طراحی و سنجش پیشایندها و پیامدهای رفتار خرید مصرف‌کنندگان در انتخاب بسته‌بندی‌های سازگار با محیط‌زیست با رویکرد آمیخته

الموضوعات : مدیریت بازاریابی

سیده فاطمه علوی فومنی ¹ (دانشجوی دکتری مدیریت بازرگانی، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران)
علی قلی پورسلیمانی ² (استادیار، گروه مدیریت بازرگانی، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران)
حمیدرضا رضائی کلیدبری ³ (استادیار، گروه مدیریت دولتی، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران)

تاريخ الإرسال : 22 الخميس , ذو الحجة, 1443 تاريخ التأكيد : 27 الإثنين , ربيع الثاني, 1444 تاريخ الإصدار : 29 الثلاثاء , شعبان, 1444

الکلمات المفتاحية: بسته‌بندی سبز, پلاستیک, رفتار خرید, پیامد, آمیخته,

ملخص المقالة :

مقدمه: وضعیت زیست‌محیطی حاکی از آن است که جهان بحران آلودگی پلاستیکی دارد، از آنجایی‌که صنعت بسته‌بندی ارتباط نزدیکی با حفاظت از محیط‌زیست و توسعه پایدار دارد بسته‌بندی سبز یک روش جدید مصرف‌کنندگان برای دستیابی به تعادل بین رشد اقتصادی و توسعه زیست‌محیطی است، هدف پژوهش حاضر بررسی پیشایندها و پیامدهای رفتار خرید مصرف‌کنندگان در انتخاب بسته‌بندی‌های سازگار با محیط‌زیست است. روش پژوهش: پارادایم انجام پژوهش تفسیری، رویکرد آن با اﺳﺘﻔﺎده از روش‌های آمیخته و طرح پژوهش کیفی - کمی متوالی است. جامعه آماری بخش کیفی، پژوهش‌گران دانشگاه و فعالان محیط‌زیست هستند که نمونه‌گیری به روش هدفمند از طریق مصاحبه نیمه ساختاریافته با 13 نفر از خبرگان بود، کدگذاری داده‌ها با نرم‌افزار مکس کیو دا در سه مرحله انجام شد. در بخش کمی نمونه‌گیری به روش غیر احتمالی در دسترس و داده‌ها از بین 369 نفر از مصرف‌کنندگان با نمونه‌گیری از هایپرمارکت‌ها و فروشگاه‌های بزرگ در سطح شهر رشت گردآوری شده است. آلفای کرونباخ و پایایی ترکیبی برای همه‌ی سازه‌ها بالای 7/0 است، روایی همگرا شاخص میانگین واریانس استخراج شده از 0/5 بزرگ‌تر است. مدل با استفاده از مدل‌سازی معادلات ساختاری با نرم‌افزار PLS مورد آزمون قرار گرفت. یافته‌ها: نتایج کدگذاری داده‌ها در بخش کیفی به شناسایی 259 کد اولیه منجر شد که با توجه به نظریه داده بنیاد، مدل پارادایمی پژوهش شکل گرفت. مقوله‌های باور زیست‌محیطی، دغدغه سلامتی، نگرش سبز و هنجار ذهنی در زمره مقوله‌های علی بر ایجاد رفتار خرید سبز مصرف‌کنندگان تأثیرگذار هستند که منجر به پیامدهایی نظیر افزایش سطح سلامتی، توسعه و رشد عملکرد سازمان، سبک زندگی سبز، ترجیح خرید و افزایش تکرار خرید محصولات دارای بسته‌بندی سبز می‌گردند. در بخش کمی سنجش فرضیه‌ها نشان داد که باور زیست‌محیطی به میزان 0/308، دغدغه سلامتی به میزان 0/164، نگرش سبز به میزان 0/168 و هنجار ذهنی به میزان 0/614 بر رفتار خرید سبز مصرف‌کنندگان تأثیرگذار هستند. تأثیر رفتار خرید سبز مصرف‌کنندگان برافزایش سطح سلامتی به میزان 0/550، توسعه و رشد عملکرد سازمان به میزان 0/578، سبک زندگی سبز به میزان 0/576، ترجیح خرید به میزان 0/236 و افزایش تکرار خرید محصولات دارای بسته‌بندی سبز به میزان 0/348 مورد تأیید قرار گرفت. نتیجه‌گیری: پیشنهاد می‌گردد دولت، سازمان‌های فعال در حوزه محیط‌زیست و مدیران کسب‌وکار با فراهم‌سازی راهکارهایی جهت تقویت پیشایندهای تأثیرگذار بر رفتار خرید محصولات دارای بسته‌بندی سبز زمینه را برای ارتقای پیامدهای حاصل از آن ایجاد نمایند.

المصادر:

1. Babaei Semiromi Mr, Fazeli Kebrya H, Kadivar F, Ramezanpour M. “Study of the Effective Factors on Green Shopping (Case Study: Students at Payame Noor University in Tehran)”, Quarterly Journal of Environmental Education and Sustainable Development, 2020; 8(3): 37-52. [In Persian]

 

2. Soomro Rb., Mirani Ia, Sajid Am, Marvi S. “Exploring The Green Purchasing Behavior of Young Generation in Pakistan: Opportunities For Green Entrepreneurship”, Asia Pacific Journal of Innovation and Entrepreneurship, 2020;14(3): 289-302.

 

3. Hojnik J, Ruzzier M. “Sustainable Development: Predictors of Green Consumerism in Slovenia”, Corporate Social Responsibility and Environmental Management, 2020; 1–14. Doi: 10.1108/Apjie-12-2019-0093 Corpus Id: 229445951.

 

4. Nguyen TN, Lobo A, Greenland S. “Pro-Environmental Purchase Behaviour: The Role of Consumers' Biospheric Values”, Journal of Retailing and Consumer Services, 2016; 33: 98-108. Doi: 10.1016/J.Jretconser.2016.08.010.

 

5. Thirumaran, S. “An Overview of Green Marketing and Green Consumer Behavior”, Studies in Indian Place Names, 2020; 03: 4449-4455.

 

6. Pittayachawan S, Abareshi A, Kam B, Teo Lky. “Green Consumerism: A Study on the Prospect of Consumers Participation in Corporate Environmental Management Programs”, Conference: International Symposium on Logistics, 2014; 258-312.

 

7. Lindh H, Olsson A, Williams H. “Consumer Perceptions of Food Packaging: Contributing to or Counteracting Environmentally Sustainable Development?”, Packaging Technology and Science, 2016; 29(1): 3-23.

 

8. Steenis Nd, Herpen E, Der Jans IA, Ligthart TN, Trijp Hc. “Consumer Response to Packaging Design: The Role of Packaging Materials and Graphics in Sustainability Perceptions and Product Evaluations”, Journal of Cleaner Production, 2017; 162: 286-298. Doi: 10.1016/J.Jclepro.2017.06.036.

 

9. Zhang G, Zhao Z. “Green Packaging Management of Logistics Enterprises”, International Conference on Applied Physics and Industrial Engineering Physics Procedia, 2012; 24: 900-905. Doi: Org/10.1016/J.Phpro.2012.02.135.

 

10. Geyer R, Jambeck Jr, Law Kl. “Production, Use, And Fate of All Plastics Ever Made”, Science Advances Research Article, 2017; 3(5). Https://Doi. Org/10.1126/Sciadv.1700782.

 

11. Xu J, Wu Z, Zhao Y, Yang J. “Analysis of the Correlation and Regional Distribution of Plastic Waste Pollution”, 8th International Conference on Environment Pollution and Prevention (Icepp 2020). E3s Web Conf, 2021; 241. Doi: 10.1051/E3sconf/202124103004.

 

 

12. Peyvasteh Y, Ansari Mh. “Investigation and Evaluation of Social Factors Affecting the Reduction of Per Capita Household Waste Production. Environmental Science and Technology, 2017; 19 (4): 219-236. [In Persian]

 

13. Rahimi M, Roudbari AA, Rahimi Z. “Reducing the Volume and Leachate of Waste through the Design and Construction of an Innovative Device for Mechanical Compaction of Household Waste” Quarterly Journal of Knowledge and Health, 2011; 4(6): 31-34. [In Persian]

 

14. Javidi Kermaninejad M, Forouzandeh Dehkordi L, Hosseini Mh. “Parhizgar Mm Identification and Extraction of Factors Affecting Green Shopping Behavior of Consumers Using the Meta-Combined Method”, Consumer Behavior Studies, 2020; 7(2): 48-73. [In Persian]

 

15. Javidi Zargar N, Mahmoudzadeh Vashan M. “The Impact of Green Consumption Values on Green Purchasing Intent with The Mediating Role of Green Viral Emotional Marketing (Cosmetic Products)”, 4th International and National Conference on Management. Accounting and Law Studies. Tehran.2021. Https: //Civilica.Com/Doc/1239174. [In Persian]

 

16. Hao Y, Liua H, Chen H, Sha Y, Jia H, Fan J. “What Affect Consumers’ Willingness to Pay for Green Packaging? Evidence from China. Resources”, Conservation & Recycling, 2019; 141: 21-29.

 

17. Maziriri Et. “Green Packaging and Green Advertising as Precursors of Competitive Advantage and Business Performance Among Manufacturing Small and Medium Enterprises in South Africa”, Cogent Business & Management, 2020; 7: 1. Doi.Org/10.1080/23311975.2020.1719586.

 

18. Semnarshad S, Babaei Mr, Pilevari, N. “Assessing the Relationship Between Green Packaging and Consumer Purchasing Behavior of Consumer Products”, Quarterly Journal of Packaging Science and Technology, 2017; 31: 75-70.

 

19. Kazemian M, Shafi'i Nikabadi M, Feyz D. “Future Research of Food Packaging Industry in Iran with a Scenario Approach in the Horizon of 2025”, Commercial Management, 2020; 12(4): 838-864. [In Persian]

 

20. Tan Ch. Ojo A. Thurasamy R. “Determinants Of Green Product Buying Decision Among Young Consumers in Malaysia”, Young Consumers, 2019; 20(2): 1-16.

 

21. Göçer A, Sevil Oflaç B. “Understanding Young Consumers' Tendencies Regarding Eco-Labelled Products”, Asia Pacific Journal of Marketing and Logistics, 2017; 29(1): 80-97.

 

22. Farasatkhah M. “Qualitative Research Method in Social Sciences with Emphasis on Grounded Theory (Grounded Theory, Gtm)”, Book. Tehran: Agah Publishing, 2016. [Book In Persian]

 

23. Strauss A, Corbin J. “Basics of Qualitative Research Techniques and Procedures for Developing Grounded Theory”, Ebrahim Afshar, Ney Publication, Tehran, 5th Edition, 2016 [Persian]

 

24. Maleki Minbashrazgah M, Maleki F, Torabi M. “Green Chicken Purchase Behavior: The Moderating Role of Price Transparency”, Management of Environmental Quality: An International Journal, 2017; 28(6): 902-916.


25. Olson, El. “The Rationalization and Persistence of Organic Food Beliefs in The Face of Contrary Evidence”, Journal of Cleaner Production, 2017; 140(1): 1007-1013.

 

26. Ahmadian D, Mansour H. “Sociological Analysis of The Role of Cultural Factors on Urban Environmental Behaviors Studied by The Citizens of Kermanshah”, Quarterly Journal of Urban Sociological Studies, 2015; 6(18): 76-51.

 

27. Junior Sb, Martínez Mp, Correa Cm, Cox M-L, Rosamaria Cm-L, Da Silva D. “Greenwashing Effect, Attitudes, and Beliefs in Green Consumption”, Rausp Management Journal, 2019; 54(2): 226-241.

 

28. Nedra B-A, Sharma S, Dakhli A. “Perception and Motivation to Purchase Organic Products in Mediterranean Countries an Empirical Study in Tunisian Context”, Journal of Research In Marketing and Entrepreneurship, 2015; 17(1): 67-90.

 

29. Millock K, Wier M, Mroch Al. “Consumer Demand for Organic Foods-Attitudes, Values and Purchasing Behavior”, Selected Paper for Presentation at the 13 Annual Conference of European Association of Environmental and Resource Economics, Budapest, 2004; 25-28.

 

30. Durham Ca, Andraded. “Health Vs Environmental Motivation in Organic Preferences and Purchases”, Selected Paper 136128 Prepared of Presentation at The American Agricultural Economics Annual Meeting. Providence, RI, 2005; 24-27.

 

31. Jacobs K, Petersen L, Hörisch J, Battenfeld D. “Green Thinking But Thoughtless Buying? An Empirical Extension of the Value-Attitude-Behaviour Hierarchy in Sustainable Clothing”, Journal of Cleaner Production, 2018; 203: 1155-1169.

 

32. Mishal A, Ndubey R, Gupta O, Luo Z. “Dynamics Of Environmental Consciousness and Green Purchase Behaviour: An Empirical Study”, International Journal of Climate Change Strategies and Management, 2017; 9(5): 682-706.

 

33. Moser Ak. “Thinking Green, Buying Green? Drivers of Pro-Environmental Purchasing Behavior”, Journal of Consumer Marketing, 2015; 32(3): 167-175.

 

34. Hejazi Sy, Karami Darabkhani Roya, Hosseini Sm, Rezaei A. “Study of Factors Affecting the Environmental Behavior of Members of Environmental Ngos in Tehran”, Environmental Science, 2017; 43(1): 17-41.

 

35. Taufique Kh, Vaithianathan S. “A Fresh Look at Understanding Green Consumer Behavior among Young Urban Indian Consumers through the Lens of Theory of Planned Behavior”, Journal of Cleaner Production, 2018; 183: 46-55. Doi: 10.1016/J.Jclepro.2018.02.097.

 

36. Biswas A, Roy M. “Green Products: An Exploratory Study on The Consumer Behaviour in Emerging Economies of The East”, J. Clean. Prod, 2015; 87: 463-468.

 

37. Yadav, R, Pathak, G.S. “Young Consumers’ Intention Towards Buying Green Products in A Developing Nation: Extending the Theory of Planned Behavior”, Journal of Cleaner Production, 2016; 135: 732-739. Doi.Org/10.1016/J.Jclepro.2016.06.120.


38. Wang St. “Consumer Characteristics and Social Influence Factors on Green Purchasing Intentions”, Mark. Intell. Plan, 2014; 32(7): 738-753.

 

39. Molinillo S, Vidal-Branco M, Japutra A. “Understanding the Drivers of Organic Foods Purchasing of Millennials: Evidence from Brazil and Spain”, Journal of Retailing and Consumer Services, 2020; 52: 1-9.

 

40. Choi Sb, Min H, Joo Hy. “Examining the Inter-Relationship among Competitive Market Environments, Green Supply Chain Practices and Firm Performance”, the International Journal of Logistics Management, 2018; 29(3): 1025-1048.

 

41. Wang Y, Li Y, Zhang J, Su X. “How Impacting Factors Affect Chinese Green Purchasing Behavior Based on Fuzzy Cognitive Maps”, Journal of Cleaner Production, 2020; 240: 118-199.

 

42. Laikere S, Asikhia P, Adefulu A, Oajike E. “Consumer Shopping Behaviour Affectors and Service Quality of Selected Online Student -Buyersin Lagos State”, Nigeria 2020, 22: 40-46.

 

43. Abubakar A, Belwal Sh, Mohammed N, Mohammed Ud. “Sustainable Competitive Advantage through Corporate Social Responsibility (Csr) and Green Behavior Strategies”, Discrete Dynamics in Nature and Society, 2020; 1-8. Doi.Org/10.1155/2022/3734707.

 

44. Foroughi Aasl Mj, Karimi Alavijeh Mr. “Segmentation of Green Consumers Using Lifestyle Variables (Case Study: Consumers of Organic