مروری برتئوری‌های روانشناسی در تحقیقات حسابداری مدیریت
الموضوعات : حسابداری مدیریت
فریدون رهنمای رودپشتی
1
(استاد و عضو هیأت علمی گروه مالی و حسابداری دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات)
نعمت رستمی مازویی
2
(دانشجوی دکتری حسابداری واحد علوم و تحقیقات تهران و عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد چالوس)
الکلمات المفتاحية: تئوری, تئوریهای روانشناسی, حسابداری مدیریت,
ملخص المقالة :
نوشتار حاضر مقدمه‌ای در زمینه تئوریهای روانشناسی سودمند در تحقیقات حسابداری مدیریت با هدف شناسایی و کاربرد آن‌ها است. اگرچه از تئوریهای سایر علوم اجتماعی برای تشریح وپیش‌بینی رفتار در تحقیقات حسابداری مدیریت استفاده می‌شود، لیکن علم روانشناسی از آن‌ها متفاوت است و به‌جای پدیده‌های سازمانی و عینی، روی پدیده‌های ذهنی فرد تمرکز دارد. این تحقیق یک تحقیق کیفی است و مبتنی بر مطالعات نظری مرتبط با موضوع است که با شناسایی و تلخیص ادبیات مرتبط با تحقیقات روانشناسی و کاربرد آن‌ها در حسابداری مدیریت جمع‌بندیمی‌گردد. بر اساس این تحقیق، تئوریهای روانشناسی در حسابداری مدیریت در غالب اثرات انگیزشی و اثرات اطلاعاتی گروه بندی شده است.در ادبیات اثرات انگیزشی اثرات نقاط مرجع، تناقضات داخلی یا ناسازگاری بین بازنمایی ذهنی و رفتار در غالب تئوریهای هدف‌گذاری، سطح آرمانی، عدالت سازمانی، چشم‌انداز، ناهنجاری شناختی، اسناد و شناخت محیط، مطرح و تحلیل گردیده است.از بعد اطلاعاتی نیز به تأثیرات ارائه اطلاعات بر تصمیم‌گیری، قضاوت‌ها،نحوه جستجو و پردازش با منطق محدود وهمچنین بازنمایی ذهنی اشخاص از محیط وسازمان پرداخته که در چارچوب تئوریهای روانشناسی اجتماعی وشناختی بیان گردیده است. نتایج حاکی از آن است که نظریه های روانشناسی با تمرکز و شناخت عمیق تر پدیده های ذهنی افراد، بجای پدیده‌های عینی سازمانی می‌تواند برای تشریح و تحلیل علت و اثرات روشهای حسابداری مدیریت مورد استفاده قرار گیرد و نیز اثر نوع خاصی از روش حسابداری مدیریت روی رفتار افراد صرفا به چگونگی اهداف رسمی و عینی برای عمل و عواملی که بر رفاه افراد تأثیر می‌گذارد بستگی نداشته، بلکه چگونگی درک افراد از روشهای عملی و اینکه چگونه آن توجه، شناخت و یا انگیزه افراد را تحریک می‌کند، بر آن مؤثر است. در نتیجه به طور فزاینده ای آشکار می شود که تئوریهای چند گانه روانشناسی ارتباط بالقوه‌ای با هر کدام از روشهای حسابداری مدیریت دارند.
