الگوی عوامل بروز رفتارهای سیاسی انحرافی در صنعت بانکداری؛ کاربرد رویکرد کیفی
الموضوعات :
مطالعات توسعه اجتماعی ایران
عاطفه ابراهیم پور آهندانی
1
(دانشجوی دکتری مدیریت رفتاری، دانشکده مدیریت، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران.)
سعید جعفری نیا
2
(استادیار گروه مدیریت، دانشکده مدیریت، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران (نویسنده مسئول) (Email: shamsj58@khu.ac.ir))
اکبر حسن پور
3
(استادیار گروه مدیریت، دانشکده مدیریت، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران.)
مهدی خیراندیش
4
(دانشیار گروه مدیریت، دانشکده مدیریت، دانشگاه شهید ستاری، تهران، ایران.)
تاريخ الإرسال : 18 الخميس , صفر, 1441
تاريخ التأكيد : 17 الأحد , جمادى الأولى, 1441
تاريخ الإصدار : 24 الأربعاء , صفر, 1441
الکلمات المفتاحية:
تحلیل مضمون,
رویکرد کیفی,
صنعت بانکداری,
رفتار سیاسی انحرافی,
ملخص المقالة :
صنعت بانکداری صنعتی پویا، رقابتی، پیچیده و متأثر از عوامل اقتصادی، سیاسی، فرهنگی- اجتماعی، قانونی و دولتی است. این شرایط، شناسایی الگوهای رفتاری مناسب را در راستای کسب عملکرد بهینه ضروری می‌نماید. رفتارهای سیاسی انحرافی از جمله مواردی است که می‌تواند عملکرد بهینه سازمان را دچار آسیب نماید. بر این اساس پژوهش حاضر به شناسایی عوامل بروز رفتارهای سیاسی انحرافی در صنعت بانکداری می‌پردازد. این پژوهش از نظر هدف، اکتشافی و از نظر نوع استفاده پژوهشی بنیادی است و در آن از راهبرد پژوهش کیفی مبتنی بر روش تحلیل مضمون استفاد شده است. داده‌های مورد نیاز از طریق مطالعات کتابخانه‌ای و انجام مصاحبه‌های عمیق با 21 خبره بانکی گردآوری شد. داده‌های پژوهش طی فرایندی چند مرحله‌ای، کدگذاری شدند و عوامل موثر بر بروز رفتارهای سیاسی انحرافی در قالب 63 تم فرعی و 8 تم اصلی با عنوان؛ عوامل مربوط به کارکنان، عوامل مربوط به مدیران، عوامل مربوط به مشتریان، عوامل شغلی، عوامل سیاسی، عوامل اجتماعی- فرهنگی، عوامل اقتصادی و عوامل دولتی-قانونی-حقوقی طبقه‌بندی شدند.
المصادر:
اسلامی، قاسم؛ رحیم نیا، فریبرز؛ مرتضوی، سعید و خوراکیان، علیرضا (1397). علل رفتار زیرآب زنی در سازمان‌های بخش دولتی، فصلنامه علمی پژوهشی فرآیند مدیریت و توسعه، 31 (3)، صص 84-49.
اسماعیلی، محمودرضا؛ حکاک، محمد و شاه سیاه، ندا (1395). بدبینی سازمانی به سوی رفتار انحرافی در محیط کار: تأکید بر نقش رفتار شهروندی سازمانی و ادراک سیاست سازمانی (مطالعه موردی دانشگاه لرستان)، فصلنامه پژوهشهای رهبری و مدیریت آموزشی دانشگاه علامه طباطبائی، 2(7)، صص 35-1.
بروکی میلان، شعبان؛ قاسم‌زاده علیشاهی، ابوالفضل و یارمحمدزاده، پیمان (1395). تعامل سیاست ادراک شده سازمانی و سرمایۀ روان‌شناختی در پیشبینی اخلاق حرفه‌ای. اخلاق در علوم و فنّاوری، 11(3)، صص 20-9.
ترک زاده، جعفر و فریدونی، فائزه. (1397). پیشبینی شیوع رفتارهای سیاسی در سازمان در انواع جو سازمانی، نشریه جامعهشناسی کاربردی، 29 (3)، صص 138-117.
خراسانی طرقی، حامد؛ رحیمنیا، فریبرز؛ ملکزاده، غلامرضا؛ مرتضوی، سعید (1397). کشف مؤلفههای رفتارهای مخرب رهبران غیراخلاقی. مجله اخلاق در علوم و فناوری، 13(1): 47-38.
رستگار، عباسعلی؛ حسنپور امیری، مطهره؛ اکبرزاده صفوئی، مرتضی (1397). تبیین تأثیر سرمایه انسانی و سرمایه اجتماعی بر قصد کارآفرینانه با در نظر گرفتن نقش تعدیل‌گری سبک شناختی (مورد مطالعه: دانشگاه تهران). مطالعات توسعه اجتماعی ایران، 10 (2)، صص 57-41.
صابونچی، رضا و پژوهان، فاطمه. (1395). طراحی مدل معادلات ساختاری اعتماد بین فردی و رفتار سیاسی با اثربخشی کارکنان ادارات ورزش و جوانان. مطالعات مدیریت رفتار سازمانی در ورزش، 3 (9)، صص 77-83.
طالقانی، محمد و حقگوفرد، زینب (1396). ارائه یک چارچوب برای پذیرش بانکداری موبایلی با استفاده از توسعه مدل پذیرش فناوری. فصلنامه مدیریت توسعه و تحول، 30، صص 56-49.
فانی، علیاصغر؛ شیخینژاد، فاطمه؛ داناییفرد، حسن و حسنزاده، علیرضا. (1393). کنکاشی پیرامون عوامل مؤثر بر شکلگیری رفتار سیاسی در سازمان. نشریه مدیریت دولتی، 6 (1)، صص 174-151.
کشاورز، لقمان؛ فراهانی، ابوالفضل و شهرسبز، مجتبی. (1395). تحلیل رگرسیونی هوش سیاسی و رفتار سیاسی مدیران اداره کل ورزش و جوانان و هیات‌های ورزشی استان فارس. مطالعات مدیریت رفتار سازمانی در ورزش، 3 (9)، صص 23-30.
مرتضوی، سعید؛ ناظمی، شمس الدین؛ لگزیان، محمد و جعفریانی، حسن (1393). کشف و بازنمایی الگوی بومی رفتار سیاسی مدیران؛ رویکرد داده بنیاد. اندیشه مدیریت راهبردی، 8(1)، ص 133-99.
مومن پور، نیشتمان؛ حسنی، محمد و قاسم زاده، ابوالقاسم (1397). نقش تعدیلکننده هویت سازمانی در رابطه سرمایه روان شناختی و رفتارهای شهروندی و انحرافی کارمندان اداره کل آموزش و پرورش استان البرز. نشریه مدیریت فرهنگ سازمانی، 16(1): 236-219.
نادی محمد علی و قهرمانی، نسرین (1392). رابطه بین رفتارهای شهروندی سازمانی و رفتارهای انحرافی در محیط کار با رضایت از تدریس در دانشگاه. اخلاق در علوم و فنّاوری، ۸ (۱) :۳۷-۴۸.
Ahmad, J., Saeed Hashmi, M. and Waqas Akhtar, H. M. (2016). Effect of organizational politics on job performance: the mediating role of emotional intelligence”, FWU Journal of Social Sciences, 10(1), pp. 96–107.
Braun, V., Clarke, V. and Rance, N. (2014). How to Use Thematic Analysis with Interview Data. The Counselling & Psychotherapy Research Handbook, pp. 183–197.
Braun, V. and Clarke, V. (2006). Using thematic analysis in psychology. Qualitative Research in Psychology, 3(2), pp. 77–101.
Cacciattolo, K. (2014). “Defining organizational politics” European Scientific Journal, pp. 238-246.
Cohen, T. R., Panter, A. T. and Turan, N. (2013). Predicting counterproductive work behavior from Guilt Proneness. Journal of Business Ethics, 114(1), pp. 45–53.
Elbanna, S. (2018). The Constructive Aspect of Political Behavior in Strategic Decision-Making: The Role of Diversity. European Management Journal, 36(5), pp. 616-626.
Erkutlu, Hakan and Jamel Chafra. (2016). Impact of Behavioral Integrity on Organizational Identification: The Moderating Roles of Power Distance and Organizational Politics. Management Research Review, 39(6), pp. 91-672.
Fallis, A. ( 2013). Using Thematic Analysis in Psychology. Qualitative Research in Psychology, 3(2), pp. 77–101.
Franke, H. and Foerst, K. (2018). Fostering integrated research on organizational politics and conflict in teams: a Cross-Phenomenal review. European Management Journal, 36(5), pp. 593-607.
Gotsis, G. N. and Kortezi, Z. (2010). Ethical considerations in organizational politics: expanding the perspective. Journal of Business Ethics, 93(4), pp. 497–517.
Griffin, R. W. and Moorhead, G. (2014). Organizational Behavior: Managing People and Organizations. Boston: Cengage Learning.
Gull, Sh and Aylia A. Z. (2012). Impact of Organizational Politics on Employees’ Job Satisfaction in the Health Sector of Lahore Pakistan. Interdisciplinary Journal of Contemporary Research In Business, 4(2), pp. 70-150.
Hasanov, R. and Bhattacharya, P. S. (2019). Do Political Factors Influence Banking Crisis?. Economic Modelling, 76, pp. 305-318.
Howladar, M., Rahman, H., Rahman, S. and Uddin, A. (2018). Deviant Workplace Behavior and job performance: The moderating effect of transformational leadership. Iranian Journal of Management Studies, 11(1), pp. 147–83.
Janssen, M. and Helbig, N. (2016). Innovating and changing the Policy-Cycle: Policy-Makers be prepared!. Government Information Quarterly, 35(4), pp. 99-105.
Kipnis, D., Schmidt, S. M. and Wilkinson, I. (1980). Intraorganizational influence tactics: explorations in getting one’s way. Journal of Applied Psychology, 65(4), pp. 52-440.
Khalid, Sh. and Ishaq, S. (2015). Job related outcomes in relation to perceived organizational politics. Pakistan Ecomic and Social Review, 53(1), pp. 48-133.
Ladebo, O. J. (2006). Perceptions of organisational politics: examination of a situational antecedent and consequences among Nigeria’s extension personnel. Applied Psychology, 55(2), pp. 81-255
Malik, O. F., Shahzad, A., MustafaRaziq, M., Majid Khan, M. and Arooj Khan, S. Y. (2019). Perceptions of organizational politics, knowledge hiding, and employee creativity: the moderating role of professional commitment. Personality and Individual Differences, 142, pp. 232-237.
Naseer, S., Raja, U., Syed, F., Donia, M. B . L. and Darr, W. (2016). Perils of being close to a Bad leader in a bad environment: exploring the combined effects of despotic leadership, leader member exchange, and perceived organizational politics on behaviors. Leadership Quarterly, 27(1), pp. 14–33.
Omar, Zoharah, Ili Nabila Norsilan, and Aminah Ahmad. 2014. “Workplace Deviantbehaviour: A Review of Typology of Workplace Deviantbehaviour.” Middle-East Journal of Scientific Research 19:34–38.
Robbins, S. T., Judge, T. A. and Hasham, E. S. (2016). Organizational Behavior. New York: Pearson Education Limited.
Salmon, Peter. (2013). “Assessing the Quality of Qualitative Research.” Patient Education and Counseling, 90(1), pp. 1–3.
Schneider, R. C. (2016), Understanding and Managing Organizational Politics. Kinesiology, Sport Studies and Physical Education Presentations and Papers, 2(1), 697-709.
Waseem, M. (2016). Deviant Workplace Behaviors in Organizations in Pakistan. The Lahore Journal of Business, 4(2), pp. 93–104.
World Economic Forum (2019). The Global Competitiveness Report 2019.
Yildiz, B. and Alpkan, L. (2015). A theoretical model on the proposed predictors of destructive deviant workplace behaviors and the mediator role of alienation. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 210, pp. 38-330.
_||_
اسلامی، قاسم؛ رحیم نیا، فریبرز؛ مرتضوی، سعید و خوراکیان، علیرضا (1397). علل رفتار زیرآب زنی در سازمان‌های بخش دولتی، فصلنامه علمی پژوهشی فرآیند مدیریت و توسعه، 31 (3)، صص 84-49.
اسماعیلی، محمودرضا؛ حکاک، محمد و شاه سیاه، ندا (1395). بدبینی سازمانی به سوی رفتار انحرافی در محیط کار: تأکید بر نقش رفتار شهروندی سازمانی و ادراک سیاست سازمانی (مطالعه موردی دانشگاه لرستان)، فصلنامه پژوهشهای رهبری و مدیریت آموزشی دانشگاه علامه طباطبائی، 2(7)، صص 35-1.
بروکی میلان، شعبان؛ قاسم‌زاده علیشاهی، ابوالفضل و یارمحمدزاده، پیمان (1395). تعامل سیاست ادراک شده سازمانی و سرمایۀ روان‌شناختی در پیشبینی اخلاق حرفه‌ای. اخلاق در علوم و فنّاوری، 11(3)، صص 20-9.
ترک زاده، جعفر و فریدونی، فائزه. (1397). پیشبینی شیوع رفتارهای سیاسی در سازمان در انواع جو سازمانی، نشریه جامعهشناسی کاربردی، 29 (3)، صص 138-117.
خراسانی طرقی، حامد؛ رحیمنیا، فریبرز؛ ملکزاده، غلامرضا؛ مرتضوی، سعید (1397). کشف مؤلفههای رفتارهای مخرب رهبران غیراخلاقی. مجله اخلاق در علوم و فناوری، 13(1): 47-38.
رستگار، عباسعلی؛ حسنپور امیری، مطهره؛ اکبرزاده صفوئی، مرتضی (1397). تبیین تأثیر سرمایه انسانی و سرمایه اجتماعی بر قصد کارآفرینانه با در نظر گرفتن نقش تعدیل‌گری سبک شناختی (مورد مطالعه: دانشگاه تهران). مطالعات توسعه اجتماعی ایران، 10 (2)، صص 57-41.
صابونچی، رضا و پژوهان، فاطمه. (1395). طراحی مدل معادلات ساختاری اعتماد بین فردی و رفتار سیاسی با اثربخشی کارکنان ادارات ورزش و جوانان. مطالعات مدیریت رفتار سازمانی در ورزش، 3 (9)، صص 77-83.
طالقانی، محمد و حقگوفرد، زینب (1396). ارائه یک چارچوب برای پذیرش بانکداری موبایلی با استفاده از توسعه مدل پذیرش فناوری. فصلنامه مدیریت توسعه و تحول، 30، صص 56-49.
فانی، علیاصغر؛ شیخینژاد، فاطمه؛ داناییفرد، حسن و حسنزاده، علیرضا. (1393). کنکاشی پیرامون عوامل مؤثر بر شکلگیری رفتار سیاسی در سازمان. نشریه مدیریت دولتی، 6 (1)، صص 174-151.
کشاورز، لقمان؛ فراهانی، ابوالفضل و شهرسبز، مجتبی. (1395). تحلیل رگرسیونی هوش سیاسی و رفتار سیاسی مدیران اداره کل ورزش و جوانان و هیات‌های ورزشی استان فارس. مطالعات مدیریت رفتار سازمانی در ورزش، 3 (9)، صص 23-30.
مرتضوی، سعید؛ ناظمی، شمس الدین؛ لگزیان، محمد و جعفریانی، حسن (1393). کشف و بازنمایی الگوی بومی رفتار سیاسی مدیران؛ رویکرد داده بنیاد. اندیشه مدیریت راهبردی، 8(1)، ص 133-99.
مومن پور، نیشتمان؛ حسنی، محمد و قاسم زاده، ابوالقاسم (1397). نقش تعدیلکننده هویت سازمانی در رابطه سرمایه روان شناختی و رفتارهای شهروندی و انحرافی کارمندان اداره کل آموزش و پرورش استان البرز. نشریه مدیریت فرهنگ سازمانی، 16(1): 236-219.
نادی محمد علی و قهرمانی، نسرین (1392). رابطه بین رفتارهای شهروندی سازمانی و رفتارهای انحرافی در محیط کار با رضایت از تدریس در دانشگاه. اخلاق در علوم و فنّاوری، ۸ (۱) :۳۷-۴۸.
Ahmad, J., Saeed Hashmi, M. and Waqas Akhtar, H. M. (2016). Effect of organizational politics on job performance: the mediating role of emotional intelligence”, FWU Journal of Social Sciences, 10(1), pp. 96–107.
Braun, V., Clarke, V. and Rance, N. (2014). How to Use Thematic Analysis with Interview Data. The Counselling & Psychotherapy Research Handbook, pp. 183–197.
Braun, V. and Clarke, V. (2006). Using thematic analysis in psychology. Qualitative Research in Psychology, 3(2), pp. 77–101.
Cacciattolo, K. (2014). “Defining organizational politics” European Scientific Journal, pp. 238-246.
Cohen, T. R., Panter, A. T. and Turan, N. (2013). Predicting counterproductive work behavior from Guilt Proneness. Journal of Business Ethics, 114(1), pp. 45–53.
Elbanna, S. (2018). The Constructive Aspect of Political Behavior in Strategic Decision-Making: The Role of Diversity. European Management Journal, 36(5), pp. 616-626.
Erkutlu, Hakan and Jamel Chafra. (2016). Impact of Behavioral Integrity on Organizational Identification: The Moderating Roles of Power Distance and Organizational Politics. Management Research Review, 39(6), pp. 91-672.
Fallis, A. ( 2013). Using Thematic Analysis in Psychology. Qualitative Research in Psychology, 3(2), pp. 77–101.
Franke, H. and Foerst, K. (2018). Fostering integrated research on organizational politics and conflict in teams: a Cross-Phenomenal review. European Management Journal, 36(5), pp. 593-607.
Gotsis, G. N. and Kortezi, Z. (2010). Ethical considerations in organizational politics: expanding the perspective. Journal of Business Ethics, 93(4), pp. 497–517.
Griffin, R. W. and Moorhead, G. (2014). Organizational Behavior: Managing People and Organizations. Boston: Cengage Learning.
Gull, Sh and Aylia A. Z. (2012). Impact of Organizational Politics on Employees’ Job Satisfaction in the Health Sector of Lahore Pakistan. Interdisciplinary Journal of Contemporary Research In Business, 4(2), pp. 70-150.
Hasanov, R. and Bhattacharya, P. S. (2019). Do Political Factors Influence Banking Crisis?. Economic Modelling, 76, pp. 305-318.
Howladar, M., Rahman, H., Rahman, S. and Uddin, A. (2018). Deviant Workplace Behavior and job performance: The moderating effect of transformational leadership. Iranian Journal of Management Studies, 11(1), pp. 147–83.
Janssen, M. and Helbig, N. (2016). Innovating and changing the Policy-Cycle: Policy-Makers be prepared!. Government Information Quarterly, 35(4), pp. 99-105.
Kipnis, D., Schmidt, S. M. and Wilkinson, I. (1980). Intraorganizational influence tactics: explorations in getting one’s way. Journal of Applied Psychology, 65(4), pp. 52-440.
Khalid, Sh. and Ishaq, S. (2015). Job related outcomes in relation to perceived organizational politics. Pakistan Ecomic and Social Review, 53(1), pp. 48-133.
Ladebo, O. J. (2006). Perceptions of organisational politics: examination of a situational antecedent and consequences among Nigeria’s extension personnel. Applied Psychology, 55(2), pp. 81-255
Malik, O. F., Shahzad, A., MustafaRaziq, M., Majid Khan, M. and Arooj Khan, S. Y. (2019). Perceptions of organizational politics, knowledge hiding, and employee creativity: the moderating role of professional commitment. Personality and Individual Differences, 142, pp. 232-237.
Naseer, S., Raja, U., Syed, F., Donia, M. B . L. and Darr, W. (2016). Perils of being close to a Bad leader in a bad environment: exploring the combined effects of despotic leadership, leader member exchange, and perceived organizational politics on behaviors. Leadership Quarterly, 27(1), pp. 14–33.
Omar, Zoharah, Ili Nabila Norsilan, and Aminah Ahmad. 2014. “Workplace Deviantbehaviour: A Review of Typology of Workplace Deviantbehaviour.” Middle-East Journal of Scientific Research 19:34–38.
Robbins, S. T., Judge, T. A. and Hasham, E. S. (2016). Organizational Behavior. New York: Pearson Education Limited.
Salmon, Peter. (2013). “Assessing the Quality of Qualitative Research.” Patient Education and Counseling, 90(1), pp. 1–3.
Schneider, R. C. (2016), Understanding and Managing Organizational Politics. Kinesiology, Sport Studies and Physical Education Presentations and Papers, 2(1), 697-709.
Waseem, M. (2016). Deviant Workplace Behaviors in Organizations in Pakistan. The Lahore Journal of Business, 4(2), pp. 93–104.
World Economic Forum (2019). The Global Competitiveness Report 2019.
Yildiz, B. and Alpkan, L. (2015). A theoretical model on the proposed predictors of destructive deviant workplace behaviors and the mediator role of alienation. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 210, pp. 38-330.
