ارائه مدل ساختاری سیاستگذاری مدیریت بحران آب کشور

الموضوعات : مطالعات توسعه اجتماعی ایران

سید حسن مهدوی فر ¹ (دانشجوی دکتری، گروه مدیریت آموزشی و آموزش عالی ، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.)
بهارک شیرزاد ² (استادیار گروه مدیریت آموزشی و آموزش عالی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران)
فاطمه حمیدی فر ³ (استادیار گروه مدیریت آموزشی و آموزش عالی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.)
عباس خورشیدی ⁴ (استاد گروه مدیریت آموزشی، واحد اسلامشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، اسلامشهر، ایران.)

تاريخ الإرسال : 04 السبت , محرم, 1445 تاريخ التأكيد : 06 الثلاثاء , صفر, 1445 تاريخ الإصدار : 29 الإثنين , رجب, 1444

الکلمات المفتاحية: بحران, سیاستگذاری, آب, مدیریت, تغییرات اقلیمی,

ملخص المقالة :

کاهش بارندگی، افزایش دما و مصرف بی رویه و بالای آب در سال 1402 منجر به ایجاد بزرگترین بحران قرن در حوزه آب شده است. این مهم ضرورت توجه به موضوع سیاستگذاری مدیریت بحران در آب کشور را بیش از پیش نموده است. پژوهش حاضر به لحاظ هدف کاربردی و از نظر روش گردآوری داده ها از نوع پژوهش کمی است. تکنیک یا روش مورد استفاده در بخش کمی، پیمایش است. جامعه‌‌ آماری این تحقیق شامل کلیه کارشناسان و مدیران حوزه آب در کشور می باشند که به دلیل گستردگی جامعه مورد تحقیق حجم جامعه نامحدود و بالاتر از یکصد هزار نفر مشخص گردید. مطابق جدول مورگان تعداد 384 نفر نمونه مورد نیاز می باشد که تعداد 397 پرسشنامه به محقق عودت داده شد.روش نمونه گیری بصورت غیر تصادفی در دسترس می باشد. در پژوهش حاضر برای پاسخ به سوالات تحقیق از پرسشنامه 21 گویه ای استفاده شده است.جهت سنجش میزان پایایی گویه ها یا سنجه های تحقیق از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد. ضریب آلفای کرونباخ بالای 0.70 به عنوان ضریب آلفای قابل قبول است و نشان می دهد که بین گویه ها یا سئوالات هر متغیر ارتباط و پیوستگی وجود دارد. نتایج حاصل از اجرای مدل پژوهش نشان می دهد بالاترین ضریب مسیر مربوط به بعد سیاسی با ضریب 0.889 و در جایگاه دوم بعد قانونی با ضریب مسیر 0.766 می باشد. و کمترین ضریب مسیر مربوط به بعد اقلیمی با ضریب 0.504 می باشد. نتایج حاصل از اجرای آزمون t نشان می دهد در سطح اطمینان 99 % ابعاد مدیریتی، اقتصادی ، سیاسی، فرهنگی و اقلیمی در وضعیت ضعیف قرار دارند و تن ها از مجموع ابعاد مورد بررسی از نظر نمونه مورد پژوهش تن ها دو بعد قانونی و اجتماعی در وضعیت مطلوب قرار دارند.

المصادر:

• احسانی فر، م.، و همتا، ن.، و عبدالهیان، م. (1397). مدیریت بحران آب شهر اراک با استفاده از رویکرد پویایی‏های سیستم. مدیریت بحران، 7(13 )، 5-12.


• اسماعیلی، م. (1399). بحران تامین آب در حوضه آبریز زاینده رود؛ مسائل سیاسی و اجتماعی و راهکارهایی برای مدیریت آن (مطالعه موردی: اعتراضات سال‏های 1389 تا 1392). مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران، 9(3 )، 567-585.


• افضلی، ر.، و یاری شگفتی، ا. (1391). مدیریت بحران‏ها‏ی سیاسی زلزله احتمالی تهران: بحران اقتدار و مشروعیت سیاسی. پژوهشنامه علوم سیاسی، 7(2 (26))، 49-86.


• الکساندر، د. (1386). مدیریت بحران: از تئوری تا اجرا. زلزله شناسی و مهندسی زلزله، 9(2-1)، 49-60.


• باصولی، م.، و جباری، گ. (1400). رابطه مدیریت بحران و تاب آوری جامعه مقصد گردشگری در بحران کرونا (مطالعه موردی: شهر همدان). گردشگری شهری، 8(1 )، 33-48.


• پودینه، محمد، میری، غلامرضا، & انوری، محمودرضا. (1401). واسنجی جایگاه سازمانهای مدیریت بحران در افزایش تابآوری شهری (مطالعه موردی: شهر زابل). مدیریت بحران، 11(1)، 129-140.


• ذاکری مهابادی، ا.، و یزدانی زازرانی، م.، و محمدی کنگرانی، ح. (1401). بررسی علل بحران در سیاست‌های آب حوضه زاینده‌رود؛ مورد مطالعه شهرستان‌های غربی استان اصفهان. فصلنامه سیاستگذاری عمومی، 8(1)، 41-56.


• ذبیح زاده، ا.، و صیاد شیرکش،س.، و حق شناس کارشانی، ف. (1400). طراحی مدل حکمرانی مشارکتی با رویکرد ترکیبی: زمینه مدیریت تقاضای برق در ایران. مطالعات راهبردی سیاستگذاری عمومی، 11(40)، 184-208.


• ربیعی، ع.، و شاقاسمی، ا. (1385). نقش ارتباطات در مدیریت بحران. مطالعات فرهنگی و ارتباطات، 2(7)، 61-81.


• روشن دل اربطانی، ط. (1387). نقش مدیریت رسانه در تحول بحران از تهدید به فرصت. پژوهشهای ارتباطی (پژوهش و سنجش)، 15(55)، 141-162.


• ریاحی پور، م.، و کلانتری، م.، و پیری، ع. (1399). مدیریت و برنامه ریزی بحران در تاسیسات آب شرب شهری با رویکرد پدافند غیرعامل (مطالعه موردی شهر یاسوج). آب و فاضلاب، 31 (2 (مسلسل 126))، 130-136.


• فرزانه، م.، و باقری، ع.، و رمضانی قوام آبادی، م. (1396). بنیان‏های نهادی بحران در مدیریت منابع آب زیرزمینی ایران. پژوهشنامه اقتصادی، 17(64 )، 57-94.


• قلی پور.، و فقیهی.، م(1399). سیاست گذاری و تحلیل سیاست‏های عمومی، نشر مهکامه، تهران.


• قندی، م.، و روزبهانی، ع. (1398). مدیریت تامین آب شرب شهر تهران در شرایط پیش از بحران با استفاده از روش PROMETHEE II فازی. آب و فاضلاب، 30(4 (مسلسل 122)، 1-15.


• کاظمیان،. غ، و الوانی، س.، و قربانی زاده، و.، جلیلی،س. (1400). فراتحلیل کیفی مطالعات شبکه در پژوهش‌های مدیریت بخش عمومی. مطالعات راهبردی سیاستگذاری عمومی، 11(40)، 454-476.


• محمدجانی، ا.، و یزدانیان، ن. (1393). تحلیل وضعیت بحران آب در کشور و الزامات مدیریت آن. روند (روند پژوهش‏های اقتصادی)، 21(65-66)، 117-144.


• ملک‌محمدی.، ح، و نیک فرجام، م. (1401). اجرای سیاست‌‏ها در سواحل مکران ایران؛ بررسی نمودهای یک بحران. فصلنامه سیاستگذاری عمومی، 8(1)، 25-39.


• موسوی، س.، و سیدنقوی، م.، و خاشعی، و.، و محمدی، س. (1399). ارائه الگوی مدیریت بحران در استان خوزستان با تاکید بر بحران‏ها‏ی زیست محیطی. مجله دانشگاه علوم پزشکی قم، 14(12)، 52-60.


• موغلی، م.، و خادم دقیق، ا.، و حسینی امینی، ح. (1395). نقش سامانه‏های تصمیم یار در مدیریت بحران آب شهر تهران با استفاده از نرم افزار ونسیم. جغرافیای طبیعی، 9(1 (پیاپی 31))، 39-54.


• نصری فخرداود.، ص، و کاویانی‌راد، م.، و صدرانیا، ح، حمید، ح. (1400). چالش‌های سیاستگذاری منابع آب ایران و عراق. فصلنامه سیاستگذاری عمومی، 7(4)، 231-255.


• یزدانی، محمد رضا، مهرابی، شهباز، & قربانی، مهدی. (1401). ارزیابی تاب‌آوری سیستم اجتماعی-اکولوژیک در برابر کاهش آب قابل دسترس (مطالعه موردی: روستای هرچگان). مدیریت بحران، 11(1)، 67-80.


• Bothner, F., Schrader, S., Bandau, F., & Holzhauser, N. (2022). Never let a serious crisis go to waste: The introduction of supplemental carbon taxes in Europe. Journal of Public Policy, 42(2), 343-363. Doi: 10.1017/S0143814X21000210.


• Icyimpaye, A., Sharifi, S. S., Anyanwu, I. E., Aletoum, E., Tiwari, D., Kanyunge, C. M., Otekpo, L. A., Malemba, E., Adhiambo, B., Itenya, W., &Camkin, J. (2022). Insights from the first International Water Policy Lab Champions 'Forum: Developing modalities for co creating knowledge, policy, and practice. World Water Policy,8(1), 86–102.https://doi.org/10.1002/wwp2.12069


• Ross, Helen and Baldwin, Claudia (2022) Water as a source of innovation in environmental policy and management, Australasian Journal of Environmental Management, Volume 29, Issue 2, Pages 97-104.


• Schaffer, L., Oehl, B., & Bernauer, T. (2022). Are policymakers responsive to public demand in climate politics? Journal of Public Policy, 42(1), 136-164.Doi: 10.1017/S0143814X21000088.


• Schiff, J. S. (2022). Implicit alignment: India's National Water Policy and a human rights-based approach to water management. Wiley Interdisciplinary Reviews: Water,9(1), e1567.https://doi.org/10.1002/wat2.1567