مقایسه میزان توجه به اخبار کانال‌های مختلف تلویزیون در مخاطبان جوان: نقش جنس و میزان پیگیری

الموضوعات :

شهلا پاکدامن ¹ (دانشیار، گروه روان‌شناسی، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه شهید بهشتی تهران، ایران)
صدیقه السادات میرزایی ² (دکتری روان‌شناسی، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران)
روح الله منصوری سپهر ³ (دکتری روان‌شناسی، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران)

تاريخ الإرسال : 24 الأحد , صفر, 1442 تاريخ التأكيد : 26 الأحد , جمادى الأولى, 1442 تاريخ الإصدار : 25 الثلاثاء , محرم, 1444

الکلمات المفتاحية: توجه, عناصر شناختی, عناصر هیجانی, جنس, تلویزیون, پیگیری, اخبار,

ملخص المقالة :

میزان توجه به اخبار کانال‌های مختلف تلویزیون در مخاطبان جوان: با در نظر گرفتن نقش جنس و میزان پیگیری خبر در ایجاد آگاهی‌های سیاسی، اجتماعی و اقتصادی که از ضرورت‌های حفظ حیات و تحول جامعه به شمار می‌روند، نقش مهمی ایفا می‌کند. در عین حال، کشورمان ایران بحران‌های متعددی را پشت سر گذاشته و اکنون نیز درگیر چالش‌های متعددی در زمینه مسائل سیاسی، اجتماعی و اقتصادی است و هر روزه اخبار متعددی در این زمینه منتشر می‌کند و ضرورت دارد به گونه‌ای عمل کند که بتواند با منابع خبری خارجی از جمله فضای مجازی رقابت کند. بنابراین نیاز است که عوامل جلب توجه مخاطب شناخته شود تا بتوان در این زمینه برنامه‌ریزی‌های لازم به منظور افزایش توجه و پیگیری و به دنبال آن اقناع بیشتر مخاطبان را صورت داد. در این راستا پژوهش حاضر با هدف تعیین اینکه مخاطبان زن و مرد به اخبار کدام کانال‌های تلویزیونی بیشتر توجه می‌کنند و میزان توجه در افرادی که پیگیری بیشتری دارند نسبت به افراد با پیگیری کم‌تر چگونه است به انجام رسید. بنابراین پژوهش به صورت آزمایشی و با دو طرح بین آزمودنی و درون آزمودنی انجام شد. جامعه آماری را دانشجویان کارشناسی و کارشناسی ارشد دانشگاه‌های دولتی شهر تهران در سال تحصیلی 97-1396 تشکیل می‌دادند که از میان آن‌ها 60 نفر ابتدا به صورت خوشه‌ای و سپس هدفمند انتخاب شد. ابزارهای مورد استفاده شامل پرسش‌نامه محقق ساخته پیگیری اخبار صدا و سیما، دستگاه ردیابی حرکات چشم و قطعه‌های اخبار بود که روی نمونه اجرا و داده‌ها توسط نرم‌افزار SPSS 21 و با روش تحلیل واریانس آمیخته تحلیل شدند. نتایج نشان داد زنان بیش از مردان به اخبار شبکه 2 و 3 توجه می‌کنند در مقابل مردان توجه بیشتری به اخبار شبکه یک و خبر دارند. همچنین نتایج نشان داد که پیگیری بیشتر در مردان با توجه بیشتر به شبکه یک و خبر همراه است در حالیکه در زنان بالعکس هر چه میزان پیگیری افزایش یابد از توجه آن‌ها به اخبار شبکه 2 و 3 کاسته می‌شود. بنابراین سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران به منظور افزایش مخاطبان اخبار و اقناع آن‌ها باید زن یا مرد بودن مخاطب و مؤلفه‌های جلب توجه افراد را در نظر داشته باشد.

المصادر:

احمدی، حامد. و پورشریفی، حمید. (1392). "نقش منبع خبری در اقناع افراد با تعدیل‌کنندگی نگرش به منبع خبری، جنسیت و عزت نفس"، دو فصلنامه علمی پژوهشی شناخت اجتماعی، دوره 2(3)، صص. 7-18.

ساعی، محمدحسین.، آزادی، محمدحسین. و البرزی دعوتی، هادی. (1400). "شناسایی گونه‌های مشابه با خبر جعلی و تبیین شاخصه‌های تفاوت بین آن‌ها"، مطالعات فرهنگ- ارتباطات، دوره 54(22)، صص. 7-46.

شکرخواه، یونس.، بدیعی، نعیم.، فرقانی، محمدمهدی. و معتمدنژاد، کاظم. (1380). "میزگرد علمی خبر در رسانه"، فصلنامه پژوهش و سنجش، شماره 28.

شمس، مرتضی. و زابلی‌زاده، اردشیر. (1399). "ارتباطات غیرکلامی گوینده، در خبر تلویزیونی؛ مطالعه گویندگان خبر "شبکه خبر" و "بی بی سی فارسی"، فصلنامه انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات، دوره 16(59)، صص. 213-242.

علم‌بیگی، امیر.، اجاقی، سعیده.، رضوانفر، احمد. و شاه‌پسند، محمدرضا. (1399). "شبکه‌های اجتماعی و احساس خودکارآمدی شغلی کارکنان ترویج کشاورزی در استان مازندران: کاربرد نظریه استفاده و رضامندی از رسانه"، علوم ترویج و آموزش کشاورزی ایران، دوره 16(1)، صص. 99-112.

لالمی شیده. (1386). "بازنمایی زنان در تبلیغات"، پژوهش و سنجش، دوره 52(14)، صص. 115-136.

مظلومیان سعید. و ماهی‌گیر، فرید. (1396). "بررسی تأثیرات مثبت و منفی تکنولوژی و رسانه‌های جمعی در تعلیم و تربیت"، همایش پژوهش‌های جدید ایران و جهان در حقوق روان‌شناسی و علوم تربیتی و علوم اجتماعی 2017. شیراز: دانشگاه شیراز.

موحد، مجید.، عباسی شوازی، محمدتقی. و مرحمتی، ندا. (1389). "رسانه، جنسیت و مصرف گرایی: مطالعه رابطه استفاده از رسانه‌های جمعی با تمایلات مصرف‌گرایانه دختران و پسران جوان در شهر شیراز"، فصلنامه شورای فرهنگی اجتماعی زنان، دوره 12(47)، صص. 7-40.

مهرداد، هرمز. (1381). "مقدمه‌ای بر نظریات و مفاهیم ارتباط جمعی"، تهران، انتشارات فاران.

میرزایی، صدیقه‌السادات.، پاکدامن، شهلا. و علیزاده، ابراهیم. (1399). "تعمیم مهارت‌های اجتماعی در نوجوانان دارای اتیسم با عملکرد بالا: تدوین برنامه‌ای مبتنی بر مدل شناختی پردازش اطلاعات اجتماعی"، رساله دکتری، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.

میرزایی‌نژاد اوجانی، فریبا. (1398). "بررسی گفتمان خبری بخش 20:30 سیمای جمهوری اسلامی ایران و بخش خبری اتاق خبر شبکه من و تو"، پژوهش‌های ارتباطی، دوره 1(97)، صص. 111-149.

نامور، زهرا. و امیری پریان، خدیجه. (1396). "کاربرد استعاره‌های مفهومی در تیترهای خبر 20:30 شبکه دو سیما، مطالعه‌ای در چهارچوب معناشناسی شناختی"، پژوهش‌های ارتباطی، دوره 24(1)، صص. 149-179.

Adenzato, M., Brambilla, M., Manenti, R., De Lucia, L., Trojano, L., Garofalo, S., Enrici, I. & Cotelli, M. (2017). “Gender differences in cognitive Theory of Mind revealed by transcranial direct current stimulation on medial prefrontal cortex”, Scientific Reports, Vol. 7(1), PP. 1-9.

Agbanu, VN. (2013). “Mass communication: Introduction techniques, issues”, Enugu: Rhyce Kerex Publishers.

Apuke, OD. & Omar, B. (2021). “Fake news and COVID-19: modelling the predictors of fake news sharing among social media users”, Telematics and Informatics, 1;56:101475.

 Atkin, C. (1973). “Instrumental utilities and information seeking. In new models of communication research”, ed. Peter Clark, Newbury Park, PP. 205-242.

Barber, BM., Odean, T. (2008). “All that glitters: The effect of attention and news on the buying behavior of individual and institutional investors”, The review of financial studies, Vol. 21(2), PP. 785-818.

Berkowitz, L. & Rogers, KH. (1986). “A priming effect analysis of media influences”, Perspectives on media effects, Vol. 57, P. 81.

Bucher, HJ. & Schumacher, P. (2006). “The relevance of attention for selecting news content. An eye-tracking study on attention patterns in the reception of print and online media”, “Communications”, Vol. 31(3), PP. 347-68.

Chaffee, SH. & Schleuder, J. (1986). “Measurement and effects of attention to media news”, Human communication research, Vol. 13(1), PP. 76-107.

Darley, WK. & Smith, RE. (1995). “Gender differences in information processing strategies: An empirical test of the selectivity model in advertising response”, Journal of advertising, Vol. 24(1), PP. 41-56.

De Vreese, CH. & Boomgaarden, H. (2006). “News, political knowledge and participation: The differential effects of news media exposure on political knowledge and participation”, Acta Politica, Vol. 41(4), PP. 317-41.

Eveland Jr, WP. (1998). “The cognitive mediation model: A framework for studying learning from the news with survey methods. Inmeeting of the Association for Education in Journalism & Mass Communication”, Baltimore.

Eysenck, MW., Derakshan, N., Santos, R. & Calvo, MG. (2007). “Anxiety and cognitive performance: attentional control theory”, Emotion, Vol. 7(2), P. 336.

Findahl, O. (2001). “News in our minds. In K. Renckstorf, D. McQuail, & N. Jankowski (Eds.), Television news research: Recent European approaches and findings”, Chicago: Quintessence, PP. 111-128.

Guo, L., Su, C. & Lee, H. (2019). “Effects of Issue Involvement, News Attention, Perceived Knowledge, and Perceived Influence of Anti-Corruption News on Chinese Students’ Political Participation”, Journalism & Mass Communication Quarterly, Vol. 96(2), PP. 452-72.

Jensen, JD. (2011). “Knowledge acquisition following exposure to cancer news articles: A test of the cognitive mediation model”, Journal of Communication, Vol. 61(3), PP. 514-534.

Jiang, X., Hwang, J., Shah, DV., Ghosh, S. & Brauer, M. (2022). News attention and social-distancing behavior amid covid-19: How media trust and social norms moderate a mediated relationship”, Health Communication, Vol. 37(6), PP. 768-777.

Lang, A. (2000). “The limited capacity model of mediated message processing”, Journal of communication, Vol. 50(1), PP. 46-70.

Myllylahti, M. (2020). “Paying attention to attention: A conceptual framework for studying news reader revenue models related to platforms”, Digital Journalism, Vol. 8(5), PP. 567-575.

Park, DC. (2015). “Effect of audience's cognition desire and attention to TV documentary on acquirement of information and understanding”, Journal of Digital Convergence, Vol. 13(3), PP. 241-247.

Pennycook, G. & Rand, DG. (2021). “The psychology of fake news. Trends in cognitive sciences, Vol. 25(5), PP. 388-402.

Schramm, W. (1954). “How communication works”, The process and effects of mass communication, Vol. 3, P. 26.

Stoet, G. (2017). “Sex differences in the Simon task help to interpret sex differences in selective attention”, Psychological research, Vol. 81(3), PP. 571-581.

Sülflow, M., Schäfer, S. & Winter, S. (2019). “Selective attention in the news feed: An eye-tracking study on the perception and selection of political news posts on Facebook”, new media & society, Vol. 21(1), PP. 168-90.

Van Dijk, TA. (1988). “News as discourse”, Hillsdale, NJ: L

Adenzato, M., Brambilla, M., Manenti, R., De Lucia, L., Trojano, L., Garofalo, S., Enrici, I. & Cotelli, M. (2017). “Gender differences in cognitive Theory of Mind revealed by transcranial direct current stimulation on medial prefrontal cortex”, Scientific Reports, Vol. 7(1), PP. 1-9.

Agbanu, VN. (2013). “Mass communication: Introduction techniques, issues”, Enugu: Rhyce Kerex Publishers.

Apuke, OD. & Omar, B. (2021). “Fake news and COVID-19: modelling the predictors of fake news sharing among social media users”, Telematics and Informatics, 1;56:101475.

 Atkin, C. (1973). “Instrumental utilities and information seeking. In new models of communication research”, ed. Peter Clark, Newbury Park, PP. 205-242.

Barber, BM., Odean, T. (2008). “All that glitters: The effect of attention and news on the buying behavior of individual and institutional investors”, The review of financial studies, Vol. 21(2), PP. 785-818.

Berkowitz, L. & Rogers, KH. (1986). “A priming effect analysis of media influences”, Perspectives on media effects, Vol. 57, P. 81.

Bucher, HJ. & Schumacher, P. (2006). “The relevance of attention for selecting news content. An eye-tracking study on attention patterns in the reception of print and online media”, “Communications”, Vol. 31(3), PP. 347-68.

Chaffee, SH. & Schleuder, J. (1986). “Measurement and effects of attention to media news”, Human communication research, Vol. 13(1), PP. 76-107.

Darley, WK. & Smith, RE. (1995). “Gender differences in information processing strategies: An empirical test of the selectivity model in advertising response”, Journal of advertising, Vol. 24(1), PP. 41-56.

De Vreese, CH. & Boomgaarden, H. (2006). “News, political knowledge and participation: The differential effects of news media exposure on political knowledge and participation”, Acta Politica, Vol. 41(4), PP. 317-41.

Eveland Jr, WP. (1998). “The cognitive mediation model: A framework for studying learning from the news with survey methods. Inmeeting of the Association for Education in Journalism & Mass Communication”, Baltimore.

Eysenck, MW., Derakshan, N., Santos, R. & Calvo, MG. (2007). “Anxiety and cognitive performance: attentional control theory”, Emotion, Vol. 7(2), P. 336.

Findahl, O. (2001). “News in our minds. In K. Renckstorf, D. McQuail, & N. Jankowski (Eds.), Television news research: Recent European approaches and findings”, Chicago: Quintessence, PP. 111-128.

Guo, L., Su, C. & Lee, H. (2019). “Effects of Issue Involvement, News Attention, Perceived Knowledge, and Perceived Influence of Anti-Corruption News on Chinese Students’ Political Participation”, Journalism & Mass Communication Quarterly, Vol. 96(2), PP. 452-72.

Jensen, JD. (2011). “Knowledge acquisition following exposure to cancer news articles: A test of the cognitive mediation model”, Journal of Communication, Vol. 61(3), PP. 514-534.

Jiang, X., Hwang, J., Shah, DV., Ghosh, S. & Brauer, M. (2022). News attention and social-distancing behavior amid covid-19: How media trust and social norms moderate a mediated relationship”, Health Communication, Vol. 37(6), PP. 768-777.

Lang, A. (2000). “The limited capacity model of mediated message processing”, Journal of communication, Vol. 50(1), PP. 46-70.

Myllylahti, M. (2020). “Paying attention to attention: A conceptual framework for studying news reader revenue models related to platforms”, Digital Journalism, Vol. 8(5), PP. 567-575.

Park, DC. (2015). “Effect of audience's cognition desire and attention to TV documentary on acquirement of information and understanding”, Journal of Digital Convergence, Vol. 13(3), PP. 241-247.

Pennycook, G. & Rand, DG. (2021). “The psychology of fake news. Trends in cognitive sciences, Vol. 25(5), PP. 388-402.

Schramm, W. (1954). “How communication works”, The process and effects of mass communication, Vol. 3, P. 26.

Stoet, G. (2017). “Sex differences in the Simon task help to interpret sex differences in selective attention”, Psychological research, Vol. 81(3), PP. 571-581.

Sülflow, M., Schäfer, S. & Winter, S. (2019). “Selective attention in the news feed: An eye-tracking study on the perception and selection of political news posts on Facebook”, new media & society, Vol. 21(1), PP. 168-90.

Van Dijk, TA. (1988). “News as discourse”, Hillsdale, NJ: L.