تطور گفتمان تفویض در سده دوم هجری و طیف مفضّل بن عمر
الموضوعات : تاریخ و تمدن اسلامی
1 - ندارد
الکلمات المفتاحية: گفتمان تفویض, مفوضه, طیف مفضّل بن عمر, خطّابیه, غالیان,
ملخص المقالة :
گفتمان تفویض به معنای غلو و جریان مفوضه از موضوعاتی اند که در بررسی تاریخ اندیشه امامیهتاکنون بدانها کمتر توجه شده است. پژوهش های معدودی نیز که به این بحث پرداخته اند غالبا درچارچوبی کلامی بوده است و از بررسی تفویض و مسائل مربوط ب ه آن در بستر تاریخی اش غفلت شدهاست. این مقاله تاریخ شک لگیری و تطور گفتمان تفویض در سده دوم هجری را دنبال م یکند. پی گیریاین موضوع از نقطه آغاز آن، یعنی سده دوم هجری، نشان می دهد که گفتمان تفویض در دوره صادقینغالبا در برابر جبر به کار می رفته است. تفویض علیهماالسلام هنوز معنای معهود آن را نداشته ونگارنده در ادامه نشان م یدهد که از اواخر سده دوم هجری بود که گفتمان تفویض در جامعه شکلگرفت؛ یعنی برخی عقاید غالیانه که تا پیش از آن وجود داشت، در قالب گفتمان تفویض و اصطلاحمفوضه مطرح و صاحب هویت اجتماعی شد. این مقاله در ادامه به بررسی علل و زمینه هایی می پردازدکه موجب شد اصحاب مفضّل بن عمر یعنی مهم ترین گروه امامی که با این گفتمان پیوند یافت بهاعتقادات تفویضی متهم شوند و بعضا مفوضی خوانده شوند.
