نقش ساختار شهر در تاب آوری آن در برابر زلزله

الموضوعات :

هاله سادات نبوی رضوی ¹ , سید محسن حبیبی ² , منوچهر طبیبیان ³

1 - دانشجوی دکتری، گروه شهرسازی، دانشکده معماری و شهرسازی واحد قزوین، دانشگاه آزاد اسلامی قزوین، ایران.
2 - گروه شهرسازی پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، استاد دانشگاه آزاد اسلامی واحد قزوین، دانشکده معماری و شهرسازی
3 - استاد گروه شهرسازی پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، استاد دانشگاه آزاد اسلامی واحد قزوین، دانشکده معماری و شهرسازی

تاريخ الإرسال : 22 الأحد , محرم, 1438 تاريخ التأكيد : 21 الثلاثاء , ذو الحجة, 1438 تاريخ الإصدار : 14 الخميس , ربيع الأول, 1440

الکلمات المفتاحية: ساختارگرایی, آسیب پذیری, پایائی, ساختارشهر, تاب آوری,

ملخص المقالة :

شهرها به عنوان پیچیده‌ترین ساخته دست بشر، با خطرات گسترده‌ای به دلیل دامنه وسیعی از مخاطرات و به علت آسیب‌پذیری متعددشان مواجه هستند. هدف این مقاله بازشناخت ویژگی‌های ساختار اصلی شهر و بیان رابطه آن با تاب‌آوری در برابر سوانح طبیعی (زلزله) است. ساختار کالبدی شهر در رخداد پدیده‌ها و درجات تأثیر آن مؤثر است. ازاین‌رو بررسی ساختار و ابعاد آن از ضروریات تحقیق است. پژوهش حاضر از نوع پژوهش، بنیادی نظری محسوب می‌گردد و از روش توصیفی- تحلیلی بهره برده می‌شود. این نوشتار بر آن است که به شناخت ساختار شهر و ابعاد آن بر اساس نظرات اندیشمندان این حوزه بپردازد و سپس بر اساس تعاریف تاب‌آوری و انواع الگوهای مفهومی آن، الگویiمناسب در ارتباط با ساخت شهر انتخاب را نموده و درنهایت به بیان رابطه بین ابعاد ساخت شهر و تاب‌آوری بپردازد.

المصادر:

1. امین زاده، بهرام؛ و عادلی، زینب (1393). سنجش میزان آسیب‌پذیری بافت‌های شهری در مواقع بروز بحران زلزله ( مطالعه موردی: شهر قزوین). هویت شهر، 8 (20)، 5-18.
2. اهری، زهرا. (1385). مکتب اصفهان در شهرسازی: دستور زبان طراحی شالوده شهری . تهران: سازمان چاپ و انتشارات و فرهنگستان هنر جمهوری اسلامی ایران.
3. بحرینی، سید حسین؛ بلوکی، بهناز؛ و تقابن، سوده.(1388). تحلیل مبانی نظری طراحی شهری معاصر. تهران:انتشارات دانشگاه تهران.
4. بذرگر، محمد رضا. (1382). شهرسازی و ساخت اصلی شهر. شیراز: کوشامهر.
5. پیاژه، ژان. (1373). مفاهیم بنیانی ساخت‌گرایی، )علی مرتضوبان، مترجم).ارغنون 4، (27-36).
6. حمیدی، ملیحه،؛ و حبیبی، سید محسن.(1376). استخوانبندی شهر تهران. تهران: سازمان مشاور فنی و مهندسی شهر تهران.
7. حبیب، فرح. (1384). نقش شکل شهر در کاهش خطرات ناشی از زلزله. تهران: انتشارات تابش تصویر.
8. زیته، کامیلو. (1388). ساخت شهرها بر اساس مبانی هنری. (فریدون قریب، مترجم). تهران: دانشگاه تهران.
9. سعیده زرآبادی، زهرا سادات. (1390). تحلیل ساختارگرا در نشانه‌شناسی کالبد شهر. نشریه علمی - پژوهشی انجمن معماری و شهرسازی ایران. شماره 2، بهار و تابستان (35-42).
10. شوای، فرانسوا. (1392) . شهرسازی، تخیلات و واقعیات..(سید محسن حبیبی،مترجم). تهران: دانشگاه تهران.
11. کریر، راب. (1386). فضای شهری.(خسرو هاشمی‌نژاد، مترجم). تهران: نشر خاک.
12. موسوی،حمیدرضا. (1389). کاهش آسیب‌پذیری در برابر زلزله در عرصه طراحی معماری با رویکرد لرزه‌ای مبتنی بر کارایی. هویت شهر.7 (5)، 53-60 .
13. نبوی رضوی، هاله سادات. (1396). تبیین عوامل مؤثر بر بازطراحی ساختار کالبدی فضایی محلات شهری با رویکرد افزایش تاب‌آوری در برابر زلزله (مورد پژوهی: قزوین). پایان‌نامه دکتری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد قزوین، قزوین.

14. Allan, P. & Bryant, M. (2013). Open Spaces Innovation in Earthquake Affected Cities. INTECH, 9,183-204.
15. Arefi, M. (2011). Design for Resilient Cities, reflections from a s‌tudio. Companion to Urban Design, by Tridib Banerjee and Anas‌tasia Louikaitou-Sideris, 674-685.
16. Bacon, E.N. (1967). Design of cities. New York:Viking Press.
17. Bodin, P., & Wiman, B. (2004). Resilience and other s‌tability concepts in ecology: Notes on their origin, validity, and usefulness.ESS bulletin, 2(2), 33-43.
18. Carpenter, S., Walker B., Anderies M., & Abel, N. (2001) From metaphor to measurement: resilience of what to what?.Ecosys‌tems, 4(8), 765-781
19. Godschalk, D.R. (2003). Urban Hazard Mitigation: Creating Resilient cities. Natural Hazard Review, 4(3), 136-143.
20. Holling, C. S., (1973).Resilience and S‌tability of Ecological Sys‌tems. Annual Review of Ecology and Sys‌tematics, 4, 1-23.
21. Klein R., Nicholls, R., & Thomalla, F. (2003). Resilience to natural hazards: How useful is this concept? Environmental Hazards, 5, 35-45
22. Seeliger, L.,& Turok, I. (2013). Toward sus‌tainable cities: Extending resilience with insights from vulnerability and transition theory.Sus‌tainability, 5, 2108-2128.