وحدت شخصی وجود و بازتاب آن در معرفت احد از دیدگاه افلوطین

الموضوعات :

سید مرتضی حسینی شاهرودی ¹ (ندارد)
فاطمه استثنایی ² (مسؤول مکاتبات)

تاريخ الإرسال : 26 الخميس , ربيع الأول, 1434 تاريخ التأكيد : 28 الثلاثاء , جمادى الأولى, 1434 تاريخ الإصدار : 16 الجمعة , شوال, 1434

الکلمات المفتاحية: احد, وحدت شخصی وجود, شهود, فنا, افلوطین,

ملخص المقالة :

در این‌که افلوطین وحدت شهودی است شکی نیست، اما بر اساس دلایلی چون اطلاق و عدم تناهی احد، تفسیر علیت به فیضان، عدم پذیرش حلول و اتحاد، عدم استقلال اقانیم و در حکم سایه، تصویر و شعاع دانستن کثرات می توان وحدت شخصی را از عبارات وی برداشت و بازتاب این اعتقاد را در سخنان وی در باب معرفت احد مشاهده کرد. وی با توجه به مراتب نفوس، دست یابی به معرفت را دارای مراتب می داند، ولی احد را برای همگان غیرقابل شناخت حصولی و شهودی می داند و تنها راه رسیدن به او را در فراتر رفتن از شهودی که حاکی از دوگانگی شاهد و مشهود است معرفی می کند، درنتیجه در مرتبه ای که با مقام فنای عرفانی تناسب دارد تنها یک حقیقت ادراک می شود.

المصادر:

آرمسترانگ، ای.اچ، «واحد و عقل در نظام فلسفی افلوطین»، ترجمه سعید رحیمیان،  مجموعه مقالات پیرامون فلسفه غرب، قم، بوستان کتاب، 1384ش.

2. افلوطین، دوره آثار، ترجمه محمدحسین لطفی، بی­جا، شرکت سهامی انتشارات خوارزمی، بی­تا.

3. همو، اثولوجیا، ترجمه ابن ناعمه حمصی، با تعلیقات قاضی سعید قمی، با مقدمه و تصحیح سید جلال الدین آشتیانی و مقدمه انگلیسی سید حسین نصر، تهران، انتشارات انجمن فلسفه ایران، 1398ق.

4. بدوی، عبدالرحمان، موسوعه الفلسفه، بیروت، الموسسة العربیه للدراسات و النشر، 1984م.

5. بدوی، عبدالرحمان، خریف الفکر الیونانی، قاهره، مکتبة النهضة المصریة، 1959م.

6. بریه، امیل، تاریخ فلسفه، ترجمه علی مراد داوری، تهران، مرکز نشر دانشگاهی، 1374ش.

7. بهارنژاد، زکریا، افلوطین و نظریه وحدت وجود، خردنامه صدرا، شماره 57، پاییز 1388.

8. پورجوادی، نصرالله، درآمدی بر فلسفه افلوطین، تهران، انجمن فلسفه ایران، 1358ش.

9. تابنده گنابادی، سلطان­حسین، فلسفه افلوطین رئیس نوافلاطونیان اخیر، بی­جا، چاپ­خانه رودکی، 1360ش.

10. حنا الفاخوری، خلیل­الجر، تاریخ فلسفه در جهان اسلامی، ترجمه عبدالحمید آیتی، تهران، کتاب زمان، 1358ش.

11. خامنه­ای، سید محمد، سیر حکمت در ایران و جهان، تهران، بنیاد حکمت اسلامی صدرا، 1380ش.

12. خراسانی، شرف­الدین، «افلوطین»، دایرةالمعارف بزرگ اسلامی، زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، 1379ش.

13. رحیمیان، سعید، فیض و فاعلیت وجودی از افلوطین تا ملاصدرا، قم، بوستان کتاب، 1381ش.

14. سلیمانی، فاطمه، «بررسی مقایسه­ای چگونگی پیدایش عالم در آراء افلوطین و ملاصدرا»، دوفصلنامه حکمت (مشکاه الانوار)، شماره 27، 1383ش.

15. شریف، م.م. تاریخ فلسفه در اسلام، تهیه و گردآوری ترجمه فارسی زیر نظر نصرالله پورجوادی، تهران، مرکز نشر دانشگاهی، 1362ش.

16. شیرازی، صدرالمتألهین، شواهد الربوبیة، با حواشی ملاهادی سبزواری، مقدمه و تعلیق سید    جلال­الدین آشتیانی، قم، بوستان کتاب، 1388ش.

17. علی­پور، مهدی، «سیری در اندیشه خدا در دستگاه فلسفی افلوطین»، خردنامه صدرا، ش43.

18. کاپلستون، فردریک، تاریخ فلسفه یونان و رم، ترجمه سید جلال­الدین مجتبوی، تهران، سروش، 1375ش.

19.  کلباسی اشتری، حسین، سنت ارسطویی و مکتب نوافلاطونی، اصفهان، کانون پژوهش، 1380ش.

20. مدرس مطلق، سید محمدعلی، رساله در وحدت وجود، با حواشی و تعلیقات احمد شیخ­الاسلام روحانی، آبادان، نشر پرسش، 1379ش.

21. یثربی، سیدیحیی، عرفان نظری، قم، مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، 1374ش.