کاوشی نظری پیرامون پدیده جهانی‌شدن و امپریالیسم فرهنگی- رسانه‌ای: یکسان‌سازی و همگونی فرهنگی
الموضوعات :
میثم فرخی
1
(-)
الکلمات المفتاحية: جهانی‌شدن, امپریالیسم, امپریالیسم فرهنگی, امپریالیسم رسانه‌ای, یکسان‌سازی فرهنگی,
ملخص المقالة :
جهانی شدن پدیده ای است که از دهه های پایانی قرن بیستم و سال های آغازین قرن بیست و یکم بر مسائل جهانی، ملی و حتی فردی سایه افکنده است. روند بی وقفه ی این پدیده تقریباً همه عناصر خرد و کلان جامعه بشری را در سطوح گوناگون در معرض تغییر قرار داده است. بر این مبنا مقاله ی مذکور بر آن است که در ابتدا به واکاوی مفهوم جهانی شدن، بستر زمانی آن، تعاریف جهانی‌شدن، مکاتب و رویکردهای مرتبط با این پدیده بپردازد. در ادامه مفاهیم امپریالیسم فرهنگی و رسانه ای مورد مداقه نظری و علمی قرار می‌گیرند و پس از آن نویسنده به نسبت و به عبارت دیگر پیوند میان جهانی شدن و امپریالیسم فرهنگی - رسانه ای می‌پردازد. بر این اساس جهانی شدن و امپریالیسم (فرهنگی رسانه ای) به مثابه ی مفاهیمی بین المللی هم راستا و هم جهت با یک دیگر در نظر گرفته می‌شوند که در یک مسیر مشترک گام بر می دارند و هدف آن گسترش و صدور ارزش ها، باورها و اولویت های سبگ زندگی کشورهای مسلط در جهان جهت تسخیر افکار عمومی سایر کشورها می باشد. این مفاهیم دو روی یک سکه هستند که در جهت همگون‌سازی، یکپارچه سازی و یکسان سازی دیگر فرهنگ ها حرکت می کنند و هدف آن ها تضعیف فرهنگ های بومی و محلی و استحاله آن ها در فرهنگ جهانی است. در انتهای این نوشتار نیز نویسنده در پاسخ به مشکلات متعدد بین المللی در قرن 21 در نظام جهانی به عنوان پیشنهاد این موضوع را عنوان می کند که امروزه در عصر نوین اطلاعاتی و ارتباطی، فرایند جهانی شدن نیازمند بازسازی و آرایش مجدد بر اساس تنوع و تکثرهای فرهنگی و اجتماعات محله ای و منطقه ای می باشد؛ به گونه ای که هر یک از فرهنگ‌های مذکور به مثابه ی یک کنشگر و یا بازیگر بتوانند در عرصه و صحنه بین المللی و جهانی به ایفای نقش و جایگاه فرهنگ خود بپردازند و همچنین توانایی ارائه و انتقال مداوم سرمایه ی فکری و فرهنگی خود به دیگر فرهنگ ها را داشته باشند.
