توسعه‌ی الگوی حسابداری گفتمان در اثربخشی پیامدهای حسابداری سبز: تغییر پارادایم حسابداری اثبات‌گرایانه

الموضوعات : حسابداری مدیریت

انسیه حسین پوران ¹ , حسن ولیان ² , محمدرضا عبدلی ³

1 - دانشجوی دکتری، گروه حسابداری، واحد شاهرود، دانشگاه آزاد اسلامی، شاهرود، ایران
2 - استادیار، گروه حسابداری، واحد شاهرود، دانشگاه آزاد اسلامی، شاهرود ایران(نویسنده مسئول)
3 - دانشیار گروه حسابداری، واحد شاهرود، دانشگاه آزاد اسلامی، شاهرود، ایران

تاريخ الإرسال : 08 الأحد , صفر, 1444 تاريخ التأكيد : 24 الأحد , جمادى الأولى, 1444 تاريخ الإصدار : 02 الإثنين , ذو القعدة, 1444

الکلمات المفتاحية: حسابداری گفتمان, حسابداری سبز, نقد پارادایم اثبات‌گرایی,

ملخص المقالة :

تغییرات در هر عرصه‌ای از علم به پویایی بیشتر کارکردهای آن حوزه منجر خواهد شد. حسابداری نیز به عنوان یکی از عرصه‌های مبتنی بر فرآیندهای اجتماعی از این تغییرات مستثنی نمی‌باشد و باهدف ارتقای تعامل پذیری با نیازهای ذینفعان، می‌توان انتظار رسیدن به ادراک منسجم و متعامل بین ارکان حرفه حسابداری با ابعاد اجتماعی را به واسطه‌ی چنین تغییراتی متصور بود. حسابداری گفتمان به عنوان تغییرات برآمده از بسترهای ادراکی و اجتماعی می‌تواند ارزش‌های فراگیری همچون پیامدهای مثبت حسابداری سبز را از نظر اجتماعی و رقابتی به همراه داشته باشد. هدف این پژوهش توسعه‌ی الگوی حسابداری گفتمان در پیامدهای حسابداری سبز باهدف جهت‌گیری آینده در حرفه حسابداری می‌باشد. در این پژوهش که از نظر روش شناسی برحسب ماهیت مسأله و هدف پژوهش، کاربردی محسوب می‌شود، شیوه‌ی جمع‌آوری اطلاعات از نوع پیمایشی-همبستگی بود و ابزار پژوهش پرسشنامه بود. جامعه آماری در این پژوهش، مدیران بخش حسابداری به عنوان زیرمجموعه‌ی معاونت مالی و اداری ۵۰ شرکت برتر بورس اوراق بهادار تهران در سال ۱۳۹۹-۱۴۰۰ می‌باشند. نظر به اینکه مدیران حسابداری در شرکت‌های بازار سرمایه با عناوینی همچون رئیس امور سهام یا رئیس حسابداری در چارت سازمانی شرکت‌های بازار سرمایه قرار دارند، مجموعاً ۹۶ نفر در این بخش مشارکت داشتند که باتوجه به این تعداد جامعه‌ی آماری، که کمتر از ۱۰۰ نفر بود، از معیار سرشماری برای انتخاب مشارکت‌کنندگان پژوهش استفاده شد. همچنین به منظور برازش مدل، از تحلیل حداقل مربعات جزئی () استفاده گردید. نتایج پژوهش نشان داد، حسابداری گفتمان بر پیامدهای حسابداری سبز شرکت‌های بازار سرمایه تاثیر دارد. نتایج کسب شده گویایی این واقعیت هستند که توسعه‌ی الگوی حسابداری گفتمان به عنوان یک مبنای سیستمی که در بسترهای اجتماعی و با انتقال سطح انتظارات بازار سرمایه به عنوان ورودی سیستم و ترکیب آن با دانش حسابداری به عنوان فرآیند سیستم حادث می‌گردد، می‌تواند به ایجاد پیامدهای حسابداری سبز به عنوان ستاده‌ی سیستم منجر شود.

المصادر:

اعتمادی، حسین.، معروفی، احمدرضا.، محمدی‌شاد، زهره. (1399). گفتمان مالی‌سازی مستتر در روش‌های حسابداری ایران، مطالعات تجربی حسابداری مالی، 17(67): 27-56.

دیانتی‌دیلمی، زهرا. (۱۳۹۳). روش تحقیق در حسابداری: راهنمای عملی برای نگارش پایان‌نامه و مقاله، انجمن حسابداری مدیریت ایران، چاپ دوم.

سامی، سیامک.، خسروی‌پور، نگار.، لشگری، زهرا. (1400). تاثیر کاربرد استعاره دیالکتیکی بر فرآیند بلوغ مذاکره حسابرسان، دانش حسابداری، ۲(۲): ۱-۲۴.

شهری، مریم.، فاضلی، نقی.، عبدلی، محمدرضا. (1400). بسط پارادایم نظریه‌ی آنتروپوسن در بررسی تاثیر رفتارهای زیست‌محیطی شرکت‌ها نسبت به پیامدهای استراتژیک حسابداری سبز، حسابداری مدیریت، 14(48): 193-214.

قنبری، وحید.، عبدلی، محمدرضا.، ولیان، حسن. (1399). طراحی الگوی اثربخشی مکانیزم‌های حسابداری محیط‌زیستی با هدف توسعه‌پایدار شرکت‌های بورس اوراق‌بهادار براساس تحلیل داده بنیاد، پژوهش‌های محیط زیست، 11(22): 57-72.

کوزه‌گر، پریناز.، پورزمانی، زهرا.، توانگر، افسانه.، معدنچی‌زاج، مهدی. (1400). بررسی تأثیر نگرش فلسفی بر درک سطح خوانایی استانداردهای بین‌المللی گزارشگری مالی، حسابداری مدیریت، 14(49): 1-14.

میرزائی، سعیده.، عبدلی، محمدرضا.، کوشکی‌جهرمی، علیرضا. (1399). بررسی تاثیر لحن بدبینانه گزارشگری مالی بر گزارشگری مالی متهورانه: حفاظت از حقوق سهامداران، مطالعات تجربی حسابداری مالی، 17(65): 109-138

نوروزی، محمد. (1397). طراحی سبز محصول: رویکردی نو در حسابداری مدیریت محیط‌زیست، انسان و محیط‌زیست، 16(1): 25-36.

Alam Choudhury, M. (1997). The epistemologies of Ghazzali, Kant and the alternative: Formalism in unification of knowledge applied to the concepts of markets and sustainability, International Journal of Social Economics, 24(7/8/9): 918-940. https://doi.org/10.1108/03068299710178946

Aleksandrov, E., Bourmistrov, A. and Grossi, G. (2019). Participatory budgeting as a form of dialogic accounting in Russia: Actors’ institutional work and reflexivity trap, Accounting, Auditing & Accountability Journal, 31(4): 1098-1123. https://doi.org/10.1108/AAAJ-02-2016-2435

Aly, D., El-Halaby, S. and Hussainey, K. (2018). Tone disclosure and financial performance: evidence from Egypt, Accounting Research Journal, 31(1): 63-74. https://doi.org/10.1108/ARJ-09-2016-0123

Amernic, J., Craig, R. (2009). Understanding accounting through conceptual metaphor: Accounting is an Instument?, Critical Perspectives on Accounting, 20(8): 875-883. https://doi.org/10.1016/j.cpa.2009.06.004

Baron, P. (2019). Owning one’s epistemology in religious studies research methodology, Kybernetes, 49(8): 2057-2071. https://doi.org/10.1108/K-03-2019-0159

Bellucci, M., Simoni, L., Acuti, D. and Manetti, G. (2019). Stakeholder engagement and dialogic accounting: Empirical evidence in sustainability reporting, Accounting, Auditing & Accountability Journal, 32(5): 1467-1499. https://doi.org/10.1108/AAAJ-09-2017-3158

Bigirimana, S. (2017). Beyond the thinking and doing dichotomy: integrating individual and institutional rationality, Kybernetes, 46(9): 1597-1610. https://doi.org/10.1108/K-10-2016-0275

Bordt, M. (2018). Discourses in Ecosystem Accounting: A Survey of the Expert Community, Ecological Economics, 144(3): 82-99. https://doi.org/10.1016/j.ecolecon.2017.06.032

Brown, J. (2009). Democracy, sustainability and dialogic accounting technologies: Taking pluralism seriously, Critical Perspectives on Accounting, 20(3): 313-342. https://doi.org/10.1016/j.cpa.2008.08.002

Brown, J., Dillard, J. (2017). Opening Accounting to Critical Scrutiny: Towards Dialogic Accounting for Policy Analysis and Democracy, Journal of Comparative Policy Analysis: Research and Practice, 17(3): 247-268. https://doi.org/10.1080/13876988.2014.989684

Chen, H., Tian, Y. and Daugherty, P.J. (2009). Measuring process orientation, The International Journal of Logistics, 20(2): 213-227

Corrigan, L, T. (2018). Budget Making: The Theatrical Presentation of Accounting Discourse, Critical Perspectives on accounting, 55(4): 12-32. https://doi.org/10.1016/j.cpa.2017.12.001

Craig, R.T. (1999). Communication theory as a field, Communication Theory, 9(2): 119-161. https://doi.org/10.1111/j.1468-2885.1999.tb00355.x

Craig, R.T. (2008). Communication as a field and discipline, in Donsbach, W. (Ed.), The International Encyclopedia of Communication, Wiley-Blackwell, Malden MA, 2(2): 675-688.

De Villiers, C. and Molinari, M. (2022). How to communicate and use accounting to ensure buy-in from stakeholders: lessons for organizations from governments' COVID-19 strategies, Accounting, Auditing & Accountability Journal, 35(1): 20-34. https://doi.org/10.1108/AAAJ-08-2020-4791

Dillard, J., Vinnari, E. (2019). Critical dialogical accountability: From accounting-based accountability to accountability-based accounting, Critical Perspectives on Accounting, 62(2): 16-38. https://doi.org/10.1016/j.cpa.2018.10.003

Dillard, J., Yuthas, K., Baudot, L. (2016). Dialogic framing of accounting information systems in social and environmental accounting domains: Lessons from, and for, microfinance, International Journal of Accounting Information Systems, 23(2): 14-27. https://doi.org/10.1016/j.accinf.2016.10.001

Doris, M., Merkl-Davies N., Brennan, M. (2017). A Theoretical Framework of External Accounting Communication: Research Perspectives, Traditions, and Theories, Accounting, Auditing & Accountability Journal, 30(2): 1-56. http://dx.doi.org/10.1108/AAAJ-04-2015-2039

Fornell C, Larcker D. (1981). Evaluating structural equation models with unobservable and measuring error. Journal of High Technology Management Reasearch, 2(10):39-50.

Godowski, Ch., Negre, E., Verdier, M, A. (2022). Toward dialogic accounting? Public accountants’ assistance to works councils − A tool between hope and illusion, Critical Perspectives on accounting, 69(3): 124-149. https://doi.org/10.1016/j.cpa.2019.102095

Grossi, G., Biancone, P.P., Secinaro, S. and Brescia, V. (2021). Dialogic accounting through popular reporting and digital platforms, Meditari Accountancy Research, https://doi.org/10.1108/MEDAR-01-2021-1163

Gustavsson, B. (2001). Towards a transcendent epistemology of organizations: New foundations for organizational change, Journal of Organizational Change Management, 14(4): 352-378. https://doi.org/10.1108/EUM0000000005491

Hulland, J. (1999). «Use of partial least square (PLS) in strategic management research: a review of four recent studies». Strateg Manage, 20(2): 195–204

Jones, A. and Willis, M. (2003). The challenge of XBRL: business reporting for the investor, Balance Sheet, 11(3): 29-37. https://doi.org/10.1108/09657960310491172

Kingston, K.L., Furneaux, C., de Zwaan, L. and Alderman, L. (2020). From monologist to dialogic: Accountability of nonprofit organizations on beneficiaries’ terms, Accounting, Auditing & Accountability Journal, 33(2): 447-471. https://doi.org/10.1108/AAAJ-01-2019-3847

Kumar A., Dixit G. (2018). An analysis of barriers affecting the implementation of e-waste management practices in India: A novel ISM-DEMATEL approach. Sustainable Production and Consumption, https://doi.org/10.1016/j.spc.2018.01.002

Littlejohn, S.W. and Foss, K.A. (2011). Theories of Human Communication. Tenth Edition, Waveland Press, Long Grove IL.

Maama, H., Appiah, K. (2019). Green accounting practices: lesson from an emerging economy, Qualitative Research in Financial Markets, 11(4): 456-478. https://doi.org/10.1108/QRFM-02-2017-0013

Mael, F. and Ashforth, B.E. (1992). Alumni and their alma mater: a partial test of the reformulated model of organizational identification, Journal of Organizational Behavior, 13(2): 103-123

Malthus, S. and Fowler, C. (2009). Perceptions of accounting: a qualitative New Zealand study, Pacific Accounting Review, 21(1): 26-47. https://doi.org/10.1108/01140580910956849

Manetti, G., Bellucci, M. and Oliva, S. (2021). Unpacking dialogic accounting: a systematic literature review and research agenda, Accounting, Auditing & Accountability Journal, 34(9): 187-220. https://doi.org/10.1108/AAAJ-08-2020-4736

Mcgoun, E, G., Bettner, M, S., Coyne, M, P. (2007). Pedagogic metaphors and the nature of accounting signification, Critical Perspectives on accounting, 18(2): 213-230. https://doi.org/10.1016/j.cpa.2005.12.003

Melissa Walters‐York, L. (1996). Metaphor in accounting discourse, Accounting, Auditing & Accountability Journal, 9(5): 45-70. https://doi.org/10.1108/09513579610367242

Menikpura, S, N, M., Santo, A. and Hotta, Y. (2014). Assessing the climate co-benefits from waste electrical and electronic equipment (WEEE) recycling in Japan. Journal of Cleaner Production, 74(2): 183-190.

Millar, E. and Searcy, C. (2020). The presence of citizen science in sustainability reporting", Sustainability Accounting, Management and Policy Journal, 11(1): 31-64. https://doi.org/10.1108/SAMPJ-01-2019-0006

Rajesh, P. (2011). Manufacturers targeted by India's e-waste laws. Chemistry World; http://www.rsc.org/chemistryworld/News/2011/July/13071101.asp. Accessed on 23 May, 2017.

Rutherford, B.A. (2002). The production of narrative accounting statements: An exploratory study of the operating and financial review, Journal of Applied Accounting Research, 6(3): 25-56. https://doi.org/10.1108/96754260280001031

Tanima, F, A., Brown, J., Dillard, J. (2020). Surfacing the political: Women’s empowerment, microfinance, critical dialogic accounting and accountability, Accounting, Organizations and Society, 85(2): 91-139. https://doi.org/10.1016/j.aos.2020.101141

Webber, B. (2006). Accounting for Discourse Relations: Constituency and Dependency, Variations on Themes by Ronald M. Kaplan, CSLI Publications.

Williams, R. (2008). The epistemology of knowledge and the knowledge process cycle: beyond the “objectivist” vs “interpretivist”, Journal of Knowledge Management, 12(4): 72-85. https://doi.org/10.1108/13673270810884264

Yen, A.C., Riley, T.J. and Liao, P. (2017). Chinese vs US investors’ reactions to accounting narratives: an experiment, Asian Review of Accounting, 25(4): 526-548. https://doi.org/10.1108/ARA-12-2016-0144