بـررسی و تحلـیل نقـش سینـما در انتقـاد از شهر سـازی مدرن

الموضوعات :

سیامک پناهی ¹ , سید مصطفی مختاباد امرئی ² , مهرداد نوابخش ³

1 - دکترای معماری، عضو هیئت علمی واحد ابهر، دانشگاه آزاد اسلامی
2 - دکترای فلسفه هنر، دانشیار گروه پژوهش هنر، دانشکده هنر، دانشگاه تربیت مدرس، تهران
3 - دکترای جغرافیای شهری، دانشیار واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران

تاريخ الإرسال : 21 السبت , ذو القعدة, 1428 تاريخ التأكيد : 23 الثلاثاء , ربيع الثاني, 1429 تاريخ الإصدار : 26 الإثنين , شعبان, 1433

الکلمات المفتاحية: سینما, Cinema, Modern architecture, معماری مدرن, شهرسازی مدرن, دیستوپیا, Modern Urbanism, Dystopia,

ملخص المقالة :

این مقاله حاصل پژوهشی در "چگونگی نقش سینما در انتقاد از شهرسازی مدرن" است. در این تحقیق، با روش تحلیلی و توصیفی با تکیه بر روش نشانه شناسی لایه ای ( تحلیل فیلم با دیدگاه محور همنشینی1 لایه‌های متن2، بافت3، بینامتن4، رمزگان5 و رسانه ها6) و تحلیل سه گانه اروین پانوفسکی7 ( ادراک اولیه ،ادبیات موضوع و هرمنوتیک8) در تمامی لایه‌های همنشین مفاهیم بازشکافت شده اند. سینما در فرآیند انتقاد از جریان مدرنیته در ژانر کمدی سیاه، نشانه های تلخ مدرنیته، نوستالژی شهری، استفاده از پلان شهری و همچنین ارائه یوتوپیا9 و دیستوپیا10 ی شهری ابراز وجود نموده است. فرایند حاصل از تحقیق به این نتیجه دست یافته است که اگر چه معماری و شهرسازی مدرن تبلور جریان مدرنیته بوده اند، اما سینما همچون اکثر هنرها منتقد شهر سازی مدرن بوده و عناصر مشخصه فضاهای معماری و شهرسازی در تجلی معنا و مفاهیم انتقادی نقش بسزایی داشته اند.

المصادر:

.  احمدی، بابک، (1380)، "مدرنیته و اندیشه انتقادی"، نشر مرکز،چاپ چهارم،تهران.

2. برمن، مارشال، (1384) ، "تجربه مدرنیته" ، ترجمه، مراد فرهاد پور ، انتشارات طرح نو ، چاپ پنجم،تهران.


3. پناهی، سیامک، (1383) ، "تاثیر معماری بر سینمای اکسپرسیونیست"، نشریه معماری و فرهنگ ، شماره 17، صفحه50.


4. پناهی، سیامک، (1384) ، "معماری سبز و افسانه ای"، نشریه معماری و فرهنگ ، شماره 21، صفحه4 .


5. پناهی، سیامک، (1385) ، "تبارشناسی حضور شهر در سینما"، نشریه معماری و فرهنگ ، شماره 24، صفحه34.


6. پناهی، سیامک، (1386) ، "انسان متعفن" ، مجموعه شعر، انتشارات قاضی،تهران.


7. پنز، فرانسوا، (1383) ، "سینما و معماری" ، شهرام جعفری نژاد ، چاپ اول، نشر سروش،تهران.


8. تافلر، آلوین، (1384) ، "موج سوم" ، شهیندخت خوارزمی ، نشر علم ، چاپ شانزدهم،تهران .


9. تامپسن، کریستین و بورودل ، دیوید، (1377)، "هنر سینما"، فتاح محمدی،نشر مرکز،تهران.


10. تامپسن، کریستین و بورودل ، دیوید، (1381) ، "تاریخ سینما"، روبرت صافاریان،نشر مرکز،تهران.


11. رحیمیان، مهدی، (1383) ، "سینما : معماری در حرکت" ، چاپ اول، انتشارات سروش ،تهران.


12. سجودی، فرزان، (1383) ، "نشانه شناسی کاربردی"، نشر قصه، تهران.


13. شریعتی، علی، (1370) ، "مجموعه آثار"، شماره 12، تاریخ تمدن (2)،انتشارات قلم ، چاپ دوم ،تهران.


14. ضیمران، محمد، (1382)،" درآمدی بر نشانه شناسی هنر"، نشر قصه، تهران.

15- Albrecht, Donald,  (2000 ), “Designing Dreams: Modern Architecture in the Movies” ,(Architecture & Film 2).

16- Heathcote, Edwin, (2000), “ Architecture & Film  II,AD, Architecture Design” ;Modernism as Enemy,

17- Heyman, I. (1986), “Architecture from prehistoric to post modernism”, Academy Edition.

18- Higham, Natasha, (1999) , “Movies Architecture, Signifying  the Imaginary City in Film”.

19- Neumann, D., (2005 ),  “Film Architecture: Set Designs from Metropolis to Blade Runner”.

20- Penz, F. and Thomas, M., ed.,(1997). “Cinema and Architecture: Melies, Mallet-Stevens, Multimedia, British Film Institute Publishing, London”.

21- Panofsky, Erwin (1983), “Meaning in the Visual Arts”, London,.

22- Price, Martin (2000 ) , “Architecture & Film"  II,AD , "Architecture Design”; LA: "Articulating  the Cinematic Urban”, “Eperience in the City of Make Believe”.