معرفی روش‌های طبقه‌بندی کاربری اراضی در برنامه‌ریزی منطقه‌ای و ارائه الگوی مناسب ایران

الموضوعات : مطالعات مدیریت شهری

رضا احمدیان ¹ , بهار عبداله ²

1 - عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی[e-mail]
2 - دانشجوی دکتری شهرسازی/ دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات[e-mail]

تاريخ الإرسال : 27 الخميس , رمضان, 1438 تاريخ التأكيد : 01 الأربعاء , ذو الحجة, 1438 تاريخ الإصدار : 01 الأربعاء , ذو الحجة, 1438

الکلمات المفتاحية: کاربری اراضی منطقه ای, سیستم‌های طبقه‌بندی کاربری و پ, طبقه‌بندی کاربری اراضی در ایرا,

ملخص المقالة :

مقدمه و هدف پژوهش: یکی از نتایج مهم طرحهای کالبدی منطقه ای، تولید نقشه کاربری اراضی و تعیین کاربریهای کلان در سطح محدوده مطالعاتی است. این مهم که در طرحهای کالبدی منطقه ای و ناحیه ای عموماً با عنوان نقشه منطقه بندی کاربری اراضی (قرارداد همسان 19) شناخته می‌شود، از جمله نتایج اصلی طرحهای منطقه ای است که بر اساس آن عملیاتی شدن اهداف و راهبردها و پیشنهادهای طرح امکانپذیر می‌شود. برای تهیه نقشه‌های منطقه بندی کاربری اراضی روشهای متفاوتی در ادبیات نظری و تهیه طرحها وجود دارد. ولی قبل از هر اقدامی ضرورت تدوین یک ساختار سیستماتیک از طبقه بندی اراضی وجود دارد. از این روی ضروری است که برنامه ریز بر اساس تدوین یک روش مشخص به تعیین کاربری اراضی در مقیاس منطقه پرداخته و سند منطقه بندی را بر اساس آن ارائه نماید. این مقاله سعی دارد به ارائه یک الگوی طبقه‌بندی کاربری اراضی در مقیاس منطقه و ناحیه بپردازد. روش پژوهش: پژوهش حاضر در جهت تدوین این ساختار بوده و از جمله تحقیقات کاربردی می‌باشد و به جهت روش شناسی، توصیفی - تحلیلی است. بنابراین در تبیین ادبیات و سوابق موضوع پژوهش و ارائه الگوی پیشنهادی از مطالعات کتابخانه ای و روش دلفی استفاده گردیده است. نتیجه گیری: طبقه‌بندی پیشنهادی با توجه به سیستم‌های جهانی طبقه‌بندی و بر اساس ترکیب تقسیم بندی‌های مختلف با استفاده از کدهای الفبایی در سه سطح انجام گرفته است. از مهم ترین ویژگیهای این الگوی طبقه‌بندی، جامع بودن، نظام مندی و انعطاف پذیری می‌باشد.

المصادر:

-  احمدیان، رضا، پاک وجدان، سمیه و کوروش کمالی. 1391. کاربرد مطالعات محیطی در طرح‌های توسعه شهری و منطقه ای. تهران: انتشارات آذرخش. چاپ اول.

- بریاسولیس، هلن. (1389). الگوهای تحلیلی تغییر کاربری زمین؛ رویکرد نظری و مدلسازی. ترجمه ی مجتبی رفیعیان و مهران محمودی. تهران: انتشارات آذرخش. چاپ اول.

-  توفیق، فیروز. (1384). آمایش سرزمین: تجربه جهانی و انطباق آن با وضع ایران. تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات شهرسازی و معماری ایران. چاپ اول.

- حیدریان، پیمان، رنگزن، کاظم، ملکی، سعید و  ایوب تقی زاده. 1392. پایش تغییرات کاربری اراضی با استفاده از روش مقایسه پس از طبقه‌بندی تصاویر ماهواره لندست (مطالعة موردی: اراضی شهر تهران). فصلنامه سنجش از دور و سامانه اطلاعات جغرافیایی در منابع طبیعی. دوره 4، شماره 4، صص 10-1.

- دبیرخانه شورای عالی شهرسازی و معماری ایران. (1388). مقررات شهرسازی و معماری و طرح‌های توسعه و عمران مصوب شورای عالی شهرسازی و معماری ایران (از تاریخ تأسیس تا پایان شهریور 88). تهران: نشر توسعه ایران. چاپ اول.

- سازمان برنامه و بودجه (دفتر امور فنی و تدوین معیارها). (1376). تهیه طرح توسعه و عمران (جامع) ناحیه ای: قرارداد همسان شماره 19. سازمان برنامه و بودجه؛ مرکز مدارک اقتصادی- اجتماعی و انتشارات. چاپ اول.

- سلطانی، علی، نظری کتولی، مریم و سحر قربانی. 1392. مقایسه سیستم‌های LBCSو تیپ 12 طرح‌های تفصیلی در طبقه‌بندی کاربری زمین با هدف انتخاب سیستم بهینه جهت کاربرد در طرح‌های توسعه شهری. مشهد: پنجمین کنفرانس برنامه ریزی و مدیریت شهری.

 

-   Anderson, James R., Hardy, Ernest E., Roach, John T., and Witmer Richard E. (1976).  A Land Use And Land Cover Classification System For Use With Remote Sensor Data. United States Government Printing Office, Washington, First Printing.

-   Food and Agriculture Organization (FAO). (1993). Guidelines for Land Use Planning, Development Series 1, FAO, Rome.

-   Food and Agriculture Organization (FAO). (1995). Planning for Sustainable Use of Land Resources. FAO Land and Water Bulletin 2. Food and Agriculture Organization of the United Nations, Rome.

-   Governor's Office of State Planning;Center for Geographic Information and Analysis. (1994).A Standard Classification System for the Mapping of Land Use and Land Cover. State of North Carolina.

-   Lynn Ian., Manderson Andrew, Page Mike, Hamsworth Garth, Eyles Garth, Douglas Grant, Mackay Alec, Newsome Peter. (٢٠٠٩). Land Use Capability Survey Handbook: a NewZealand handbook for the classification of land, ٣rd Edition, AgResearch Ltd, Hamilton;Landcare Research New Zealand Ltd, Lincoln; Institute of Geological and Nuclear Sciences Ltd, Lower Hutt.

-   Rydin, Yvonne. (2003). Urban and Environmental Planning in the UK. Second Edition, Palgrave Macmillan, Hampshire.

-   Turner, B.L., Skole, D., Sanderson S., Fischer G., Fresco L., and R. Leemans. (1995). Land Use and Land Cover Change, Science/Research Plan. IGBP Report No.35, Stockholm and Geneva.

-   www.planning.org/LBCS (2016)