شهروندی محیط‌زیستی و تحلیل رفتار شهروندی در شهر قزوین

الموضوعات :

ناصر برک پور ¹ , فاطمه جهان سیر ²

1 - دانشیار گروه شهرسازی، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر، استان تهران، شهر تهران.
2 - کارشناس ارشد برنامه‌ریزی شهری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر، استان تهران، شهر تهران.

تاريخ الإرسال : 25 الثلاثاء , جمادى الثانية, 1436 تاريخ التأكيد : 10 الإثنين , ربيع الأول, 1437 تاريخ الإصدار : 22 الأحد , جمادى الأولى, 1438

الکلمات المفتاحية: شهروندی محیط‌زیستی, رفتار محیط‌زیستی, شهروندان, شهر قزوین,

ملخص المقالة :

شهروندی محیط‌زیستی به معنای داشتن دانش، نگرش‌ها و مهارت‌هایی در زمینه محیط‌زیست شهری است، به طوری که این موارد به رفتار طرفدار محیط‌زیست منجر شود. شهروندان با رفتارهای محیط‌زیستی، بیشترین مسئولیت را در قبال محیط شهری و بنابراین حفظ ارزش‌های طبیعی، تاریخی و میراثی آن دارند. این پژوهش، با هدف کلی شناسایی و تحلیل زمینه‌های شکل‌دهنده رفتار محیط‌زیستی شهروندان، در زمره تحقیق‌های پیمایشی و همبستگی قرار می‌گیرد. جامعه آماری آن کلیه شهروندان شهر قزوین هستند که بر اساس فرمول کوکران تعداد اعضای نمونه، 233 نفر تعیین شده است. به منظور تحلیل سؤال‌های پرسش‌نامه از آزمون کای‌دو یک‌بعدی و جهت استخراج روابط همبستگی میان متغیرها از آزمون همبستگی اسپیرمن و کروسکال ـ والیس استفاده شده است. نتایج حاصل از پژوهش، بیان‌گر پایین‌بودن سطح رفتار شهروندی محیط‌زیستی شهروندان است. مهم‌ترین عوامل مؤثر در این موضوع، پایین‌بودن سطح دانش محیط‌زیستی شهروندان و ناکارآمدی عوامل زیرساختی و قانونی کافی جهت بروز این رفتارها است.

المصادر:

امام‌جمعه، محمدمهدی؛ نیک‌پی، احمد؛ و صفری واریانی، علی. (1390). آلودگی صوتی در شهر قزوین (1389)،  مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی قزوین، 15 (1) ، 70-64.

انصاری، مجتبی؛ صادقی، علی‌رضا؛ احمدی، فریال؛ و حقیقت‌بین، مهدی. (1387). هویت معماری و ساختار شهری: هویت‌بخشی به محلات بافت‌های فرسوده شهری با تأکید بر ساماندهی نظام بصری. آینه خیال، (11)، 100-93.

اگ‌برن، ویلیام؛ و نیمکف، میر. (1383). ترجمه و اقتباس زمینۀ جامعه شناسی. (امیرحسین آریان پور، مترجم). چاپ بیستم. تهران: شهر کتاب.

بختیاری، لیا؛ رود، پریسا؛ همافر، زهرا؛ و امام‌جمعه، محمدمهدی. (1390). بررسی نحوه مدیریت پسماند از مبدأ در شهر قزوین و مقایسه آن با دو شهر داخلی که عبارت‌اند از اصفهان و مشهد. مجله علمی کمیته تحقیقات دانشجویی دانشگاه قزوین (ادراک)، 6 (21)، 44-38.

پیری، مریم؛ و ناصری، قاسم. (1388). بررسی حقوقی ـ قضایی چگونگی و نقش اعمال حقوق شهروندی در محیط‌زیست. مجله علوم و تکنولوژی محیط‌زیست، 11 (3)، 212-205.

حسینی، سیدباقر؛ علی‌الحسابی، مهران؛ و نسبی، فاطمه. (1390). تحلیل میط شهری از رویکرد کیفیت بصری، هویت شهر، 5 (8)، 91-83.

خطیبی، محمدرضا. (1392). تأثیر متقابل الگوهای رفتاری در احیای هویت محیط شهر، مطالعه موردی محدوده ورودی سنندج، هویت شهر، 7 (13)، 73-63.

صرافی، مظفر؛ و عبدالهی، مجید. (1387). تحلیل مفهوم شهروندی و ارزیابی جایگاه آن در قوانین، مقررات و مدیریت شهری کشور، پژوهش‌هایجغرافیایی، 63، 134-115.

فروتن‌کیا، شهروز؛ رضادوست، کریم؛ پورترکارونی، محمد؛ و حیدری، آرش. (1390). بررسی نقش رسانه در شکل‌دهی نگرش‌ها و رفتارهای زیست‌محیطی شهروندان (مورد مطالعه: جامعه شهری اهواز) در اداره کل آموزش‌های شهروندی شهرداری تهران (ویراستار)، رسانه و آموزش شهروندی (اصل مقالات). سمینار رسانه و آموزش شهروندی. خرداد 10-9، (ص 83-64).  بازیابی 18 دی، 1393 از http://shahrvandi.tehran.ir/Portals/0/asle%20maghalat.pdf.

مهندسین مشاور طرح محیط پایدار. (1384). طرح راهبردی تفصیلی ویژه طراحی شهری بافت فرسوده (مسأله دار) شهر قزوین. تهران: پدیدآورنده.

Berkowitz, A. R., Ford, M. E., & Brewer, C. A. (2005). A framework for integrating ecological literacy, civics literacy, and environmental citizenship in environmental education in etc.. Environmental Education and Advocacy: Changing Perspectives of Ecology and Education,11, 227-266. 

Calabrese, D., Kalantari, K, Santucci, F. M., & Stanghellini, S. (2008). Environmental Policies and Strategic Communication in Iran (The Value of Public Opinion Research in Decisionmaking). World Bank Working Paper, NO. 132.

DeChano, M. L. (2006). A Multi-Country Examination of the Relationship Between Environmental Knowledge and Attitudes. International Research in Geographical and Environmental Education, 15)1), 15-28.

Hungerford, H. R., & Volk, T. L. (1990). Changing Learner Behavior through Environmental Education. Journal of Environmental Education, 21, 8-21.

Kollmuss, A. & Agyeman, J. (2002). Mind the Gap: Why do people act environmentally and what are the barriers to pro-environmental behavior?. Environmental Education Research, 8(3), 239-260.

Krajhanzl, J. (2010). Environmental and proenvironmental behavior. School and Health, 21, 251-274.

Levine, D. S., &  Strube, J. M.( 2012). Environmental Attitudes, Knowledge, Intentions and Behaviors Among College Students. The Journal of Social Psychology, 152(3), 308–326.

Nordlund, M. A., & Garvill, J. (2002). Value Structures behind proenvironmental behavior. Envionmet and behavior, 34 (6),  740-756.

European Commission. (2008, March). Attitudes of European citizens towards the environment. 295. Special Eurobarometer, Retrieved  November 3, 2014, from http://ec.europa.eu/public_opinion/archives/ebs/ebs_295_en.pdf

Steg, L., & Vlek, C. (2009). Encouraging pro-environmental behaviour: An integrative review and research agenda. Environmental Psychology, 29(3), 309-317.

Stern, C. P. (2000). Toward a Coherent Theory of Environmentally Significant Behavior. Journal of Social Issues, 56 (3), 407–424.

qazvin.doe.(2014). ). Retrieved November, 2014, from www.qazvin.doe.ir