تاثیر اعتماد سازمانی بر تجاری سازی دانش در شرکت‌های دانش بنیان

الموضوعات : خطمشی‌گذاری عمومی در مدیریت

نوشین بیات ¹ (گروه مدیریت دولتی، واحد علوم و تحقیقات تهران، دانشگاه آزاد اسلامی)
محمد ذاکری ² (واحد رودهن)
اسماعیل اسدی ³ (دانشگاه ستاری)

تاريخ الإرسال : 13 السبت , محرم, 1443 تاريخ التأكيد : 18 الثلاثاء , ربيع الثاني, 1443 تاريخ الإصدار : 17 الإثنين , ربيع الثاني, 1443

الکلمات المفتاحية: اعتماد عمودی, اعتماد نهادی و تجاری سازی دانش, اعتماد افقی, اعتماد سازمانی,

ملخص المقالة :

این مطالعه با هدف تعیین تاثیر اعتماد سازمانی بر تجاری سازی دانش در شرکت‌های دانش بنیان انجام گرفته است. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش گردآوری داده‌ها توصیفی از نوع پیمایشی و از نظر روش تحلیل داده‌ها از نوع همبستگی می‌باشد. جامعه آماری شامل 10 شرکت‌ دانش بنیان فعال در حوزه هوش مصنوعی و رایانش ابری بوده است که براساس نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای، 91 نفر از کارکنان شرکت‌ها به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه استاندارد اعتماد سازمانی الونن و همکاران(2008) و پرسشنامه استاندارد تجاری سازی دانش شریفی و همکاران(2015) بوده است که روایی محتوای آن توسط خبرگان تایید شد و پایایی آنها نیز در یک مطالعه مقدماتی با 30 آزمودنی و مقدار آلفای کرونباخ بالاتر از 0.7 تایید شد. برای تجزیه و تحلیل داده از آزمون کولموگروف- اسمیرنوف، ضریب همبستگی و رگرسیون استفاده شده است که نتایج پژوهش نشان دهنده تاثیر معنادار مولفه‌های اعتماد سازمانی شامل اعتماد عمودی، اعتماد افقی و اعتماد نهادی بر تجاری سازی دانش در شرکت‌های دانش بنیان می باشد. بر این اساس دستیابی به تجاری‌سازی دانش در حوزه هوش مصنوعی و رایانش ابری تا اندازه زیادی به اعتماد سازمانی بستگی دارد. ماهیت ویژه ماموریت و اهداف شرکتهای دانش بنیان ایجاب می‌کند که به اعتماد سازمانی توجه ویژه‌ای شود.

المصادر:

ابراهیمی، سیدعباس؛ محمدی فاتح، اصغر؛ و حاجی پور، ابراهیم (1391). بررسی نقش اعتماد در تسهیم دانش شغلی کارکنان دانشگاه تربیت مدرس. فصلنامۀ علمی پژوهشی مدیریت نظامی، 47 (12)، 162-135.

اسدی، اسماعیل؛ فرهادی، علی و ذاکری، محمد. (1395). نقش سرمایه اجتماعی مدیران در ایجاد تحول سازمانی (موردمطالعه: قرارگاه پدافند هوایی خاتم‌الانبیاء (ص) آجا،  علوم و فنون نظامی، 12 (37)،  25-46.

بنازاده، آیدین؛ مرادی، علیرضا و پورنرگسی، قاسم رمضان‌ (1394). تحلیلی جامع بر تجاری‌سازی دانش، تهران، انتشارات پارسینه.

بیرانوند، علی؛ شعبانی، احمد و مظلومیان، سعید (1398). اولویت­بندی عوامل تأثیرگذار بر تجاری­سازی دانش در دانشگاه­ها: مطالعه موردی. مطالعات کتابداری و علم اطلاعات. doi: 10.22055/slis.2019.30837.1646

حیدرزاده، ناهید؛ سالاریان، محسن و سالاریان، فاطمه. (1395). تاثیر اعتماد سازمانی بر بهبود مدیریت دانش با توجه نقش واسطه­ای رهبری خدمتگزار (مطالعه­ای در اداره کل بنادر و دریانوردی استان مازندران). خط مشی­گذاری عمومی در مدیریت (رسالت مدیریت دولتی), 7 (22), 57-70.

خیاطیان، محمدصادق؛ طباطبائیان، سیدحبیب الله؛ امیری، مقصود و الیاسی، مهدی ( 1394) .تحلیل محتوای ویژگی­های شرکت های دانش بنیان، پژوهش­های مدیریت منابع سازمانی، دورۀ5، شمارۀ 2:47-21 .

خیراندیش، مهدی؛ تبریزی، الهام و خمویی، فرشید. (2017). شناسایی و اولویت­بندی عوامل سازمانی تجاری‌سازی دانش از طریق روش‌شناسی کیو. فصلنامه علمی پژوهشی توسعه کارآفرینی, 10 (1), 81-100.‎

شریفی، مهنوش؛ رضوانفر، احمد؛ حسینی، سید محمود و موحد محمدی، سیدحمید. (1396). طراحی الگوی فرآیندی تجاریسازی تحقیقات دانشگاهی در بخش کشاورزی. تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران, 48 (2), 285-271.

شمس، شهاب الدین و اسفندیاری مقدم، امیر تیمور (1394)، ارتباط ابعاد مختلف اعتماد سازمانی با رضایت شغلی کارکنان، فصلنامه علمی پژوهشی مطالعات مدیریت (بهبود و تحول)، سال بیست و چهارم، شماره 77، صفحات 185-171.

شیرازی، حسین؛ هاشم زاده خوراسگانی، غلام رضا؛ رادفر، رضا و ترابی، تقی (1398). ارزیابی عملکرد تجاری­سازی فناوری شرکت­های دانش بنیان نوپا بر پایه روش بهترین- بدترین فازی. فصلنامه مدیریت توسعه فناوری, 7 (2), 129-159.

صیف، علی و بیرانوند، صفا. (1398). عوامل مؤثر بر تمایل به تجاری‌سازی دانش در دانشگاه شیراز. سیاست علم و فناوری, 11 (1), 65-76.‎

فرمهینی فراهانی، محسن و شفیع زاده، حمید (1391). رابطه کاربرد مدیریت دانش و جو سازمانی در شعب منطقه شرق بانک سپه تهران از دیدگاه کارکنان. خط مشی گذاری عمومی در مدیریت (رسالت مدیریت دولتی), 3 (7-8), 39-49.

فقیهی، ابوالحسن. و آغاز، عسل. (1393). نوشته: لارنس نیومن، روش‌های پژوهش اجتماعی، رویکردهای کمی و کیفی، جلد اول، انتشارات ترمه.

کرپی، معصومه فتاح، ناظم و کریم زاده، صمد (1397). ارائه الگوی بومی تجاری سازی دانش در حوزه سلامت در دانشگاه علوم پزشکی در شهر تهران. فصلنامه توسعه آموزش جندی شاپور اهواز, 9 (4), 296-310.‎

کریتنر رابرت و کینیکی آنجلو (1394). مدیریت رفتار سازمانی، ترجمه دکتر علی اکبر فرهنگی و دکتر حسین صفرزاده، تهران انتشرات پخش کتاب پویش.

ماستری فراهانی، فاطمه نیاز آذری، کیومرث و صالحی، محمد (2018). ارائه مدل ساختاری جهت تجاری سازی دانش در دانشگاه های آزاد اسلامی شهر تهران. آینده پژوهی مدیریت, 26 (شماره 4 (پیاپی 105)), 17-27.‎

مصلحی، قاسم؛ مهدوی، حمید و راستی برزکی، مرتضی. (1386). نظام ارزیابی توسعه ایده­های نو به منظور استفاده در دوره های رشد مقدماتی شهرک علمی و تحقیقاتی اصفهان. رشد فناوری, 3 (10), 25-32.

مقیمی، سید محمد و رمضان، مجید (1392). پژوهش نامه مدیریت، جلد سوم، تهران نشر سازمان مدیریت صنعتی، چاپ دوم.

مهرگان، فرهاد.، و صبحی، الهه. (1398). تحلیل رابطه ساختاری اعتماد سازمانی با بهبود خود اثربخشی و اخلاق حرفه­ای پرستاران. مدیریت پرستاری, 8 (4 ), 41-53.

میر، عباس؛ باقری، مهدی و هاشمی، سیداحمد (1399). ارایه مدل تجاری سازی دانش براساس مدیریت دانش در دانشگاه فنی وحرفه ای. فصلنامه علمی آموزش علوم دریایی.‎

یاری، صادق؛ حیدری، غلامرضا و عظیمی، محمدحسن (1398). شناسایی و تحلیل موانع تجاری‌سازی دانش در علم اطلاعات و دانش‌شناسی از دیدگاه اعضای هیأت علمی و دانشجویان دکتری این رشته،  علوم و فنون مدیریت اطلاعات، 5 (2)، 180-155.

Ahmadinejad, M. (2020). Knowledge Commercialization in Agricultural Higher Education: A Two-Step Approach to Structural Equation Modeling. International Journal of Agricultural Management and Development, 10 (2), 149-166.

Bandarian, R. (2017). Analysis of Business model Pillars of Research and Technology Organizations (RTOs) as a Knowledge Intensive Business Services (KIBS).

Buenstorf, G., & Koenig, J. (2020). Interrelated funding streams in a multi-funder university system: Evidence from the German Exzellenzinitiative. Research Policy, 49 (3), 103924.

Ellonen, R., Blomqvist, K., & Puumalainen, K. (2008). The role of trust in organisational innovativeness. European Journal of Innovation Management.

Garcia-Peñalvo, F. J., & García-Holgado, A. (Eds.). (2016). Open source solutions for knowledge management and technological ecosystems. IGI Global.

Karlsson, C., Johansson, B., Kobayashi, K., & Stough, R. R. (2014). Knowledge, innovation and space: introduction. In Knowledge, Innovation and Space. Edward Elgar Publishing.

Li, C., & Morgan, G. (2010). From knowledge to product: Institutional change and commercialization of university research in China. Journal of Science and Technology Policy in China, 1 (3), 254-274.

Lin, Y., Wang, Y., & Kung, L. (2015). Influences of cross-functional collaboration and knowledge creation on technology commercialization: Evidence from high-tech industries. Industrial marketing management, 49, 128-138.

Miller, D. J., & Acs, Z. J. (2013). Technology commercialization on campus: twentieth century frameworks and twenty-first century blind spots. The Annals of Regional Science, 50 (2), 407-423.

NawzadSabir, M., Othman, B., Al-Kake, F., & Rashid, W. (2019). The influence of entrepreneurship characteristics on attitude towards knowledge commercialization. International Journal of Psychosocial Rehabilitation, 23 (2), 566-582.

Panteli, N., & Sockalingam, S. (2005). Trust and conflict within virtual inter-organizational alliances: A framework for facilitating knowledge sharing. Decision Support Systems, 39 (4), 599–617. https://doi.org/10.1016/j.dss.2004.03.003

Szycher, M. (2016). Commercialization Secrets for Scientists and Engineers. CRC Press.

Thompson, N. A., Herrmann, A. M., & Hekkert, M. P. (2018). SME Knowledge Commercialization through Public Sector Partnerships. International Journal of Innovation and Technology Management, 15 (03), 1850021.

Troise, C., Tani, M., & Jones, P. (2020). Investigating the impact of multidimensional social capital on equity crowdfunding performance. International Journal of Information Management, 55, 102230.

Zadeh, N. K., Khalilzadeh, M., Mozafari, M., Vasei, M., & Ojaki, A. A. (2017). Challenges and difficulties of technology commercialization− a mixed-methods study of an industrial development organization. Management Research Review.

Zmiyak, S. S., Ugnich, E. A., & Krasnokutskiy, P. A. (2017, December). Generation and commercialization of knowledge in the innovational ecosystem of regional university in the conditions of information economy establishment in Russia. In Perspectives on the use of New Information and Communication Technology (ICT) in the Modern Economy (pp. 23-31). Springer, Cham.

 

نص كامل:



تاثیر اعتماد سازمانی بر تجاری سازی دانش در شرکت­های دانش بنیان

چکیده

زمینه و هدف: شرکت‌های دانش­بنیان به منظور تجاری ساختن ایده‌ها، نتایج تحقیقات و تبدیل نوآوری‌ها به تکنولوژی تاسیس شده­اند. این مطالعه با هدف تعیین تاثیر اعتماد سازمانی بر تجاری سازی دانش در شرکت­های دانش بنیان ¹ انجام گرفته است.

روش: این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش گردآوری داده­ها توصیفی از نوع پيمايشی و از نظر روش تحليل داده­ها از نوع همبستگی است. جامعه آماری شامل کارکنان 10 شرکت­ دانش بنیان فعال در حوزه هوش مصنوعی و رایانش ابری بوده است که براساس نمونه­گیری در دسترس، 91 نفر از کارکنان شرکت­ها به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه استاندارد اعتماد سازمانی الونن و همکاران(2008) و پرسشنامه استاندارد تجاری سازی دانش شریفی و همکاران(2015) بوده است که روایی محتوای آن توسط خبرگان تایید شد  و  پایایی آنها نیز در یک مطالعه مقدماتی با 20 آزمودنی و مقدار آلفای کرونباخ(87/0 برای پرسشنامه اعتماد سازمانی و 85/0 برای پرسشنامه تجاری­سازی دانش)  موردتایید قرار گرفت.  برای تحلیل داده از آزمون کولموگروف- اسمیرنوف، ضریب همبستگی و رگرسیون استفاده شد.

یافته­ها: نتایج پژوهش نشان دهنده تاثير معنادار مولفه­های اعتماد سازمانی شامل اعتماد عمودی، اعتماد افقی و اعتماد نهادی بر تجاری سازی دانش در شرکت­های دانش بنیان بود.

نتیجه­گیری: بر این اساس دستیابی به تجاری­سازی دانش در حوزه هوش مصنوعی و رایانش ابری تا اندازه زیادی به اعتماد سازمانی بستگی دارد. ماهیت ویژه ماموریت و اهداف شرکت­های دانش­بنیان ایجاب می­کند که به اعتماد سازمانی توجه ویژه­ای شود.

واژگان کلیدی:  اعتماد سازمانی، اعتماد عمودی، اعتماد افقی، اعتماد نهادی، تجاری سازی دانش، شرکت دانش­بنیان

 

 

مقدمه

شرکت­های دانش­بنیان موتور محرک اقتصاد دانش­محور هستند که نقش کلیدی در توسعه این اقتصاد بازی می­کنند. این شرکت­ها با نیروی انسانی توانمند خود، درهم افزایی علم و ثروت، توسعه اقتصاد دانش محور، تحقق اهداف علمی، اقتصادی و تجاری سازی نتایج تحقیق و توسعه در حوزۀ فناوری­های برتر نقش دارند(خیاطیان،طباطبائیان، امیری و الیاسی‌، 1394: 21). تجاری سازی دانش به معنی تبدیل یافته‌های جدید و ایده‌های پژوهشی به محصولات و خدمات و فناوری‌های قابل ارائه به بازار است(زیمایک، اوگنیچ و کراسنوکوتسکی² ، 2017: 24). به عبارت دیگر، تجاری سازی، مجموع تلاش‌هایی را که به منظور فروش کارهای تحقیقاتی با هدف کسب سود و ارتباط هرچه بیشتر آموزش و پژوهش با اهداف اقتصادی و اجتماعی صورت می‌پذیرد شامل می‌شود(بنازاده، رمضان­پور، مرادی و نرگسی، 1394: 28). تجاری‌‌سازی دانش، گرایشی است که به موجب آن دانشگاه می‌تواند نتایج تحقیقات را جهت تولید سرمایه به بازار انتقال دهد. نکته حائز اهمیت در این فرایند، شناسایی و اولویت‌بندی عوامل تأثیرگذار در روند تجاری‌سازی دانش است(زایچر³،2016: 65). شناسایی عوامل تأثیرگذار، به مدیران و تصمیم‌گیران، امکان تصمیم‌گیری و تعیین خط­مشی تجاری‌سازی را می‌دهد. فرایند تجاری­سازی تحقیقات و فناوری­ها به معنای ارائه یافته­های علمی و پژوهشی به عموم و کل جامعه است(بیرانوند، شعبانی، مظلومیان، 1398: 1). اعتماد، بنیان همکاری­های مبتنی بر دانش در سازمانها است  و می­تواند باعث تسهیل به اشتراک گذاری دانش و ارتقای عملکرد شرکای تجاری شود(پانتلی و ساکالینگام⁴، 2005: 600).

از آنجا که انسانها مهمترین نقش را برای دستیابی به مزیت رقابتی سازمانها ایفا می کنند، باید دارای مهارت­ها و تخصص­های لازم باشند و به صراحت می­توان گفت، مهمترین ابزار و منبع قدرت برای افراد در سازمان­ها، دانش و اطلاعات آنها                             می­باشد. با جایگزین شدن کارگر دانشی قرن بیست و یک به جای کارگر دستی قرن بیست، کاربرد مدیریت دانش و تسهیم دانش به طور گسترده مورد توجه قرار گرفت و به عنوان منبع مهمی برای کسب مزیت­های رقابتی، منظور شد(ابراهیمی، محمدی فاتح و حاجی­پور، 1391: 136). برخی از پژوهش­گران بیان کرده­اند که وجود یک تجربه یا ارتباط برتر که در طول زمان به دست آمده است، می تواند مقدمه ای برای اعتماد باشد، همچنان که می­تواند به عنوان پیامدی برای آن در نظر گرفته شود. از نظر پاتنام⁵( 1995) تئوری سرمایۀ اجتماعی فرض می­کند که هرچه بیشتر با افراد دیگر ارتباط داشته باشیم، بیشتر به آنها اعتماد می­کنیم و برعکس. به عبارت دیگر، ارتباطات باز و اطلاعات که آزادانه در دسترس است، راه­هایی است که از طریق آنها اعتماد ساخته می­شود. ارتباط در ایجاد و تقویت اعتماد بین افراد نقش اساسی ایفا می­کند. از سویی دیگر، اعتماد به صورت چشمگیری مهم است و بدون اعتماد، تسهیم دانش و همکاری با دیگران نمی­تواند، حاصل شود(ترویز، تانی و جونسر⁶، 2020). 

قدم اول برای مدیریت دانش و اطلاعات در سراسر سازمان و تجاری­سازی آن وجود اعتماد بالای درون سازمانی است(ناوزادصابر، عثمان، کاکه و رشید⁷، 2019: 570). اعتماد را به این شکل می­توان تعریف کرد: اعتماد و ایمان متقابل به رفتار و مقاصد دیگران(کریتنر و کینیکی⁸، 1394: 133). وجود اعتماد در روابط بین دانشگران به صورت چشم­گیری حایز اهمیت است و روابط کاری که به واسطه اعتماد ایجاد شده­اند، همکاری را تقویت نموده، تعارضات را کاهش داده، تعهد به سازمان را افزایش و تمایل به ترک سازمان را کاهش می دهند. اگر چه نباید اعتماد را به عنوان راه حل نهایی تمام مشکلات سازمان تلقی کرد ولی تیم­هایی که در آنها، افراد احساس تنش و نارضایتی می­کنند و از نظر عاطفی، تعهد کمتری نسبت به سازمان دارند، در بلند مدت می­توانند غیرمولد بوده و برای سازمان زیان بخش باشند. برای اینکه سازمان­ها اثربخش باقی بمانند، لازم است در زمینه شرایطی که اعتماد را بین اعضأ تسهیل می­کند، سرمایه­گذاری شود.   

مسئله اصلی تحقیق پیش رو آن است که یکی از مشکلات شرکت­های دانش­بنیان، رضایت بخش نبودن سطح تجاری سازی آن است، که هزینه­های هنگفتی بر آنها تحمیل می‌کند. شرکت­های دانش بنیان حوزه هوش مصنوعی و رایانش ابری نیز از این قاعده مستثنی نیستند چرا که میزان تجاری سازی دانش در این شرکتها به اذعان مديران و مشاهدات محقق در سطح مناسب قرار ندارد که پيامدهاي منفي همچون نارضايتي ذينفعان را در پي داشته است؛ به طوري که اين مسئله به يكي از اولويت­ها و دغدغه‌هاي مهم سياست­گذاران و برنامه‌ريزان این شرکت­ها تبديل شده است. از سوی دیگر جایگاه منحصر به فرد شرکت های دانش بنیان فعال در زمینه هوش مصنوعی و رایانش ابری که منبعث از محیط پویا و الزامات خاص ناشی از آن بوده و ماهیت شرکت­های دانش بنیان و جنس فعالیت آنها که مبتنی بر دانش است؛ تجاری سازی دانش اهمیت ویژه ای دارد و ضرورت توجه به آن را بیش از پیش توجیه­پذیر می­سازد. چراکه بر اساس آیین نامه اجرایی قانون حمایت از شرکت ها و موسسات دانش بنیان که در سال 1396 به تصویب هیئت وزیران رسیده است، دولت، دستگاه­های اجرایی و نظام مالی ملزم به حمایت از فعالیت این شرکت­ها شده­اند. بر این اساس در جهت ارتقای وضعیت تجاری سازی دانش در شرکت­های بنیان فعال در زمینه هوش مصنوعی و رایانش ابری، در این پژوهش به بررسی تاثیر اعتماد سازمانی بر تجاری سازی دانش پرداخته شده است. افزایش شناخت موجود در این زمینه می­تواند به ایجاد و توسعه روابط هم افزای بین اعتماد سازمانی و تجاری سازی دانش کمک نماید و زمینه مناسبی را برای تقویت تجاری سازی دانش از طریق ارائه راهنمایی به مسئولین،‌ مدیران و سیاست­گزاران این حوزه ایجاد نماید. لذا این تحقیق بدنبال پاسخ به اين پرسش است که: اعتمادسازمانی بر تجاری سازی دانش در شرکت­های بنیان فعال در زمینه هوش مصنوعی و رایانش ابری چه تاثیری دارد؟

تجاری سازی دانش، عبارت است از تبدیل نتایج پژوهش به محصولات، خدمات و فرایندهاست و گرایشی است که به موجب آن دانشگاه می‌تواند نتایج تحقیقات را جهت تولید سرمایه به بازار انتقال دهد(بیرانوند و همکاران، 1398). 

كارسون(2014) ، تجاري‌سازي را انتقال رسمي اكتشافات و نوآوري‌هاي ناشي از تحقيقات علمي انجام شده در دانشگاه‌ها و مؤسسات غیر انتفاعي به بخش تجاري براي منفعت عمومي مي‌داند(کارلسون، جوهانسون،کوبایاشی، استوف⁹، 2014: 15). بندريان(2017) تجاري‌سازي را به عنوان تبديل يا انتقال " فناوري" به يك موقعيت سودآور تعريف مي‌كند. كه مقصود از فناوري، فنون، تكنيك‌ها، فراگردهاي دريافت حق اختراع يا ساير مالكيت‌هاي خصوصي، مواد، تجهيزات، سيستم‌ها و نظاير آنهاست(بنداریان¹⁰، 2017: 33).  در ادبيات نوآوري نيز تعاريفي نزديك به هم از تجاري‌سازي صورت گرفته است. ريمر، آيسرمن و ديگران (2005) تجاري‌سازي را "فرآيند تبديل فناوري به محصولات موفق اقتصادي" تعريف مي‌كنند(بونستورف و کانیج¹¹، 2020: 189). که شامل ابعاد زیر می­باشد:

پردازش ایده: پردازش ایده نوعی تصور ذهنی بوده که در شرایط­ کمبود و نیاز، ارائه می­شود و در نتیجه گامی موثر برای رشد و پیشرفت از شرایط فعلی می­باشد و تحول جدیدی را در زمینه مربوطه به وجود می آورد.

ارزیابی ایده:  ارزیابی اولیه، نظام مند و جامعی است که به منظور امکان سنجی تجاری سازی یک ایده، میزان شایستگی و استحقاق تجاری سازی و تعیین گزینه­های راهبردی تجاری سازی ایده ها انجام می شود(مصلحی و همکاران، 1386).

توسعه ایده: در این فرایند یک ایده که به اندازه کافی بازار دارد از منابع مختلف ایجاد شده و پرورش می یابد و به فناوری یا محصول مورد نظر تبدیل می گردد(کرپی و همکاران، 1397: 298).

 تحلیل کسب و کار و معرفی فناوری: تحلیل کسب و کار روشی برای ایجاد تغییرات مثبت در یک محصول، شرکت یا سازمان است که از طریق  شناسایی نیازها و ارائه راه حل توسط کارشناسان این حوزه اجرا می گردد. تحلیل کسب و کار یک سازمان را قادر می­سازد تا نیازها و پایه­های تغییر در خود را به صراحت بیان کند و راه حل­هایی که می­تواند به ارزش منتج شود را بدرستی دریابد و از این طریق به معرفی فناوری اقدام نماید(کرپی و همکاران، 1397: 298).

تجاری­سازی: عبارت است از فرایند انتقال دانش و فناوری از مراکز تحقیقاتی به صنایع با کسب و کارهای جدید. به عبارت دیگر تجاری سازی را می توان به بازار رسانيدن يك ايده و يا يك نوآوري دانست(فراهانی ماستری و همکاران، 1394). 

ارزیابی نتایج: عبارت است از تعداد محصولات جدید؛ زمان دستیابی به محصول جدید(معرفی به بازار) و آینده بازار یا تجاری سازی(شیرازی، هاشم زاده خوراسگانی، رادفر و ترابی 1398: 135).

اعتماد سازمانی، اعتماد سازماني بيانگر اعتماد بين اعضاي سازمان و خود سازمان است. اين نوع اعتماد از طريق تعامل ميان همكاران، سرپرستان و رهبري سازمان به وجود آمده است و پرورش مي يابد. 

اعتماد سازمانی شامل هر دونوع اعتماد بین فردی¹² و موسسه ای¹³ می شود. اعتماد بین فردی می تواند در دو بعد طبقه بندی شود:

اعتماد افقی: ¹⁴ یعنی اعتماد بین کارکنان با یکدیگر؛ 

اعتماد عمودی¹⁵: یعنی اعتماد بین کارکنان و مدیر، که این اعتماد ممکن است بر پایه صلاحیت، قابلیت و خیرخواهی باشد؛

اعتماد نهادی(موسسه­ای): اعتماد سازمانی غیر شخصی، اعتماد موسسه­ای نامیده می‌شود که  می تواند، در اعتماد اعضای سازمان به استراتژی سازمان، صلاحیت فناوری آن، ساختارها و پردازش های خوب آن توصیف شود(مقیمی و رمضان، 1392: 122).

اعتماد به سازمان اجازه می­دهد که بر فعالیت­های بلند مدت تمرکز نماید؛ برای مثال توانمندسازی کارکنان ممکن است یک هدف کوتاه مدت باشد ؛ اما ممکن است به نوآوری ، بهبود کیفیت خدمات، افزایش مسوولیت پذیری و شایستگی ، بهبود روحیه و کاهش غیبت و ترک خدمت منجر شود . اعتماد یک عنصر ضروری برای تغییر اثر بخش سازمان است(مهرگان و صبحی، 1398).

محققان، ﭘﯿﺎﻣﺪﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ را ﺑﺮاي اﻋﺘﻤﺎد ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﺑﺮﺷﻤﺮده­اﻧـﺪ؛ ﺑـﺮاي ﻣﺜـﺎل ﻧﯿﻬـﺎن¹⁶ (2000)، ﻧﺘـﺎﯾﺞ افزایش اﻋﺘﻤﺎد در ﺳﺎزﻣﺎن را ﺷﺎﻣﻞ اﻓﺰاﯾﺶ ﺑﻬﺮه­وري و ﺗﻘﻮﯾﺖ ﺗﻌﻬﺪ ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﻣﯽداﻧﺪ. ﺟﯿﻦ¹⁷ (2009)، ﺗﺄﺛﯿﺮ اﻋﺘﻤﺎد ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ را ﺷﺎﻣﻞ اﯾﺠﺎد ﮔﺮاﯾﺶﻫﺎي ﻣﻄﻠﻮب ﻣﺎﻧﻨﺪ اﯾﺠﺎد و ﺑﻪ اﺷـﺘﺮاك ﮔـﺬاري داﻧـﺶ، رﺿﺎﯾﺖ ﺷﻐﻠﯽ، رﻓﺘﺎرﻫﺎي ﺷﻬﺮوﻧﺪي ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ، ﺗﻌﻬﺪ ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ و...، و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﮐﺎﻫﺶ ﮔﺮاﯾﺶﻫﺎي ﻧﺎﻣﻄﻠﻮب از ﻗﺒﯿـﻞ  ﺗــﺮك ﺷــﻐﻠﯽ، رﻓﺘﺎرﻫــﺎي ﺗــﺪاﻓﻌﯽ، رﻓﺘﺎرﻫــﺎي ﻧﻈــﺎرﺗﯽ و... ﻋﻨــﻮان ﻣــﯽ ﮐﻨــﺪ. ﻫﻤﭽﻨــﯿﻦ ﺑﺮﻃﺒــﻖ ﮔﻔﺘــﻪ ﻣﯿﺸﺮا و ﻣﻮرﯾﺴﯽ ¹⁸ (1990)، اﻋﺘﻤﺎد ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﻣﻮﺟﺐ ﺗﺴﻬﯿﻞ ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺑﺎز در ﺳﺎزﻣﺎن، ﺗﺴﻬﯿﻢ اﻃﻼﻋﺎت، رﺿﺎﯾﺖ ﺷﻐﻠﯽ، ﺗﻌﻬﺪ ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ و اﻓﺰاﯾﺶ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﻣﯽﺷﻮد. ﯾﯿﻠﻤﺎز واﺗﺎﻟﯽ ¹⁹ (2009)، ﻧﯿﺰ ﺑﯿﺎن ﮐﺮده­اﻧﺪ ﮐﻪ اﻋﺘﻤﺎد ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﺗﺄﺛﯿﺮ ﻣﺜﺒﺘـﯽ ﺑﺮ ﺗﻌﻬﺪ ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ و اﻓﺰاﯾﺶ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﻣﯽﺷﻮد. از طرفی اﻋﺘﻤـﺎد ﺳـﺎزﻣﺎﻧﯽ ﺗـﺄﺛﯿﺮﻣﺜﺒﺘﯽ ﺑﺮ ﺗﻌﻬﺪ ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ و رﻓﺘﺎرﻫﺎي ﺷﻬﺮوﻧﺪي ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﻬﺒﻮد ارﺗﺒﺎﻃﺎت اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ دارد. علاوه ﺑﺮ اﯾﻦ، ﺑﺮ ﻃﺒﻖ ﮔﻔﺘﻪ اﻟﻮﻧﻦ²⁰ (2005)، اﻋﺘﻤﺎد ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﺑﺮ ﻫﻤﮑﺎري، ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺳـﺎزﻣﺎﻧﯽ و ﺑـﻪ اﺷـﺘﺮاك ﮔـﺬاري داﻧﺶ و اﻧﻌﻄﺎفﭘﺬﯾﺮي و ﺗﻌﻬﺪ ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ، ﺗﺄﺛﯿﺮﮔﺬار اﺳﺖ(اسدی، فرهادی و ذاکری، 1395). 

ارتباط بین اعتماد سازمانی و تجاری­سازی دانش در بیشتر تحقیقات پیشین مورد تایید گرفته است؛ چرا که براساس مبانی نظری و پیشینه تحقیق، اعتماد سازمانی جزو عوامل سازمانی موثر بر تجاری‌سازی دانش می­باشد؛ به عنوان مثال طبق مطالعه صیف و بیرانوند(1398) با عنوان عوامل مؤثر بر تمایل به تجاری‌سازی دانش در دانشگاه شیراز، موفقیت سازمان‌ها به کسب منابع مالی و مادی محدود نمی‌شود، بلکه منوط به دست­یابی به سرمایه­های نامشهودی است همچون کارکنان متعهد و وفادار می­باشد و در راستای رسیدن به عملکرد بالا و مزیت رقابتی، امری مهم و حیاتی شمرده می­شود. براساس نتایج تحقیق یاری و همکاران(1398) تمایل به تجاری­سازی دانش به طور مجزا با متغیرهای توانمندسازی روانشناختی، اعتماد سازمانی، کنترل رفتار ادارک شده، نگرش به تجاری سازی و سرمایه اجتماعی  و خودکارآمدی و سیاست دنشگاه رابطه معنی­دار دارد. طبق نتایج تحقیق بیرانوند و همکاران(1398) با عنوان اولویت­بندی عوامل تأثیرگذار بر تجاری­سازی دانش در دانشگاه­ها "وجود مراکز تجاری‌سازی در دانشگاه‌ها یا ایجاد نهاد انتقال فناوری و تجاری‌سازی در دانشگاه‌ها" بیشترین اهمیت را دارد. شاخص‌های "تامین منابع مالی مورد نیاز در مراحل نخستین فرایند تجاری‌سازی(نمونه‌سازی و تست محصول)" و "برقراری روابط استراتژیک بین دانشگاه با صنعت برای مبادله، انتقال، و اعتمادسازی و جذب نتایج تحقیقات" در رتبه‌های بعدی میزان اهمیت تاثیر بر تجاری سازی دانش قرار دارند.

 براساس تحقیق کرپی و همکاران(1397) با عنوان ارائه الگوی بومی تجاری سازی دانش در حوزه سلامت در دانشگاه علوم پزشکی در شهر تهران، عوامل سازمانی شامل توسعه کمی دانشگاه­های علوم پزشکی، بهبود قابلیت­های کیفی دانشگاه، ارتقا ظرفیت انتقال دانش، اعتماد سازمانی و عوامل محیطی شامل ضرورت حل مسائل جامعه، ضرورت ایجاد جامعه آرمانی سلامت محور، قابلیت­های شبکه سازی جهت تقویت همکاری و  توسعه مشارکتی، رشد مدیریت فناوری اطلاعات در بخش آموزش علوم پزشکی بر تجاری سازی دانش تاثیر دارند. براساس پژوهش حیدرزاده و سالاریان(13958) با عنوان تاثير اعتماد سازماني بر بهبود مديريت دانش با توجه نقش واسطه اي رهبري خدمتگزار (مطالعه­اي در اداره کل بنادر و دريانوردي استان مازندران) اعتماد سازماني 60.5 درصد از تغييرات متغير مديريت دانش را به طور مستقيم تببين مي­کند؛ از سويي دیگر اعتمادسازماني به طور غيرمستقيم و از طريق متغير رهبري خدمت­گزار، به ميزان 30.3 درصد بر متغير مديريت دانش تاثير دارد. ضمن اينكه 0.908 از اثر کل اعتماد سازماني بر بهبود مديريت دانش از طريق غيرمستقيم توسط متغير ميانجي رهبري خدمت­گزار تببين مي شود. همچنین پژوهش فرمهینی و شفیع­زاده(1391) با عنوان رابطه کاربرد مديريت دانش و جو سازماني در شعب منطقه شرق بانک سپه تهران نشان داد که بين مديريت دانش و جو سازماني آکنده از اعتماد رابطه معني­داري وجود دارد و جو سازماني مناسب و باز و سرشار از اعتماد، مي­تواند موفقیت فرایندهای مديريت دانش (خلق دانش، تسهيم دانش و بکارگيري دانش) را تضمین نماید.

در تحقیق خلیل­زاده و همکاران(2017) با عنوان چالش­ها و دشواری­های تجاری سازی فناوری، نیز هفت عامل به عنوان اصلی­ترین مشکلات تجاری­سازی فناوری شناخته شده است، از جمله ضعف در روند تجاری­سازی­، چالش­های فضای کسب و کار، ساختار سازمانی ضعیف، مدیریت ناکارآمد پروژه، همکاری ناکارآمد با بخش­های غیر دولتی، عدم همکاری و اعتماد با ذینفعان و رفتارهای سیاسی متناقض. که اعتماد سازمانی نیز جزو مولفه­های مهم در این زمینه می­باشد. براساس مطالعه ماستری فراهانی و همکاران(1394) با عنوان ارائه مدل ساختاری جهت تجاری سازی دانش در دانشگاه­های آزاد اسلامی شهر تهران، سرمایه فکری، خلق دانش، همکاری بین بخشی و اعتماد سازمانی، گرایش استراتژیک و قابلیت تجاری­سازی دانش با تجاری­سازی دانش ارتباط مثبت و معناداری دارند. نتیجه تحقیق احمدی نژاد(2020) با عنوان تجاری­سازی دانش در آموزش عالی کشاورزی نشان داد که عدم اعتماد بین صنعت و دانشگاه اولویت اول موانع تجاری­سازی دانش در آموزش عالی کشاورزی است در این مطالعه خدمات دولتی، محرک­های اقتصادی، قوانین و مقررات  و پارک­ها و مراکز توسعه علم و فناوری به عنوان عوامل بیرونی و ارتباط موثر دانشگاه با صنعت و جامعه، حمایت مادی و معنوی از تجاری­سازی دانش در دانشگاه­ها، استفاده از مشاوران متخصص در زمینه تجاری­سازی دانش و کیفیت تحقیق به عنوان عوامل درونی موثر بر تجاری سازی دانش شناسایی شده است. براساس یافته­های تحقیق ناوزادسبیر²¹ و همکاران(2019) با عنوان تأثیر خصوصیات کارآفرینی بر نگرش نسبت به تجاری سازی دانش رهبری و اعتماد مهمترین ویژگی برای افزایش تجاری­سازی دانش هستند. نتیجه مطالعه تامسون، هرمن و هکرت²² (2018) با عنوان تجاری­سازی دانش در شرکت­های کوچک و متوسط از طریق مشارکت­های بخش عمومی نشان داد که برخی از تغییرات در رفتار مشارکت نوآوری شرکت­های کوچک و متوسط می­تواند با تلاش برای جلوگیری از سو استفاده از دانش و به دست آوردن تأیید و اعتماد وابستگی به حرفه های کاملا قانونی تبیین شود. نتایج مطالعه لین، وانگ و کانگ²³ (2015) با عنوان تأثیرات همکاری عملکردی و ایجاد دانش در تجاری­سازی فناوری نشان داد که استفاده از دیدگاه دانش­بنیان و تأثیر همکاری متقابل کارکردی، روابط بین اعتماد سازمانی، همکاری متقابل عملکردی، ایجاد دانش بر عملکرد تجاری­سازی دانش در زمینه صنعت با فناوری پیشرفته تاثیر دارد؛ همچنین همکاری متقابل، عملکردها و فرصت­های جدیدی را برای ایجاد دانش و تجاری­سازی فناوری­ها فراهم می نماید.

در واکاوی پیشینه­ها  سه شکاف اصلی برجسته است. نخست آن که تحقیقات محدودی صرفا به بررسی ارتباط بین اعتماد سازمانی و تجاری­سازی دانش در شرکت­های دانش بینان پرداخته­اند؛ دوم آنکه تاثیر اعتماد سازمانی بر تجاری­سازی دانش، در کنار سایر متغیرهای درون سازمانی و برون سازمانی بررسی شده است و میزان تاثیر هر کدام از مولفه­های اعتماد سازمانی(اعتماد عمودی، افقی و نهادی) بررسی نشده است؛ و سوم آنکه طبق بررسی محقق، پژوهشی عنوان تاثیر اعتماد سازمانی بر تجاری­سازی دانش در شرکت­های دانش بنیان حوزه هوش مصنوعی و رایانش ابری یافت نشد. از این رو در پژوهش حاضر با هدف پوشش دادن به شکاف­های یاد شده، ضمن بهره­گیری از مبانی نظری و پیشینه تحقیق و مدل اعتماد سازمانی الونن و همکاران(2008) و تجاری­سازی دانش شریفی و همکاران(1396)، مدل مفهومی به صورت نمودار1 طراحی گردید و فرضیات تحقیق براساس آن تدوین شد.

 

 

 

 

 

 

نمودار1: ﻣﺪل ﺗﺤﻘﻴﻖ  (منبع: اقتباس از  صیف و بیرانوند(1398)، یاری و همکاران(1398) ، کرپی و همکاران(1397)، احمدی نژاد(2020)، ناوزادسبیر  و همکاران(2019) و تامسون  و همکاران(2018)، الونن و همکاران(2008) و شریفی و همکاران(1396) )

 

روش پژوهش 

این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش گردآوری داده­ها توصیفی از نوع پيمايشی و از نظر روش تحليل داده­ها از نوع همبستگی مي باشد. جامعه آماری پژوهش شامل 10 شرکت­ دانش بنیان فعال در حوزه هوش مصنوعی و رایانش ابری بود که 91  نفر از کارکنان آن به با استفاده از روش نمونه­گيري در دسترس به عنوان نمونه آماری انتخاب شده اند.

جدول1: حجم نمونه مورد مطالعه

شرکت	حوزه فعالیت(نرم افزار)	حجم جامعه	تعداد اعضای نمونه هر شرکت
1	ارائه نرم افزارهای نظارت و مدیریت تصویر بومی ( هوش مصنوعی)	20	8
2	تولید و توسعه محصولات و راهکارهای خلاقانه در حوزه فناوری اطلاعات و  هوش مصنوعی	25	8
3	اطلاع‌رسانی دیجیتال و رسانه‌های هوشمند	15	9
4	تولید نرم‌افزار	18	8
5	هوش مصنوعی و پردازش سیگنال گفتار	21	9
6	کسب و کار نرم افزار پردازش تصویر و نرم افزار نظارت تصویر(هوش مصنوعی)	20	10
7	شبکه‌های سازمانی و تلکام	19	9
8	خدمات ابری و ارائه‌دهنده سی‌پی‌یو، رم و فضای ذخیره‌سازی بر بستر وب	31	11
9	آزمایشگاه تحقیقاتی معتبر در حوزه پردازش و ذخیره‌سازی سریع داده(رایانش ابری)	30	7
10	عرضه کننده‌ی«زیرساخت یکپارچه‌‎‌ی ابری»	20	12
جمع:		219	91

 

ابزار اندازه گیری متغیر اعتماد سازمانی پرسشنامه  49 سوالی اعتماد سازمانی الونن و همکاران(2008) بوده است که این پرسشنامه دربرگیرنده مولفه­های زیر بوده است؛ اعتماد افقی با سوالات 1 تا 15، اعتماد عمودی با سوالات 16 تا 30 ، اعتماد نهادی با سوالات 31 تا 49  که با طيف ليکرت سنجیده شده است. روایی این ابزار از طریق روایی محتوا و پایایی آن به روشش آلفای کرونباخ با ضریب 0.78 تایید شد. همچنین در این پژوهش برای اندازه گیری تجاری سازی دانش از شاخص­های تعیین شده توسط شریفی و همکاران(2015) استفاده شد که مولفه­های آن عبارتند از: پردازش ایده(سوالات 50 تا 55)، ارزیابی ایده (سوالات 56 تا 59)، توسعه ایده (سوالات 60 تا 62)، تحلیل کسب و کار و معرفی فناوری(سوالات 63 تا 65) و تجاری سازی و ارزیابی نتایج (سوالات 66 تا 69). جهت بررسی روايي پرسشنامه، در اين تحقيق از روش روایی محتوا و اخذ نظرات خبرگان استفاده شد و  پایایی پرسشنامه­ها در یک مطالعه مقدماتی با 20 آزمودنی و ضریب آلفای کروباخ بالاتر از 0.7 تایید شد که نتیجه آن در جدول 2 نشان داده شده است. در این تحقیق نیز برای سنجش نرمال یا یکنواخت بودن توزیع داده‌ها از آزمون کولموگروف- اسمیرنوف وجهت بررسی روابط بین متغیرهای مدل از آزمون ضریب همبستگی و رگرسیون نیز استفاده شد.

جدول2: ضریب پایایی پرسشنامه

متغیر	مولفه­ها	شماره گویه­ها در پرسشنامه	آلفای کرونباخ	منبع
اعتماد سازمانی	اعتماد افقی(جانبی)	1 تا 15	0.841	الونن و همکاران(2008)
	اعتماد عمودی	16 تا 30	0.914
	اعتماد نهادی	31 تا 49	0.853
تجاری سازی دانش	پردازش ایده	50 تا 55	0.799	شریفی و همکاران(2015)
	ارزیابی ایده	56 تا 59	0.831
	توسعه ایده	60 تا 62	0.824
	تحلیل کسب و کار و معرفی فناوری	63 تا 65	0.932
	تجاری سازی و ارزیابی نتایج	66 تا 69	0.874

 

 

یافته­های پژوهش

بررسی نمونه آماری نشان داد که كه35.2 درصد اعضاي نمونه زن و 64.8 درصد نیز مرد بودند.  مدرک تحصیلی 16.5 درصد از اعضای نمونه کارشناسی، 71.4 درصد کارشناسی ارشد و 12.1 درصد نیز دکتری بود و سابقه کاری 26.4 درصد از پاسخ دهندگان بین1تا 5 سال، 45.1 درصد بین6 تا 10 سال و 28.6 درصد نیز بیش از 10 سال بود.

قبل از آزمون فرضیات تحقیق، برای سنجش نرمال یا یکنواخت بودن توزیع داده‌ها از آزمون کولموگروف - اسمیرنوف استفاده شد که نتایج در جدول 3 نشان داده شده است.

جدول3: نتایج آزمون کلموگروف اسمیرنوف

متغیر	میانگین	انحراف معیار	Sig ( سطح معنی داری)	α(مقدار خطا)	نتیجه  آزمون
اعتماد عمودی	2.64	0.69	0.058	05 /0	نرمال
اعتماد افقی	2.64	0.71	0.155	05 /0	نرمال
اعتماد نهادی	2.64	0.60	0.204	05 /0	نرمال
تجاری سازی دانش	2.61	0.59	0.055	05 /0	نرمال

 

  

 

 

 

 

 با توجه به جدول 3 چون مقدار سطح معني­داري همه متغیرها بزرگتر از مقدار خطا 0.05 مي باشد، لذا نتيجه مي­گيريم که توزیع همه متغیرها نرمال می­باشد.

قبل از انجام تحلیل رگرسیون، آزمون همبستگی پیرسون جهت بررسی رابطه بین متغیرهای تحقیق انجام شد. که فرضیه صفر و فرضیه یک آن به صورت زیر طرح گردید و نتایج در جدول 4 آمده است. با توجه به داده­های جدول فوق چون مقدار r در سطح = 0.05 α (p ≤0.001 ) برای همه متغیرها معنادار است، بنابراین فرض صفر(عدم وجود رابطه بین دو متغیر) رد و فرض تحقیق (وجود رابطه بین حداقل دو متغیر) تایید می­گردد. بنابراین با 95 درصد اطمینان می­توان گفت: فرض پژوهشگر (H1) پذیرفته و فرض (H0) رد می­شود و بین مولفه­های اعتماد سازمانی شامل اعتماد عمودی، اعتماد افقی و اعتماد نهادی و تجاری سازی دانش ارتباط معنادار و مستقیم وجود دارد. با توجه به اين که ضريب همبستگي بين متغيرها داراي علامت مثبت مي‌باشد بنابراين مي‌توان گفت که تغييرات آنها با يکديگر هم جهت و از نوع مثبت است يعني تقویت هرکدام از آنها می­تواند با بهبود دیگری همراه گردد.

جدول4: نتیجه آزمون همبستگی پیرسون 

 

متغیرها		1	2	3	4	5
1	اعتماد سازمانی	1
2	اعتماد عمودی	0.772**	1
3	اعتماد افقی	0.889**	0.663**	1
4	اعتماد نهادی	0.731**	0.371**	0.594**	1
5	تجا­ری سازی دانش	0.906**	0.687**	0.793**	0.599**	1

تاثیر اعتمادسازمانی بر تجاری­سازی دانش در شرکت­های دانش بنیان در حوزه هوش مصنوعی و رایانش ابری با استفاده از تحلیل رگرسیون ساده، فرمول­بندی شده است. نتایج مربوط به تحلیل رگرسیون این فرضیه در جدول 5 آمده است:

 

جدول 5: نتایج تحلیل رگرسیون تاثیر اعتمادسازمانی بر تجاری­سازی دانش 

گویه		β				β			t			p-value				R		R2		آزمون معناداری رگرسیون
(استاندارد شده)		Durbin-Watson			F			p-value
(ضریب ثابت)		0.042-				---			0.311-			0.756		1.511		0.906		0.820		405.770		000/0
اعتماد سازمانی		1.009				0.906			20.144			0.000
(ضریب ثابت)			0.372		---			2.128			036/0				0.838		0.703		68.643		000/0
اعتماد عمودی			0.251		0.295			3.777			000/0		1.181
اعتماد افقی			0.395		0.475			5.261			000/0
اعتماد نهادی			0.202		0.207			2.848			005/0

  

با توجه به جدول 5،  مقدار F و p-value مربوط به آن، نشان داد که رگرسیون معنادار است. مقدار آماره دوربین واتسون برابر با 1.511 می­باشد که در فاصله 1.5 تا 2.5 قرار دارد. که نشان دهنده عدم وجود همبستگی بین خطاها می­باشد. همچنين ضريب تعيين برابر با  0.820 بدست آمده است كه بيانگر آنست كه 24 درصد از تغييرات مربوط به تجاری سازی دانش توسط اعتماد سازمانی قابل تبيين و توضيح مي­باشد. همچنین مقدار آماره تی برای معناداری ضریب رگرسیونی متغیرها اعتماد سازمانی بزرگتر از مقدار بحرانی 1.96 است که نشان دهنده تاثیرگذاری متغیر اعتمادسازمانی بر تجاری­سازی دانش در شرکت­های دانش بنیان در حوزه هوش مصنوعی و رایانش ابری است. بنابراین شواهدی مبنی بر رد شدن فرضیه اصلی  مبنی بر تاثیر اعتمادسازمانی بر تجاری­سازی دانش در شرکت­های دانش بنیان در حوزه هوش مصنوعی و رایانش ابری وجود ندارد و این فرضیه تایید گردید.

با استفاده از تحلیل رگرسیون چندگانه، تاثیر مولفه­های اعتماد سازمانی(اعتماد عمودی، اعتماد افقی و اعتماد نهادی) بر تجاری سازی دانش فرمول­بندی شده است. نتایج مربوط به تحلیل رگرسیون این فرضیه در جدول 2 نشان داده شده است:

با توجه به جدول 2 و براساس مقادیر F و p-value، رگرسیون معنادار است. مقدار آماره دوربین واتسون برابر با 1.181 می­باشد که در فاصله 1.5 تا 2.5 قرار دارد. که نشان دهنده عدم وجود همبستگی بین خطاها می­باشد. همچنين ضريب تعيين برابر با  0.703 بدست آمده است كه بيانگر آنست كه 70 درصد از تغييرات مربوط به تجاری­سازی دانش توسط مولفه­های اعتماد سازمانی شامل اعتماد عمودی، اعتماد افقی و اعتماد نهادی قابل تبيين و توضيح مي­باشد. مقدار بتای استاندارد به دست آمده برای تاثیر اعتماد عمودی بر تجاری­سازی دانش برابر با 0.295 می­باشد که با توجه به مقدار آماره تی به دست آمده(3.777) معنی­دار می­باشد. چرا که مقدار آماره تی بزرگتر از مقدار بحرانی 1.96 است که نشان­دهنده تاثیرگذاری اعتماد عمودی بر تجاری­سازی دانش است. بنابراین شواهدی مبنی بر رد شدن فرضیه اول مبنی بر تاثیر اعتماد عمودی بر تجاری­سازی دانش در شرکت­های دانش­بنیان در حوزه هوش مصنوعی و رایانش ابری وجود ندارد و این فرضیه تایید می­گردد.

براساس جدول 5، مقدار بتای استاندارد به دست آمده برای تاثیر اعتماد افقی بر تجاری­سازی دانش در شرکت­های دانش بنیان برابر با 0.475 می­باشد که با توجه به مقدار آماره تی به دست آمده(5.261) معنی­دار می­باشد. چرا که مقدار آماره تی بزرگتر از مقدار بحرانی 1.96 است که نشان­دهنده تاثیرگذاری اعتماد افقی بر تجاری­سازی دانش است. بنابراین شواهدی مبنی بر رد شدن فرضیه دوم  مبنی بر تاثیر اعتماد افقی بر تجاری­سازی دانش در شرکت­های دانش بنیان در حوزه هوش مصنوعی و رایانش ابری وجود ندارد و این فرضیه تایید می­گردد.

براساس نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه که در جدول 5 آمده است، مقدار بتای استاندارد به دست آمده برای تاثیر اعتماد نهادی بر تجاری­سازی دانش در شرکت­های دانش بنیان برابر با 0.207 می­باشد که با توجه به مقدار آماره تی به دست آمده(2.848) معنی­دار می­باشد. چرا که مقدار آماره تی بزرگتر از مقدار بحرانی 1.96 است که نشان­دهنده تاثیرگذاری اعتماد نهادی بر تجاری­سازی دانش است. بنابراین شواهدی مبنی بر رد شدن فرضیه سوم مبنی بر تاثیر اعتماد نهادی بر تجاری­سازی دانش در شرکت­های دانش بنیان حوزه هوش مصنوعی و رایانش ابری وجود ندارد و این فرضیه تایید می­گردد. با توجه به اطلاعات جدول 2 می­توان معادله رگرسیون را به صورت زیر نوشت:

بحث و نتیجه­گیری

 هدف این پژوهش آن بود که بررسی نماید آیا اعتماد سازمانی بر تجاری سازی دانش در شرکت­های دانش بنیان تاثير معنی دار دارد یا خیر؟ که در این راستا سعي گرديد با مطالعه مبانی نظری و پیشینه پژوهش و استخراج چارچوب نظری و مدل مفهومی، ابعاد و مولفه­های متغیرهای تحقیق شناسايي و روابط بين آنها مورد بررسي قرار گرفت. بررسی ضریب همبستگی پیرسون به دست آمده بین متغیرهای تحقیق وجود رابطه معنادار بین این دو متغیر مورد تایید قرار گرفت. یعنی فرض محقق مبنی بر ارتباط معنی دار مولفه­های اعتماد سازمانی با تجاری سازی دانش مورد پذیرش قرارگرفت. همچنین نتیجه تحلیل رگرسیون چندگانه فرضیات نیز نشان دهنده تاثیر معنی­دار اعتماد سازمانی بر تجاری­سازی دانش در شرکت­های دانش بنیان می­باشد. در تبیین این یافته­ها می­توان گفت که تجاری­سازی دانش در  شرکت­های دانش بنیان متاثر از اعتماد سازمانی است.

نتایج به دست آمده از این تحقیق با مبانی نظری و یافته­های تحقیقات پیشین همخوانی دارد. نتایج به دست آمده از تحقیق احمدی نژاد(2020) مبنی­بر تاثیر عدم اعتماد بین صنعت و دانشگاه اولویت اول بر تجاری سازی دانش در آموزش عالی کشاورزی، تحقیق بیرانوند، شعبانی و مظلومیان(1398)، مبنی بر اولویت­بندی عوامل تأثیرگذار بر تجاری سازی دانش در دانشگاه­ها و تاثیر اعتماد بر تجاری سازی دانش،  تحقیق صیف و همکاران (1398) مبنی بر رابطه بین متغیرهای توانمندسازی روانشناختی، اعتماد سازمانی، کنترل رفتار ادارک شده، نگرش به تجاری­سازی و سرمایه اجتماعی و خودکارآمدی و سیاست دانشگاه با تجاری­سازی دانش، تحقیق یاری و همکاران (1398) مبنی بر تاثیر«عوامل فردی»، «عوامل زیرساختی حمایتی» و «عوامل قانونی- سازمانی» بر تجاری­سازی دانش، تحقیق کرپی و همکاران (1397) مبنی بر تاثیر عوامل سازمانی شامل توسعه کمی دانشگاه­های علوم پزشکی، بهبود قابلیتها کیفی دانشگاه، ارتقا ظرفیت انتقال دانش، اعتماد سازمانی بر تجاری سازی دانش، تحقیق خیراندیش، تبریزی و خمویی (1396) مبنی بر تاثیر عوامل سازمانی بر تجاری سازی دانش، تحقیق ماستری فراهانی و همکاران(1394) مبنی بر تاثیر همکاری بین بخشی و اعتماد سازمانی، خلق دانش، سرمایه فکری، و گرایش استراتژیک بر تجاری سازی دانش، تحقیق ناوزادسبیر و همکاران (2019) مبنی بر تاثیر رهبری و اعتماد سازمانی بر تجاری­سازی­دانش، تحقیق تامسون  و همکاران (2018) مبنی بر تاثیر استفاده از دانش و اعتماد سازمانی بر تجاری سازی دانش هم­خوانی دارد. وجه تمایز نتایج تحقیق حاضر با تحقیقات مذکور، تفاوت در قلمرو مکانی تحقیق می باشد چرا که هیچ کدام از تحقیقات یاد شده به بررسی موضوع در شرکت­های دانش بنیان حوزه هوش مصنوعی و رایانش ابری نپرداخته­اند؛ و این که در تحقیق حاضر شدت اثر هریک از مولفه­های اعتماد سازمانی(اعتماد عمودی، افقی و نهادی) مشخص شده که در تحقیقات قبلی به آن پرداخته نشده است.

این یافته­ها با نیازهای محیط­های پویا و پیچیده پژوهشی و شرکت­های دانش­بنیان که نیازمند جو اعتماد و همکاری بین پژوهش­گران در تولید و تجاری سازی دانش است، همسویی دارد. در تاکید مجدد بر اهمیت این نتیجه باید گفت که اعتماد سازمانی در  بین اعضای سازمان می­تواند به مقبولیت علمی و دانشی در بین همدیگر و مدیران مجموعه منتهی شده و زمینه را برای گفتمان مشترک و رفتار حرفه­ای فراهم می­نماید و از ممانعت اولیه در پذیرش ایده­ها و دیدگاه­های افراد پیشگیری کرده و شرکت را به سمت موفقیت بیشتر رهنمون ­سازد. چرا که براساس دیدگاه اعتماد، بنیان همکاری­های مبتنی بر دانش در سازمانها است و می­تواند باعث تسهیل به اشتراک گذاری دانش و ارتقای عملکرد شرکای تجاری شود (پانتلی و ساکالینگام²⁴، 2005 و ناوزادسبیر²⁵، 2019).

نتیجه تحقیق احمدی نژاد(2020) نشان داد که عدم اعتماد بین صنعت و دانشگاه، اولویت اول موانع تجاری سازی دانش در آموزش عالی کشاورزی است. نتیجه مطالعه بیرانوند و همکاران(1398) نشان داد که عوامل ساختاری، زمینه­ای و رفتاری همچون اعتماد سازمانی جهت تجاری‌سازی دانش در دانشگاه اصفهان ضرورت دارند که با نتایج این تحقیق مبنی بر تاثیر اعتماد سازمانی بر تجاری سازی دانش همسویی دارد. نتیجه تحقیق صیف و همکاران(1398) نشان داد که، تمایل به تجاری­سازی دانش به طور مجزا با متغیرهای توانمندسازی روانشناختی، اعتماد سازمانی، کنترل رفتار ادارک شده، نگرش به تجاری سازی و سرمایه اجتماعی و خودکارآمدی و سیاست دنشگاه رابطه معنی دار دارد با یافته­های تحقیق حاضر همخوانی دارد.

نتیجه تحقیق یاری و همکاران(1398) نشان داد که «عوامل فردی»، «عوامل زیرساختی حمایتی» و «عوامل قانونی- سازمانی» بر تجاری سازی دانش تاثیر دارند با یافته­های تحقیق حاضر مبنی بر تاثیر اعتماد سازمانی بر تجاری سازی دانش همسویی دارد. نتیجه تحقیق کرپی و همکاران(1397)نشان داد که عوامل سازمانی شامل توسعه کمی دانشگاه­های علوم پزشکی، بهبود قابلیتهای کیفی دانشگاه، ارتقا ظرفیت انتقال دانش و اعتماد سازمانی بر تجاری سازی دانش تاثیر دارند با یافته­های تحقیق حاضر مبنی بر تاثیر اعتماد سازمانی بر تجاری سازی دانش همسویی دارد. در تحقیق خلیل زاده و همکاران(2017) اصلی ترین مشکلات تجاری سازی فناوری شناسایی شده عبارتند از: ضعف در روند تجاری سازی­، چالش­های فضای کسب و کار، ساختار سازمانی ضعیف، مدیریت ناکارآمد پروژه، همکاری ناکارآمد با بخش­های غیر دولتی، عدم همکاری و اعتماد با ذینفعان و رفتارهای سیاسی متناقض که با یافته­های تحقیق حاضر مبنی بر تاثیر اعتماد سازمانی بر تجاری سازی دانش همسویی دارد. نتیجه تحقیق ماستری فراهانی و همکاران(1394) نشان داد سرمایه فکری، خلق دانش، همکاری بین بخشی و اعتماد سازمانی، گرایش استراتژیک و قابلیت تجاری­سازی دانش با تجاری­سازی دانش ارتباط مثبت و معناداری دارند که با یافته­های تحقیق حاضر مبنی بر تاثیر اعتماد سازمانی بر تجاری سازی دانش همسویی دارد.

نتیجه مطالعه ناوزادسبیر و همکاران(2019) نشان داد که رهبری و اعتماد مهمترین ویژگی برای افزایش تجاری سازی دانش هستند که با یافته­های تحقیق حاضر مبنی بر تاثیر اعتماد سازمانی بر تجاری­سازی دانش هم­سویی دارد. مطالعه تامسون و همکاران(2018) نشان داد که همکاری با سازمان­های تحقیقاتی عمومی  به SME ها کمک می­کند تا دانش و مهارت های لازم برای موفقیت در نوآوری را کسب کنند و تجاری سازی دانش محقق شود که با یافته­های تحقیق حاضر مبنی بر تاثیر اعتماد سازمانی بر تجاری سازی دانش همسویی دارد. نتایج تحقیق لین و همکاران(2015) منجر به کشف روابط بین اعتماد سازمانی، همکاری متقابل عملکردی، ایجاد دانش و عملکرد تجاری سازی دانش در زمینه صنعت با فناوری پیشرفته شد که با یافته­های تحقیق حاضر مبنی بر تاثیر اعتماد سازمانی بر تجاری سازی دانش همسویی دارد.

به طور کلی نتایج تحقیق حاضر حاکی از تاثیر معنی­دار مولفه­های اعتماد سازمانی(اعتماد عمودی، اعتماد افقی و اعتماد نهادی) بر تجاری سازی دانش بود. این نتایج با یافته­های تحقیقات پیشین نیز هم­سویی داشت. این نتایج نشان می­دهد که اعتماد سازمانی(اعتماد عمودی، اعتماد افقی و اعتماد نهادی) به میزان زیادي می­توانند تجاری سازی دانش را تحت الشعاع قرار دهد. زمانی که اعتماد سازمانی در سازمان ارتقا پیدا نماید، می­تواند نتایج و پیامدهای مثبتی در زمینه تجاری سازی دانش در پی داشته باشد. براساس بررسی مبانی نظری و پیشینه تحقیق، اعتماد سازمانی جزو عوامل سازمانی موثر بر تجاری‌سازی دانش می باشد. به عنوان مثال نتیجه تحقیق احمدی نژاد(2020) نشان داد که عدم اعتماد بین صنعت و دانشگاه اولویت اول موانع تجاری سازی دانش در آموزش عالی کشاورزی است. صیف و همکاران(1398). موفقیت سازمان‌ها به کسب منابع مالی و مادی محدود نمی‌شود، بلکه منوط به دست­یابی به سرمایه­های نامشهودی است همچون کارکنان متعهد و وفادار می­باشد و در راستای رسیدن به عملکرد بالا و مزیت رقابتی، امری مهم و حیاتی شمرده می­شود. براساس نتایج تحقیق یاری و همکاران(1398) تمایل به تجاری­سازی دانش به طور مجزا با متغیرهای توانمندسازی روانشناختی، اعتماد سازمانی، کنترل رفتار ادارک شده، نگرش به تجاری سازی و سرمایه اجتماعی  و خودکارآمدی و سیاست دنشگاه رابطه معنی­دار دارد. براساس تحقیق کرپی و همکاران(1397) عوامل سازمانی شامل توسعه کمی دانشگاههای علوم پزشکی، بهبود قابلیت­های کیفی دانشگاه، ارتقا ظرفیت انتقال دانش، اعتماد سازمانی و عوامل محیطی شامل ضرورت حل مسائل جامعه، ضرورت ایجاد جامعه آرمانی سلامت محور، قابلیت های شبکه سازی جهت تقویت همکاری و  توسعه مشارکتی، رشد مدیریت فناوری اطلاعات در بخش آموزش علوم پزشکی بر تجاری­سازی دانش تاثیر دارند. در تحقیق خلیل­زاده و همکاران(2017) نیز هفت عامل به عنوان اصلی­ترین مشکلات تجاری­سازی فناوری شناخته شده است، از جمله ضعف در روند تجاری سازی­، چالش­های فضای کسب و کار، ساختار سازمانی ضعیف، مدیریت ناکارآمد پروژه، همکاری ناکارآمد با بخش­های غیر دولتی، عدم همکاری و اعتماد با ذینفعان و رفتارهای سیاسی متناقض. که اعتماد سازمانی نیز جزو مولفه های مهم در این زمینه می باشد.

   نتایج به دست آمده نشان­دهنده تاثیر معنی­دار مولفه­های اعتماد سازمانی بر تجاری­سازی دانش می­باشد. این نتایج نشان می­دهد که اعتمادسازمانی به میزان زیادي می­توانند تجاری­سازی دانش در شرکت­های دانش بنیان در حوزه هوش مصنوعی و رایانش ابری را تحت الشعاع قرار دهند. زمانی که مدیران شرکت­های مورد مطالعه توسعه و تقویت اعتماد سازمانی را در دستور کار خود قرار دهند این امر موجب خواهد شد تا فرایندهای تجاری­سازی دانش در شرکت با موفقیت اجرا گردد. نتایج پژوهش حاضر می­تواند اطلاعات کاربردی مفیدی را برای مدیران شرکت­های دانش بنیان در حوزه هوش مصنوعی و رایانش ابری فراهم کند تا براساس روابط علی بین اعتماد سازمانی و تجاری­سازی دانش، وضعیت تجاری­سازی دانش را ارتقا دهند.

براساس تاثیر اعتماد عمودی بر تجاری­سازی دانش، پیشنهاد می­شود در راستای تقویت اعتماد عمودی، در شرکت از طریق برنامه­های آموزش و فرهنگ­سازی و الگوسازی، برخوردهای منصفانه و صادقانه مدیران با کارکنان به عنوان یکی از ارزش­های مهم سازمانی تقویت گردد، همچنین از طریق تقویت سطح دانش و تخصص مدیران از طریق فرایندهای توسعه و توانمندسازی در این خصوص اقدام شود و توجه به نیاز­ها و علایق کارکنان و تلاش برای حل مشکلات آنان از سوی مدیران همواره مورد توجه و تاکید قرار گیرد.

با توجه به تایید تاثیر اعتماد افقی بر تجاری­سازی دانش، پیشنهاد می­گردد در جهت تقویت سطح اعتماد میان کارکنان، فرصت­های همکاری و تعامل بین کارکنان شرکت، از طریق تشکیل گروه­های کاری و انجام کارهای تیمی فراهم شود. از طریق فرایندهای تشویق ومدیریت عملکرد، نسبت به تشویق کارکنان فعال در این زمینه اقدام شود. 

براساس تاثیر اعتماد نهادی بر تجاری­سازی دانش پیشنهاد می­گردد همواره پایندی و عمل به تعهداتش در قبال ذینفعان، تشویق توجه به همسویی بیشتر در گفتار و اعمال مدیران به عنوان الگوهای اثرگذار بر کارکنان و تدو ین سناریوهای مختلف جهت رویارویی با چالش­های آتی شرکت و تقویت قابلیتهای تکنولوژیکی و فناورانه شرکت و تقویت توان تخصصی و حرفه ای مدیران از طریق فرایندهای مدیریت عملکرد مورد توجه قرار گیرد.

از آنجایی که این مطالعه صرفا در شرکت­های دانش­بنیان حوزه هوش مصنوعی و رایانش مورد مطالعه قرار گرفته است، نتایج به دست آمده نیز منحصر به بستر مورد مطالعه بوده و امکان تعمیم پذیری نتایج و یافته­ها به دیگر شرایط و موقعیت­ها محدود است؛ محققان آینده می­توانند نسبت به طراحی و تبیین الگوی تجاری­سازی دانش با رویکرد کیفی و کمی برای شرکت­ها و سازمان­های مشابه اقدام نموده و نتایج حاصل را با یافته­های این تحقیق مقایسه نمایند.

سپاسگزاری

در پایان از کلیه مدیران و کارکنان فهیم شرکت­های دانش­بنیان حوزه هوش مصنوعی و رایانش ابری، به جهت همکاری بی­مثال و حمایت­های مادی و معنوی خود در انجام این پژوهش، همواره نقش بی بدیلی را داشته­اند، تقدیر و تشکر می­نماییم.  

 

 

منابع 

منابع فارسی

-       ابراهیمی، سیدعباس؛ محمدی فاتح، اصغر؛ و حاجی پور، ابراهیم (1391) . بررسی نقش اعتماد در تسهیم دانش شغلی کارکنان دانشگاه تربیت مدرس. فصلنامۀ علمی پژوهشی مدیریت نظامی، 47(12)، 162-135.

-       اسدی، اسماعیل؛ فرهادی، علی و ذاکری، محمد. (1395). نقش سرمایه اجتماعی مدیران در ایجاد تحول سازمانی (موردمطالعه: قرارگاه پدافند هوایی خاتم‌الانبیاء (ص) آجا،  علوم و فنون نظامی، 12(37)،  25-46.

-       بنازاده، آیدین؛ مرادی، علیرضا و پورنرگسی، قاسم رمضان‌(1394). تحلیلی جامع بر تجاری‌سازی دانش، تهران، انتشارات پارسینه.

-       بیرانوند، علی؛ شعبانی، احمد و مظلومیان، سعید (1398). اولویت­بندی عوامل تأثیرگذار بر تجاری­سازی دانش در دانشگاه­ها: مطالعه موردی. مطالعات کتابداری و علم اطلاعات. doi: 10.22055/slis.2019.30837.1646

-       حیدرزاده، ناهید؛ سالاریان، محسن و سالاریان، فاطمه. (1395). تاثیر اعتماد سازمانی بر بهبود مدیریت دانش با توجه نقش واسطه­ای رهبری خدمتگزار (مطالعه­ای در اداره کل بنادر و دریانوردی استان مازندران). خط مشی­گذاری عمومی در مدیریت (رسالت مدیریت دولتی), 7(22), 57-70.

-       خیاطیان، محمدصادق؛ طباطبائیان، سیدحبیب الله؛ امیری، مقصود و الیاسی، مهدی( 1394) .تحلیل محتوای ویژگی­های شرکت های دانش بنیان، پژوهش­های مدیریت منابع سازمانی، دورۀ5، شمارۀ 2:47-21 .

-       خیراندیش، مهدی؛ تبریزی، الهام و خمویی، فرشید. (2017). شناسایی و اولویت­بندی عوامل سازمانی تجاری‌سازی دانش از طریق روش‌شناسی کیو. فصلنامه علمی پژوهشی توسعه کارآفرینی, 10(1), 81-100.‎

-       شریفی، مهنوش؛ رضوانفر، احمد؛ حسینی، سید محمود و موحد محمدی، سیدحمید. (1396). طراحی الگوی فرآیندی تجاریسازی تحقیقات دانشگاهی در بخش کشاورزی. تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران, 48(2), 285-271.

-       شمس، شهاب الدین و اسفندیاری مقدم، امیر تیمور(1394)، ارتباط ابعاد مختلف اعتماد سازمانی با رضایت شغلی کارکنان، فصلنامه علمی پژوهشی مطالعات مدیریت(بهبود و تحول)، سال بیست و چهارم، شماره 77، صفحات 185-171.

-       شیرازی، حسین؛ هاشم زاده خوراسگانی، غلام رضا؛ رادفر، رضا و ترابی، تقی (1398). ارزیابی عملکرد تجاری­سازی فناوری شرکت­های دانش بنیان نوپا بر پایه روش بهترین- بدترین فازی. فصلنامه مدیریت توسعه فناوری, 7(2), 129-159.

-       صیف، علی و بیرانوند، صفا. (1398). عوامل مؤثر بر تمایل به تجاری‌سازی دانش در دانشگاه شیراز. سیاست علم و فناوری, 11(1), 65-76.‎

-       فرمهینی فراهانی، محسن و شفیع زاده، حمید (1391). رابطه کاربرد مدیریت دانش و جو سازمانی در شعب منطقه شرق بانک سپه تهران از دیدگاه کارکنان. خط مشی گذاری عمومی در مدیریت (رسالت مدیریت دولتی), 3(7-8), 39-49.

-       فقیهی، ابوالحسن. و آغاز، عسل. (1393). نوشته: لارنس نیومن، روش‌های پژوهش اجتماعی، رویکردهای کمی و کیفی، جلد اول، انتشارات ترمه.

-       کرپی، معصومه فتاح، ناظم و کریم زاده، صمد (1397). ارائه الگوی بومی تجاری سازی دانش در حوزه سلامت در دانشگاه علوم پزشکی در شهر تهران. فصلنامه توسعه آموزش جندی شاپور اهواز, 9(4), 296-310.‎

-       کریتنر رابرت و کینیکی آنجلو (1394). مدیریت رفتار سازمانی،ترجمه دکتر علی اکبر فرهنگی و دکتر حسین صفرزاده، تهران انتشرات پخش کتاب پویش.

-       ماستری فراهانی، فاطمه نیاز آذری، کیومرث و صالحی، محمد (2018). ارائه مدل ساختاری جهت تجاری سازی دانش در دانشگاه های آزاد اسلامی شهر تهران. آینده پژوهی مدیریت, 26(شماره 4 (پیاپی 105)), 17-27.‎

-       مصلحی، قاسم؛ مهدوی، حمید و راستی برزکی، مرتضی. (1386). نظام ارزیابی توسعه ایده­های نو به منظور استفاده در دوره های رشد مقدماتی شهرک علمی و تحقیقاتی اصفهان. رشد فناوری, 3(10), 25-32.

-       مقیمی، سید محمد و رمضان، مجید (1392). پژوهش نامه مدیریت، جلد سوم، تهران نشر سازمان مدیریت صنعتی، چاپ دوم.

-       مهرگان، فرهاد.، و صبحی، الهه. (1398). تحلیل رابطه ساختاری اعتماد سازمانی با بهبود خود اثربخشی و اخلاق حرفه­ای پرستاران. مدیریت پرستاری, 8(4 ), 41-53.

-       میر، عباس؛ باقری، مهدی و هاشمی، سیداحمد (1399). ارایه مدل تجاری سازی دانش براساس مدیریت دانش در دانشگاه فنی وحرفه ای. فصلنامه علمی آموزش علوم دریایی.‎

-       یاری، صادق؛ حیدری، غلامرضا و عظیمی، محمدحسن (1398). شناسایی و تحلیل موانع تجاری‌سازی دانش در علم اطلاعات و دانش‌شناسی از دیدگاه اعضای هیأت علمی و دانشجویان دکتری این رشته،  علوم و فنون مدیریت اطلاعات،5(2)،180-155.

 

منابع انگلیسی:

-       Ahmadinejad, M. (2020). Knowledge Commercialization in Agricultural Higher Education: A Two-Step Approach to Structural Equation Modeling. International Journal of Agricultural Management and Development, 10(2), 149-166.

-       Bandarian, R. (2017). Analysis of Business model Pillars of Research and Technology Organizations (RTOs) as a Knowledge Intensive Business Services (KIBS).

-       Buenstorf, G., & Koenig, J. (2020). Interrelated funding streams in a multi-funder university system: Evidence from the German Exzellenzinitiative. Research Policy, 49(3), 103924.

-       Ellonen, R., Blomqvist, K., & Puumalainen, K. (2008). The role of trust in organisational innovativeness. European Journal of Innovation Management.

-       Garcia-Peñalvo, F. J., & García-Holgado, A. (Eds.). (2016). Open source solutions for knowledge management and technological ecosystems. IGI Global.

-       Karlsson, C., Johansson, B., Kobayashi, K., & Stough, R. R. (2014). Knowledge, innovation and space: introduction. In Knowledge, Innovation and Space. Edward Elgar Publishing.

-       Li, C., & Morgan, G. (2010). From knowledge to product: Institutional change and commercialization of university research in China. Journal of Science and Technology Policy in China, 1(3), 254-274.

-       Lin, Y., Wang, Y., & Kung, L. (2015). Influences of cross-functional collaboration and knowledge creation on technology commercialization: Evidence from high-tech industries. Industrial marketing management, 49, 128-138.

-       Miller, D. J., & Acs, Z. J. (2013). Technology commercialization on campus: twentieth century frameworks and twenty-first century blind spots. The Annals of Regional Science, 50(2), 407-423.

-       NawzadSabir, M., Othman, B., Al-Kake, F., & Rashid, W. (2019). The influence of entrepreneurship characteristics on attitude towards knowledge commercialization. International Journal of Psychosocial Rehabilitation, 23(2), 566-582.

-       Panteli, N., & Sockalingam, S. (2005). Trust and conflict within virtual inter-organizational alliances: A framework for facilitating knowledge sharing. Decision Support Systems, 39(4), 599–617. https://doi.org/10.1016/j.dss.2004.03.003

-       Szycher, M. (2016). Commercialization Secrets for Scientists and Engineers. CRC Press.

-       Thompson, N. A., Herrmann, A. M., & Hekkert, M. P. (2018). SME Knowledge Commercialization through Public Sector Partnerships. International Journal of Innovation and Technology Management, 15(03), 1850021.

-       Troise, C., Tani, M., & Jones, P. (2020). Investigating the impact of multidimensional social capital on equity crowdfunding performance. International Journal of Information Management, 55, 102230.

-       Zadeh, N. K., Khalilzadeh, M., Mozafari, M., Vasei, M., & Ojaki, A. A. (2017). Challenges and difficulties of technology commercialization− a mixed-methods study of an industrial development organization. Management Research Review.

-       Zmiyak, S. S., Ugnich, E. A., & Krasnokutskiy, P. A. (2017, December). Generation and commercialization of knowledge in the innovational ecosystem of regional university in the conditions of information economy establishment in Russia. In Perspectives on the use of New Information and Communication Technology (ICT) in the Modern Economy (pp. 23-31). Springer, Cham.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

The effect of organizational trust on knowledge commercialization in knowledge-based companies

 

 

Abstract

 

Background and Purpose: Knowledge-based companies have been established to commercialize ideas, research results and turn innovations into technology. This study aimed to determine the effect of organizational trust on knowledge commercialization in knowledge-based companies.

Methodology: This research is applied in terms of purpose and descriptive in terms of data collection method and correlational in terms of data analysis method. The statistical population included the employees of 10 knowledge-based companies active in the field of artificial intelligence and cloud computing. Based on the available sampling, 91 employees of the companies were selected as a sample. Data collection tools were the standard questionnaire of organizational trust of Elonen et al. (2008) and the standard questionnaire of commercialization of knowledge Sharifi et al. (2015) whose content validity was confirmed by experts and their reliability in a pilot study with 20 subjects and Cronbach's alpha value. (0.87 for organizational trust questionnaire and 0.85 for knowledge commercialization questionnaire) was approved. Kolmogorov-Smirnov test, correlation coefficient and regression were used for data analysis.

 Results: The results showed that a significant effect of organizational trust components including vertical trust, horizontal trust and institutional trust on knowledge commercialization in knowledge-based companies.

Conclusion: Accordingly, achieving knowledge commercialization in the field of artificial intelligence and cloud computing depends to a large extent on organizational trust. The special nature of the mission and goals of knowledge-based companies requires that special attention be paid to organizational trust.

 

 

Keywords: Organizational trust, vertical trust, horizontal trust, institutional trust, knowledge commercialization, knowledge-based company

 

18

 

---

[1]  به خاطر محرمانه بودن اطلاعات  از بردن  نام شرکتها امتناع شده است.

[2]  . Zmiyak, Ugnich, Krasnokutskiy

[3]  .Szycher

[4]  . Panteli & Sockalingam,

[5]  .Putnam, R.

[6]  . Troise, Tani & Jonesr

[7]  . NawzadSabir, Othman, Al-Kake, Rashid

[8]  .Kritner& Kinicki

[9]  - Karlsson, Johansson, Kobayashi & Stough

[10]  - Bandarian

[11]  - Buenstorf & Koenig

[12]  . Interpersonal Trust

[13]  . Institutional Trust

[14]  . Vertical Trust

[15]  . Lateral Trust

[16]  . Nyhan

[17]  . Jeon

[18]  . Mishra&Morissey

[19]  . Yilmaz&Ataiay

[20]  . Ellonen

[21]  .NawzadSabir

[22]  . Thompson, Herrmann & Hekkert

[23]  Lin, Wang & Kung

[24]  . Panteli & Sockalingam,

[25]  . NawzadSabir

---