بررسی ساختار و هزینه‌های اجتماعی در صنعت سیمان؛ مورد اقتصاد ایران

الموضوعات : اقتصاد کاربردی

سید شمس الدین حسینی ¹ (ندارد)
سمیه دودانگه ² (مسئول مکاتبات)

تاريخ الإرسال : 03 الإثنين , رمضان, 1430 تاريخ التأكيد : 18 الأحد , جمادى الأولى, 1431 تاريخ الإصدار : 10 الثلاثاء , رجب, 1431

الکلمات المفتاحية: ساختار بازار, تمرکز, شاخص هرفیندال – هیرشمن, هزینه اجتماعی انحصار سیمان, الگوی داده‌های تلفیقی,

ملخص المقالة :

مقاله حاضر به بررسی ساختار و عملکرد بازار سیمان در طول دوره 86-1379 می پردازد. نتایج محاسبه با لحاظ اثر مالکیت نشان می دهد که در دوره مورد بررسی، نسبت تمرکز چهار بنگاه برتر بین 74 تا 84 درصد، شاخص هرفیندال هیرشمن بین 2018 تا 2501 واحد و شاخص آنتروپی بین 74/0 تا 83/0 در نوسان بوده اند. این درحالی است که ارقام شاخص های مربوطه بدون لحاظ اثر مولفه مالکیت، نتایج فوق را تأیید نمی کنند. در ادامه بررسی، هزینه های اجتماعی عملکرد در صنعت سیمان با استفاده از روش کالین- مولر اندازه‌گیری شده است. در انجام این محاسبه، تابع هزینه صنعت سیمان در قالب یک الگوی داده های تلفیقی (به تفکیک 10 بنگاه و برای دوره 86-1379 ) تخمین زده شده، سپس با محاسبه هزینه نهایی از تابع مذکور به محاسبه انحراف قیمت از هزینه نهایی به تفکیک هر یک از کارخانجات و در نهایت محاسبه هزینه های رفاهی عملکرد این صنعت پرداخته شده است. نتایج حاصل از محاسبات فوق نشان می دهد که رفاه از دست رفته ناشی از انحصار در این صنعت (از سوی 10 بنگاه)، 44 درصد ارزش فروش می باشد. افزون بر این، در برآورد هزینه نهایی و هزینه متوسط در این صنعت، صرفه اقتصادی نسبت به مقیاس مشاهده می شود.