بازتاب تاریخ در دیوان لغات الترک محمود کاشغری
الموضوعات : تاریخ و تمدن اسلامی
سید مهدی جوادی
1
(ندارد)
الکلمات المفتاحية: کاشغری, دیوان لغات الترک, ترکان, ادبیات ترکی, تاریخ و جغرافیای اقوام ترک, نقشۀ
, 
, ترکستان,
ملخص المقالة :
دیوان کاشغری، گرچه بیشتر در زمینۀ زبان و ادبیات ترکی به رشتۀ تحریر درآمده است،لکن مقدمۀ نسبتاً طولانی آن در تاریخ ترک و گویش های ترکی و نیز اطلاعات قابلتوجه در تاریخ سیاسی، ادبی، اجتماعی، فرهنگی و جغرافیای تاریخی و اصطلاحاتدیوانی در سده های چهارم و پنجم هجری، که مؤلف خود از افراد دخیل در سازمان هایحکومتی بوده است، این اثر را در ردیف منابع مهم خاصّه در زمینه های تاریخی وجغرافیایی و تشکیلات اداری این عصر قرار داده است . از سوی دیگر وجود برخیاطلاعات کم نظیر و گاهی بی نظیر و منحصر به فرد، به ویژه دربارۀ ترکان و آداب و رسومساکنان شرق جهان اسلام، از جمله نقشۀ رنگی مناطق جغرافیایی اقوام و قبایل ترک درجهان، چگونگی پذیرش اسلام از سوی ترکان و نیز اوضاع سیاسی و اجتماعی و فرهنگیقراخانیان، به عنوان نخستین دولت اسلامی ترک، بر ارزش تاریخی آن افزوده است .مقالۀ حاضر که به بررسی بازتاب تاریخ در دیوان کاشغری پرداخته، در صدد نشان دادناهمیت این اثر، در موضوعات مختلف تاریخی است دیوان کاشغری، گرچه بیشتر در زمینۀ زبان و ادبیات ترکی به رشتۀ تحریر درآمده است،لکن مقدمۀ نسبتاً طولانی آن در تاریخ ترک و گویش های ترکی و نیز اطلاعات قابلتوجه در تاریخ سیاسی، ادبی، اجتماعی، فرهنگی و جغرافیای تاریخی و اصطلاحاتدیوانی در سده های چهارم و پنجم هجری، که مؤلف خود از افراد دخیل در سازمان هایحکومتی بوده است، این اثر را در ردیف منابع مهم خاصّه در زمینه های تاریخی وجغرافیایی و تشکیلات اداری این عصر قرار داده است . از سوی دیگر وجود برخیاطلاعات کم نظیر و گاهی بی نظیر و منحصر به فرد، به ویژه دربارۀ ترکان و آداب و رسومساکنان شرق جهان اسلام، از جمله نقشۀ رنگی مناطق جغرافیایی اقوام و قبایل ترک درجهان، چگونگی پذیرش اسلام از سوی ترکان و نیز اوضاع سیاسی و اجتماعی و فرهنگیقراخانیان، به عنوان نخستین دولت اسلامی ترک، بر ارزش تاریخی آن افزوده است .مقالۀ حاضر که به بررسی بازتاب تاریخ در دیوان کاشغری پرداخته، در صدد نشان دادناهمیت این اثر، در موضوعات مختلف تاریخی است
