بررسی و ارزیابی ترجمه واژگان داراي دو معناي متضاد در ترجمه‌های فارسی قرآن کریم
الموضوعات :
ساجد سبحانی
1
(دانشگاه قم)
الکلمات المفتاحية: قرآن کریم , ترجمه, تضاد معنایی, معنی, ترجمه اضداد,
ملخص المقالة :
موضوع این پژوهش، متضادها در قرآن کریم است و اهمیت تحقیق در این است که به موضوعی مرتبط بابررسی و ارزیابی برخی از کلمات خاص قرآن کریم و معانی آنها می پردازد. کلماتی که به دلیل اهمیت فوق العاده ای که در زمینه ترجمه دارند انتخاب شده اند این کلمات برصحت و نادرستی ترجمه تاثیرمستقیم داشته و نتیجه ترجمه نادرست آنها آسیب هایی است که به انتقال مفاهیم قرآنی می رساند.این نوشتار درپی تحقیق و بررسی و ارزیابی ترجمه واژگانی که در نتیجه فهم و انتخاب نادرست معانی حقیقی و بجای آنها می تواند اختلاف و ابهاماتی را در ترجمه و تفسیر آیات قرآن ایجاد کند.و این ابهام و احتلاف هم به دلیل گستردگی معنای این کلمات در انتخاب یک معنای صحیح و دقیق است که کارترجمه را برای مترجم دشوار می سازد وگاهی هم منجربه بوجود آمدن اشکالاتی در ترجمه آنها می شود.پژوهش حـاضر از روش توصیفی- تحلیلی همراه با استفاده از فرهنگ لغت و تفسیرهای مختلف ونظرات و آراء زبانشناسان صاحب نظر و چهار ترجمه منتخب فارسی قرآن کریم به عنوان نمونه منابع جهت بررسی و ارزیابی این اختلافات در این پژوهش بهره گرفته است. این پژوهش در بررسی و ارزیابی این واژگان به این نتایج رسیده است: مترجمان اکثرا ترجمه تحت اللفظی را ترجمه می کنند که برخی از آنها بر خلاف معنی واقعی مورد انتظار است و این بدان معناست که واژه مورد نظردر متنی که در آن واقع شده معنی دیگری برای آن قابل تصور نیست.گاهی ترجمه مترجمان با معنایی که طبق تفاسیر موجود احتمال آنها زیادتراست ، منافات دارد و به همین دلیل مشاهده می گردد که معنای دیگری را که این کلمه دارد ذکر نمی کنند.مترجمان در ترجمه برخی از واژگان متضاد،برای اطلاع بیشتر در معنای کلمه به تعابیری اشاره می کنند که جنبه تفسیری دارند
القران الکریم 1- ابن الأنباري، أبو بكر قاسم بن محمد، الأضداد. بیروت، المكتبة العصرية، 1987م.
2- ابن فارس أبو الحسن أحمد بن زكريا، معجم مقاییس اللغه(متخير الألفاظ)، بيروت، دار الفكر، 1979م.
3- ابن منظور، أبو الفضل جمال الدين بن مكرم، لسان العرب. بيروت، دار صادر، 1414 هـ
4- أبو الطيب اللغوي الحلبي، عبدالواحد بن علي، الوافي بالوفيات والإبدال والأضداد. دمشق، مجمع اللغة العربية (بی تا).
5- أصمعي، أبو سعيد عبد الملك بن قريب بن علي بن أصمع، الأضداد، بيروت، دار الكتب العلمية- المطبعة الکاثوليکيه، 1912 م.
6- پاکستانی، صدرالأفاضل، مناهج التفسیر فی شبه القاره، 1404ق
7- جوهری، ابو نصر إسماعيل بن حماد، الصحاح تاج اللغه وصحاح العربیه، بیروت، دار العلم للملايين، 1987م. #3 8- حاجي خليفة، مصطفى بن عبدالله، كشف الظنون عن أسامي الكتب والفنون، بغداد، مكتبة المثنى، 1413 ه، 1992م.
9- رضایی اصفهانی، محمد علی، روشها و سبکهای ترجمه قرآن، قم، مركز بين المللي ترجمه ونشر المصطفي(ص)، 1391 ش.
10- رمضان، عبد التواب، فصول في فقه العربية، قاهرة، ، مكتبة الخانجي، 1980 م.
11- سجستاني، أبو حاتم بن سهل، الأضداد، قاهره، مکتبة الثقافة الدينية، 1430هـ.
12- سید الشریف المرتضی، تفسیر نفائس التأويل، بیروت، شركة الاعلمي للمطبوعات، 1431هـ.
13- سيبويه، أبوبشر عمر بن عثمان بن قنبر، الكتــاب، قاهره، نشر مكتبة الخانجي، 1408 هـ.
14- صیفور، امین، المشترك اللفظي في ترجمة القرآن الكريم إلى اللغة الفرنسية، قستنطنیه، جامه منتوری-کیه الاداب و اللغات، 2009م
15- طباطبایی، سيد محمد حسين، تفسیر المیزان، قم، دفتر انتشارات اسلامی، 1378 هـ.
16- طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، بیروت، دار المعرفة، 1408هـ.
17- طبری، محمدبن جریر، جامع البیان فی تفسیر القرآن، بیروت، دارالمعرفه، 1412هـ.
18- فخر رازی، محمدبن عمر، التفسیر الکبیر(مفاتیح الغیب)، بیروت، داراحیاءالتراث العربی، 1420هـ.
19- فراهيدي، الخليل بن أحمد. العين، ایران، مؤسسة دار الهجرة، 1409 هـ.
20- فیروز آبادی، مجدالدین یعقوب الشیرازی، قاموس المحیط. بیروت، دار الکتب العلمية، 1415هـ.
21- قرطبي، محمد بن أحمد أبو بكر فرج، الجامع لأحكام القرآن، قاهره، مكتبةالسلام العالمية، 1981م.
22- قطرب، أبو علي محمد بن المستنير، الأضداد، أردن، دارالعلوم، 1405 ه- 1984 م.
23- لبيد بن ربيعة(1962 م ). ديوانه. بیروت. نشر دار الکتاب العربي
24- لطرش، محمدلمین، لأضداد وترجمتها في القرآن الكريم إلى اللغة الفرنسية عند أبي بكرحمزة، الجزائر، رساله مجستیر، 2008م
25- مختار عمر، أحمد، علم الدلالة، قاهرة، دار عالم الكتب، 1992م.
26- مرقش الاکبر، عمرو بن سعد بن مالك بن ضبيعة بن قيس بن ثعلبة، دیوان المرقش، بیروت، نشر دار صادر، (بی تا)
27- منجد، محمد نورالدین، الترادف فی القران الکریم، قم، دار الفکر، ١٩٩٩ م.
28- وافي، علي عبدالواحد، فقه اللغة، قاهره، نهضة مصر للطباعة والنشر، 2004م.
سايت‌هاي اينترنتي 1- پایگاه اینترنتی ویکی نور fa. wikinoor. ir
2- پایگاه مرکز اطلاعات علمی جهاد دانشگاهیsid. ir
3- جویشگر علمی فارسی علم نت elmnet. ir
4- سایت مبتعث للدراسات والاستشارات الاكاديمیة mobtath. com
5- persianpdf. com
