mori. 1995. Yield and soil water uptake of sunflower sown in spring and summer. Agronomy Journal. 87: 1122-1128.
 Arshi, Y., K.Mozaffari, and H.Zeinali Panah 1996. Survey of effect drought stress on some morphological traits and grain yield of sunflower. Journal of Seed and Plant. 12(3):296-305. (In Persian).
 Ashley, R. O., E. D. Eriksmoen, N. B. Whitney and B. Rettinger. 2002. Sunflower date of planting study in Western North Dakota, Annual Report Dickinson Extention Center. 123-135.
 Bange, M. P., G. L. Hammer and K. G. Rickert. 1997. Environmental control of potential yield of sunflower in the subtropics. Australian Journal Agriculture Research. 48: 231-240.
 Beard, B. H., and S. Geng. 1982. Interrelationships of morphological and economic characters of sunflower. Crop Science. 22: 817-822.
 Bialy, M. E. and F. S. A. Samie. 1997. Integrated weed management in sunflower. Annals Agriculture, Science, Cario, 42: 147-158.
 Blackshow, R. E., D. A. Derksen and H. H. Muendel. 1990. Herbicide combination for posemergence weed control in safflower. Weed Technology. 4: 97-104.
 Brenzil, C., B. Reckseidler, E. Johnson and B. Frick. 2006. Organic crop production: Weed Management Agric and Food, Saskatchewan. Pp. 84
 Buhler, D. D. 2002. Challenges and oportunities for integrated weed management. Weed Science. 50: 273-280.
 Chubb, W. O., and C. Friesen. 1985. Wild oat interference in sunflower. Canadian Journal of Plant Science. 65: 219-225.
 Daneshian, J., E. Jamsidi, A.Ghalavand, and E.Farrokhi. 2008. Determination of the suitable plant density and planting date for new hybrid (CMS-26XR-103) of sunflower. Iranian Journal of Crop Sciences. 10(1):72-87. (In Persian).
 Daugovish, O., D. C. Thill and B. Shaft. 2003. Modeling competition between wild oat (Avena fatua L.) and yellow mustard or canola. Weed Science. 51: 102-109.
 De La Vega, A. J., and A. J. Hall. 2002. Effects of planting date and, genotype, and their iteraction on sunflower yield, Argentina. Crop Science. 42: 1191-1201.
 Erman, M., I. Tepe, B. Bukun, R. Yergin and M. Taskesen. 2008. Critical period of weed control in winter lentil under non-irrigated conditions in Turkey. African Journal Agriculture Research. 3: 523-530.
 Hallgren, E., M. W. Palmer and P. Milberg. 1999. Data diving with cross validation and investigation of broad scale gradient in Swedish weed communities. Journal of Ecology. 87: 1015-1037.
 Hamzeie, A., A. Dabbagh Mohhamadi Nasab, F. Rahimzadeh Khoiei, A.Javanshir, and M.Moghaddm. 2005. Effect of different periods of weed interfrence on quantitative and qualitative yield of three canola cultivars. The 1th Iranian Weed Sciences Congress, Tehran Pp14-17. (In Persian).
 Hejazi. A., A. Rahimian, A. Tirkamni, and M.Shahverdi. 2000. Dertermination of Critical Period of weed control of sunflower in Lorestan region-papers Abstract of 6th Iranian Agronomy and Crop Sciences, Babolsar. Pp 572. (In persian).
 Holding, D. and A. Bowcher. 2004. Weed in witer pulses-integrated solutions. CRC for Australian Weed Management Technical Series 9. Pp. 48.
 Jose, F., C. Barros, M. de Carvalho and G. Basch. 2004. Response sunflower to sowing date and density under Mediterranean condition, Europe Journal of Agronomy. 21: 347-356.
 Khajehpour. M. R. 2004. Plants industrial. Jahad Daneshgahi Pablishments of Isfahan Industial university. 564 pp.
 Kheiavi, M. 2002. Effect of planting date on grain and oil yields in four sunflower cultivars in Zanjan region. The 7th Iranian Crop Sciences Congress. Karaj, Iran. Pp. 151.
 Khoshnam, M. 2006. Effect of planting distances on critical period of canola weed. Thesis of Master Science of Agronomy, Ghilan University. 108pp.
 Korchekani, A. 2003. Chemical control of sunflower weed (Hybrid Hisun33)-Thesis of Master Science of Agronomy of Isfahan Industrial University. Pp 102.
 Koocheki, A. R., H. Zariff Ketabi, and A. R. Nakhfrosh. 2001. Ecological approaches weed management. Pabilishments of University of Ferdosi Mashhad. Pp 385. (In Persian).
 Legha, P. K., R. K. Malik and A. S. Faroda. 1992. Weed management in Kharif sunflower (Helianthus annuus). Crop Research, Hisar. 5: 376-378.
 Mahmodi, S. 2003. Study of competion ecophsiological between corn and chenopodium album. Thesis of Ph.D of Agronomy Tehran University. Pp 277. (In Persian)
 Milberg, P., E. Hallgren and M. W. Palmer. 2001. Timing isturbance and vegetation deveiopment: How sowing date affects the weed flora in spring sown crops. Vegetation Science. 12: 93-98.
 Mir Kamali, H. 1995. Guide of weeds control in farms, gardens, lands of unutilized and water resources. Pablishments of Organization of Researches, Education and Extension of Agriculture. Pp. 87. (In persian).
 Riaz, M., M. A. Malik, T. Z. Mahmood and M. Jamil. 2007. Effect of various weed control methods on yield and yield components of wheat under different cropping patterns. International Journal Agriculture Biology. 8(5): 636-640.
 Sarno, R. and R. Clbella. 1992. Correlation between some yield factors in sunflower. Proceeding of 13th International, sunflower Conf. Pp. 360-379.
 Tanimu, B. and S. G. Ado. 1998. Relationships between yield components in floret population of sunflower. Helianthus. 11: 17-20.
 Tranel, T., T. S. Weaver, and P. Milberg. 2003. Interference by the weed Parthenium hysterophorus L. with grain sorghum: Influence of weed density and duration of competition. International Journal of Pest Management. 48(3): 183-188.
 Zaffaroni, E. G. and A. A. Schniter. 1999. Sunflower production as influenced by plan type, plant population and row arrangement. Agronomy Journal. 63: 113-116.
 Zand, A., H. Rahimian, and A. Koceki. 2004. Weeds ecology. Pablishments of university of Ferdosi Mashhad. Pp. 558.(In Persian).