مـکــان
الموضوعات :
1 - استادیار گروه شهرسازی ، دانشکده هنر و معماری، واحد تهران مرکز دانشگاه آزاد اسلامی
الکلمات المفتاحية: place, Topology, life-world, مکان1, زیست جهان2, گشتالت3, موضعشناسی4, درون و برون, Gestalt, inside – outside,
ملخص المقالة :
هدف مقاله بررسی نظریات مکان در چهارچوب سه رویکرد اثباتی ، انتقادی و پدیدارشناسانه است. در بخش نخست به تعاریف مکان با رویکردی همه جانبه و در بخش دوم به نظریات پدیدارشناسان و مفاهیم اصلی بسط داده شده توسط رالف و شولتز پرداخته می شود. بخش سوم مقاله انتقادهایی است که عمدتاً مسی و هابرماس به رویکرد صرف پدیدارشناسی مکان ارائه می کنند. بخش چهارم مقاله به نظریات، راهکارها و معیارهای اثبات گراها نظیر مونتگمری و کانتر پرداخته می شود. مفاهیم اصلی که پدیدارشناسان در تعریف مکان بکار می گیرند، مفهوم درون و برون و موضع شناسی است. رویکرد انتقادی به نقش ساختارهای اقتصادی و اجتماعی در شکل گیری مکان می پردازد و رویکرد اثباتی در قالب سه مؤلفه ی کالبد، معنا و فعالیت شکل گیری مکان را تبیین می کند. اما آن چه در کنار تمامی مفاهیم، ساختارها و مولفه ها اهمیت دارد، انسان، حضور وی و تعامل او با تمامی شکل دهنده ها است. عناصر فوق به روش تحلیل محتوا بررسی شده اند.
- راپاپورت، اموس (1384)، "معنی محیط ساخته شده: رویکردی در ارتباط غیرکلامی"، ترجمه حبیب. فرح ، انتشارات پردازش و برنامهریزی شهری.
- ریتزر، جرج(1383)، "نظریه جامعهشناسی در دوران معاصر" ، ترجمه ثلاثی، محسن، انتشارات علمی فرهنگی، تهران.
- شولتس ، نوربرگ – کریستیان (1353) ، "هستی، فضا و معماری"، ترجمه حافظی، محمد حسن ، انتشارات کتاب فروشی تهران، تهران.
- شولتس ، نوربرگ – کریستیان (1381) ، "معماری : حضور ، زبان و مکان" ، ترجمه احمدیان، سید علیرضا ، موسسه معمار نشر ، تهران.
- فکوهی ، ناصر (1383) ،"انسان شناسی شهری" ، نشر نی : تهران.
- لینچ ، کوین (1372) ، "سیمای شهر"، ترجمه ی مزینی ، منوچهر ، انتشارات دانشگاه تهران : تهران.
- مدنی پور ، علی (1379) ، "طراحی فضای شهری: نگرشی بر فرآیندی اجتماعی و مکانی" ، ترجمه مرتضایی. فرهاد، انتشارات شرکت پردازش و برنامه ریزی شهری: تهران.
- نوذری ، حسینعلی (1381) ، "بازخوانی هابرماس : در آمدی بر آراء ، اندیشه ها و نظریه های یورگن هابرماس" ، نشر چشمه : تهران.
- Carmona. Matthew, Heath. Tim, Oc. Taner, Tiesdell. Steve (2003), “ Public Places, Urban Spaces”, Architectural Press: Oxford.
- Logan, J. & Molotch, H. (1987), “Urban Fortunes: The Political Economy of Place”, University of California Press: Berkeley.
- Jackson, J.B (1994), “A Sense of Place, A Sense of Time”, Journal of Urban Design, 6.
- Knox, P. & Pinch, S. (2000), “ Urban Social Geography”: An Introduction, Prentice Hall: Harlow
- Project for Public Space (PPS) (2001), “ How to Turn a Place Around: A Hand Book for Creating Successful Public Spaces”, Project for Public Space, Inc: New York.
- Relph, E (1976), “Place and Pacelessness”, Pion: London.
- Messy, D (1994), “ Space, Place and Gender”, Polity Press: Cambridge.
- Montgomery, J (1998), “Making a City: Urbanity, Vitality and Urban Design”, Journal of Urban Design, 3.
_||_
