تحلیل حقوقی و ارائه مدل تصمیم گیری چند شاخصه برای گرفتن زکات بر اساس مبانی اسلام
الموضوعات :
احمد شمس
1
(گروه حقوق، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران)
کیامرث فتحی هفشجانی
2
(گروه مدیریت صنعتی، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی،
تهران، ایران)
الکلمات المفتاحية: مدل های تصمیم گیری, زکات, تصمیم گیری چند شاخصه برای زکات, نرخ جانشینی برای اقلام زکات, مقایسه زوجی,
ملخص المقالة :
زکات، یکی از واجبات شرعی اسلام است که تمام فرق اسلامی به آن اعتقاد دارند. در حال حاضر، کشورهای اسلامی، به دنبال اجرای این حکم الهی با روش‌های علمی و امروزی می‌باشند. با توجه به اینکه، زکات دارای ابعاد مختلفی می باشد، لذا می‌توان از منظرهای مختلفی به آن توجه کرد. همین امر باعث می‌گردد که اجرای این حکم با پیچیدگی‌هایی همراه باشد. استفاده از تکنیک‌های تصمیم‌گیری برای پرداخت و دریافت زکات ضمن کاهش سردرگمی، به اجرای بهتر این حد الهی کمک می‌کند. عمده فقهای شیعی، قائل به انحصار زکات بر نه قلم کالا هستند. این اقلام عبارتند از : طلا، نقره، کشمش، خرما، گاو، گوسفند، شتر، جو و گندم. در حالیکه عمده فقهای اهل تسنن قائل به تعمیم زکات به بسیاری از کالاها می‌باشند. در این مقاله دیدگاه شیعی مبنا قرار گرفته است و با بررسی ادبیات موجود در مورد زکات، چهار شاخص کلی اقتصادی، فقهی، حقوقی و حسابداری شناسایی شدند. بر مبنای این چهار شاخص مدل تجزیه و تحلیل سلسله مراتبی طراحی شد. در بین این چهار شاخص، شاخص اقتصادی دارای شاخص‌های فرعی نیز می باشد. اقلام نه گانه زکات بر اساس سه شاخص قابلیت نقدینگی، قابلیت ذخیره و رفع نیازهای اساسی ارزیابی گردید و نتیجه گیری شده است که در شرایط فعلی کشور زکات دهندگان ترجیح می دهند که زکات خود را به صورت کالا پرداخت نمایند چرا که ارزش پول نقد برای زکات دهندگان بالا است، و ترجیح می دهند که بیشتر از اقلام کم ارزشتر زکات خود را تسویه نمایند. در نتیجه مسؤلین جمع آوری زکات باید امکانات خود را برای جمع آوری آن از مواردی که بیشترین امکان جمع آوری را آنگونه که در تحقیق نشان داده شده فرهم آورند.
