بررسی رابطه بین تراکم زهکشی ومقدارفرسایش (مطالعه موردی: پنج حوزه‌ آبخیز در استان اردبیل)

الموضوعات :

ابوالفضل معینی ¹ , نازآفرین کرمی زرندی ² , ابراهیم پذیرا ³

1 - عضو هیئت علمی گروه آبخیزداری
2 - دانشجوی کارشناسی ارشد
3 - مدیر گروه خاکشناسی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات

تاريخ الإرسال : 11 الإثنين , رجب, 1437 تاريخ التأكيد : 20 السبت , رمضان, 1437 تاريخ الإصدار : 21 الخميس , ذو الحجة, 1437

الکلمات المفتاحية: فرسایش سطحی, Curve Expert, تراکم زهکشی, مدلMpsiac, تحلیل‌آماری SPSS,

ملخص المقالة :

فرسایش خاک توسط آب یکی ازمسائل مهم و اصلی تخریب منابع زیست ‌محیطی است .پیشگیری و مهارآن درگستره حوزه‌های‌ آبخیز یک نیاز اساسی است. یکی از پارامترهایی که می‌تواند به عنوان شاخصی از فرسایش مطرح باشد، تراکم‌زهکشی است که طول کلی آبراهه در هر واحد سطح حوزه‌آبخیز می‌باشد. هدف از این تحقیق اندازه‌گیری تراکم‌ زهکشی و بررسی رابطه آن با فرسایش خاک درحوزه‌های ‌‌آبخیز نرقشلاقی درشهرستان بیله‌سوار، برگچای در شمال شهر رضی، سیاهپوش در جنوب شهرکورائیم، سقزچی‌چای در شرق اردبیل، آلوچه‌‌فولادلو درجنوب‌شرقی شهرستان اردبیل همگی واقع در استان اردبیل می‌باشند. در این تحقیق با دریافت تصاویرماهواره‌ای و عکس‌هوایی از سازمان‌های مربوطه و با استفاده از نقشه‌های توپوگرافی و نرم‌افزارArcGIS، تراکم‌ زهکشی درحوضه‌های مورد مطالعه محاسبه و تدقیق گردید و پس از تهیه نقشه‌های پایه از روش Mpsiac برای تعیین مقدارفرسایش مورد استفاده قرار‌گرفت و سپس همبستگی بین تراکم‌ زهکشی ومقدار فرسایش محاسبه شد. نتایج نشان‌داد که با درنظرنگرفتن تیپ‌های فرسایشی سطحی، مکانیکی، توده‌ای درحوضه‌های مربوطه و ترسیم نمودار مربوط به تراکم ‌زهکشی و فرسایش، رابطه بین این دوعامل بهتر شده و دراکثرحوضهها بین تراکم زهکشی و فرسایش همبستگی بالایی وجود ‌دارد. در نهایت رابطه معنی‌داری بین تراکم‌ زهکشی و مقدار فرسایش درتمام حوضه‌ها ملاحظه‌ گردید.