بررسی چالش‌های اجتماعی و فرهنگی ساماندهی بافت‌های آسیب‌پذیر شهری* (مطالعه موردی: محله حصیرفروشان از بافت قدیم شهر بابل)

الموضوعات :

سید محسن حبیبی ¹ , ماریا حسین زاده فومشی ²

1 - استاد دانشکده شهرسازی، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران.
2 - فارغ التحصیل از دانشگاه تهران

تاريخ الإرسال : 07 الإثنين , صفر, 1438 تاريخ التأكيد : 03 الأحد , شوال, 1439 تاريخ الإصدار : 12 الثلاثاء , ذو القعدة, 1442

الکلمات المفتاحية: ساماندهی, بافت آسیب‌پذیر, بافت شهر, بابل,

ملخص المقالة :

نوشتار حاضر؛ با هدفِ شناسایی، بررسی و تحلیل چالش‌های اجتماعی و فرهنگیِ ساماندهی بافت‌های فرسوده و آسیب‌پذیر شهری، در چهارچوب روش پژوهش کیفی برای تولید نظریه زمینه‌ای که به شکل‌گیری نظریه‌ای برآمده از داده‌ها تکیه دارد، در محله حصیرفروشان از بافت قدیم و فرسوده شهر بابل به‌عنوان نمونه صورت گرفته است. با کمک تکنیک مصاحبه باز با ساکنان و شاغلان در محله حصیرفروشانِ بابل، هفت مقوله اصلی شامل تعلق‌خاطر، ارزش‌های معطوف به بافت قدیم، ساختار جمعیتیِ اجتماع محلی، ادراک و نگرش اجتماع محلی، شرایط طبقه اجتماعی ساکن، هزینه-فایده اجتماع از اقدام به ساماندهی و بی‌اعتمادی به طرح‌ها و نهادها و اقدامات ساماندهی، به‌عنوان چالش‌های اجتماعی و فرهنگی ساماندهی فرسودگی محله حصیرفروشان شناسایی‌شده است. نهایتاً نتایج این پژوهش، به تدوین نظریه‌ای تحت عنوان نقش مؤثر ساخت اجتماعی و زمینه فرهنگی در تمایل و اقدام اجتماع به ساماندهی بافت‌های آسیب‌پذیر و فرسوده شهری انجامیده است.

المصادر:

اخوان خرازی، کامیار. (۱۳۸۷). رویکردی تحلیلی به‌ضرورت توجه به فرهنگ جوامع. هویت شهر، 2(۳)، ۵۱-6۱.

استراوس، انسلم؛ و کربین، جولیت. (۱۳۹۲). مبانی پژوهش کیفی، فنون و مراحل تولید نظریه زمینه‌ای. (ابراهیم افشار، مترجم). تهران: نشر نی، چاپ سوم. (نشر اثر اصلی 1998 ).

گروتر، یورک. (۱۳۷۵). زیباشناختی در معماری. (جهانشاه پاکزاد و عبدالرضا همایون، مترجمان). تهران: دانشگاه شهید بهشتی. (نشر اثر اصلی 1987 ).

مهندسان مشاور زیستا‌. (۱۳۸۵). طرح بهسازی بافت قدیم بابل. تهران: پدیدآورنده.

مهندسان مشاور نقش پیراوش. (۱۳۷۹). طرح تفصیلی ویژه بافت فرسوده بابل. تهران: پدیدآورنده.

مهندسان مشاور هفت شهر آریا. (۱۳۸۹). طرح بهسازی و نوسازی بافت فرسوده بابل. تهران: سازمان عمران و بهسازی شهری ایران.

Charmaz, C. (2000). Grounded Theory: Objective and Subjective Methods, Handbook of Qualitive Research. New York: Sage.

Creswell, J. W. (2005). Educational research: Planning, Conducting and Evaluating Quantative and Qualitive Research. (2^nd ed.). New York: Pearson Education.

Fernandez, W.  (2004). Using the Glaserian Approach in Grounded Theory Studies of Emerging Business Practices. Electronic Journal of Business Research Methods, 2, 83-94.

Glaser, B. G., & Strauss, A. L. (1967). The Discovery of Grounded Theory: The Strategies for Qualitive Research. New Jersey: Aldine Transaction.

Pandit, N. R. (1996). The Creation of Theory: A recent Application of the Grounded Theory Method. The Qualitive Report, 2(4), 1-15.