امکان سنجی بسندگی ادله علمی از اجرای قسامه در اثبات دعاوی کیفری
الموضوعات :
ثمانه علوی
1
,
سیدجواد خاتمی
2
1 - دکتری فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار، ایران
2 - استادیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار، ایران
تاريخ الإرسال : 21 الأربعاء , ربيع الثاني, 1441
تاريخ التأكيد : 14 الأربعاء , محرم, 1442
تاريخ الإصدار : 03 السبت , محرم, 1442
الکلمات المفتاحية:
قسامه,
ادله علمی,
علم قاضی,
ترتیب ادله,
احتیاط در دماء و نفوس,
ملخص المقالة :
قسامه ازجمله ادله اثبات دعاوی کیفری است. ادله علمی نیز بر پایهی پیشرفت فنّاوری امارهای داخل در علم قاضی است. مقالۀ حاضر که به شیوۀ توصیفی-تحلیلی همراه با گردآوری اطلاعات اسنادی و کتابخانه‌ای انجام‌گرفته است میکوشد به پرسشهای ذیل پاسخ دهد که امروزه، با عنایت به اینکه غالباً مردم بدون در نظر گرفتن واقعیات، سوگند مى‌خورند، در صورت استفاده از قسامه و اثبات قصاص، جایگاه قاعده درء نسبت به متهم کجاست؟ آیا به دلیل اصل احتیاط در دماء و نفوس میتوان ادله علمی را جایگزین اجرای قسامه نمود؟ و درنهایت به این نتیجه میرسد که با عنایت به در طول بودن ادله اثبات دعاوی کیفری نسبت به یکدیگر، میتوان از اماره ادله علمی و نتایج مورد وثوق آن‌که داخل در علم قاضی است استفاده نمود که در این صورت دیگر نوبت به اجرای قسامه نخواهد رسید و اصل احتیاط در دماء و نفوس نسبت به متهم نیز محقق خواهد گردید.
المصادر:
کتاب‌نامه
آشوری، محمد، آیین دادرسی کیفری، تهران، انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی،1386، جلد 2و 3.
ابن ب‍اب‍ویه، محمد بن علی، من لایحضره الفقیه، قم، دفتر انتشارات اسلامی،1413، جلد4.
بیگی، جمال، نصیری، سجاد، شیریان نسل، مریم، «نقش ادله بیولوژیکی در کشف جرائم و چالش‌های فقهی و حقوقی فراروی آن در ایران»، کارآگاه، شماره 38، 1396.
تدیّن، عباس، «جایگاه کارشناسی و ادله‌ی بیوژنتیکی در دادرسیهای کیفری»، مجله حقوقی دادگستری، سال 73، شماره 1388،68.
حر عاملی، محمد بن الحسن، وسایل الشیعه الی تحصیل مسائل الشرعیه، بیروت، دار احیاء التراث العربی،1403،جلد18و19.
حسینی شیرازی، سید محمد، الفقه، چاپ دوم، بیروت، دارالعلوم،1409، جلد89.
حلی، جعفر بن حسن (محقق حلی)، شرایع الاسلام، چاپ سوم، تهران، انتشارات استقلال،1403، جلد4.
خالقی، علی، آیین دادرسی کیفری، چاپ سیام، تهران، شهر دانش،1394، جلد2.
خویی، سید ابوالقاسم، مبانی تکملۀ المنهاج الصالحین، بیروت، دارالزهراء للطباعة والنشر،بی‌تا، جلد2.
جعفری لنگرودی، محمدجعفر، دایرة‌المعارف علوم اسلامی (قضایی)، تهران،کتابخانه گنج دانش،1363، جلد2.
رازی زاده، محمدعلی، قسامه در نظام قضایی اسلام، چاپ دوم، قم، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم،1380.
علوی، ثمانه، بهروان، حسین، «ترتیب قسامه با سایر ادله اثبات قتل»، مجله فقه و تاریخ تمدن دانشگاه آزاد مشهد، سال هشتم، شماره 29، پائیز1390.
غریب زاده، شهریار، نیکنام، وحید، زیست‌شناسی 2، چاپ اول، تهران، شرکت چاپ و نشر کتب درسی ایران،1381.
طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، چاپ دوم، تهران، المکتبه المرتضویه،1395، جلد6.
طهماسبی، جواد، آئین دادرسی کیفری، چاپ اول، تهران، نشر میزان،1396، جلد3.
فیروزآبادی، مجدالدین محمد بن یعقوب، القاموس المحیط، چاپ اول، بیروت، الموسسة العربیه لطباعة والنشر،1371، جلد4.
فیومی مقرّی، احمد بن محمد، المصباح المنیر، چاپ اول، قاهره، دارالحدیث،1421.
مرعشی، سید محمدحسن، دیدگاه‌های نو در حقوق کیفری اسلام، چاپ اول، تهران، نشر میزان،1379، جلد2.
مظفر، محمدرضا، اصول فقه، ترجمه عباس زراعت، چاپ سوم، تهران،انتشارات دانشگاه تهران،1363، جلد1.
مکارم شیرازی، ناصر، القواعد الفقهیه، چاپ سوم، قم،مؤسسه امام علی بن ابیطالب (علیه‌‌السلام)،1410، جلد2.
مؤذن زادگان، حسنعلی، عظیمی فر، بابک، اخلاق زیستی ازنظر حقوقی، فلسفی و علمی، «بیواتیک»، مجموعه مقالات، چاپ دوم، تهران، انتشارات سمت، 1384.
میر محمدصادقی، حسین، جرائم علیه اشخاص، چاپ بیست و دوم، تهران، نشر میزان،1395.
نجفی، محمدحسن، جواهرالکلام، چاپ دوم، تهران، المکتبة الاسلامیه،1392، جلد42.
نوری طبرسی، میرزا حسین، مستدرک الوسائل، الطبعة الأولی، بیروت، موسسه آل البیت لاحیاء التراث البیروت،1408، جلد65.
یزدى، سید مصطفى محقق داماد، قواعد فقه، چاپ دوازدهم، تهران، مرکز نشر علوم اسلامى،1406، جلد4.
_||_
