بررسی اهمیت برنامه‌های ارتقاء کیفیت فضای شهری با تاکید بر توسعه گردشگری (مطالعه موردی: شهر اراک)
الموضوعات : مطالعات مدیریت شهریمحمدکاظم یاوری 1 , سعید یزدانی 2 , علیرضا شیخ الاسلامی 3
1 - دانشجوی دکتری شهرسازی، دانشگاه آزاد اسلامی ، بروجرد، ایران.yavari8690@gmail.com
2 - استاد یار گروه شهرسازی ، واحد ملایر، دانشگاه آزاد اسلامی، ایران Dr.Yazdani@yahoo.com
3 - استادیار گروه شهرسازی، واحد بروجرد ، دانشگاه آزاد اسلامی ، ایران . guplan@yahoo.com
الکلمات المفتاحية: گردشگری شهری, کیفیت طراحی شهری, فضای شهری, مدل‌های ساختاری, اراک,
ملخص المقالة :
مقدمه و هدف پژوهش: در دنیای امروز صنعت گردشگری با ویژگی شتاب دهندگی که به تمامی حوزه‌های توسعه و تقویت فرهنگ و هنر دارد، تبدیل به بزرگترین پیشران توسعه در جوامع مختلف گردیده است. در این میان مبحث گردشگری شهری هم می تواند به عنوان مهمترین بستر تعالی و توسعه ظرفیت‌های گردشگری، ایفای نقش نماید. این موضوع ارتباط تنگاتنگی با ارزشهای محیط طبیعی و میراث فرهنگی شهرها داشته و کمیت و کیفیت آن یکی از شاخصهای توسعه و عمرا ن شهری محسوب می گردد. معمولا شهرهایی که فاقد منابع داخلی اقتصادی برای توسعه هستند از عنصر ریخت شناسی فضای شهری به عنوان منابع گردشگری استفاده نموده و به کمک طراحی شهری توانسته اند بستر مناسبی برای ارتقاء اقتصاد محلی خویش فراهم آورند و هدف از این پژوهش هم معرفی موثرترین برنامه‌های اجرایی ارتقاء کیفیت طراحی شهری در شهر اراک است. روش پژوهش: در این مطالعه محقق با استفاده از روش تحقیق توصیفی از نوع پیمایشی، ابتدا اقدام به استخراج مهمترین برنامه‌های اجرایی ارتقاء کیفیت فضای شهری از متون علمی در سطح بین المللی پرداخته ودر جمع بندی کار یک مدل ساختاری پیشنهاد نموده است و سپس با جویاشدن نظر متخصصین امور شهری در قالب پرسشنامه داده‌های لازم استحصال شده و با استفاده از تکنیک تحلیل عاملی و نرم افزار لیزرل مدل ساختاری پیشنهاد شده را اصلاح و مدل نهایی تایید شده ای را برای شرایط شهر اراک ارائه داده است. یافته‌ها: از یافته‌های این پژوهش استخراج برنامه‌های اجرایی ارتقاء کیفیت طراحی شهری درشرایط شهر اراک در قالب یک مدل ساختاری است. و همچنین با توجه به بار عاملی محاسبه شده برنامه‌های اجرایی مذکور اولویت بندی شده اند. نتیجه گیری: بر اساس مدل تایید شده و نتایج حاصله، مهمترین برنامه اجرایی کارآمد برای توسعه گردشگری در شهر اراک پرداختن به موضوع ساختار و خوانایی در این شهر است.
ادهم، زهرا: تحول فضای باز شهری در مسیر جهانی شدن؛ پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه تهران
بخشکی، علی، 1365، مقدمه ای بر پارکهای ملی و جنگلی، انتشارات دانشگاه تهران)
پاکزاد، جهانشاه.1381. هویت و این همانی با فضا، مجله صفه، شماره 21-22، تهران
پاکزاد، جهانشاه. 1385. راهنمای طراحی فضاهای شهری در ایران"، تهران، انتشارات وزارت مسکن و شهرسازی.
پاکزاد، جهانشاه.1386. مبانی نظری وفرایند طراحی شهری، انتشارات دانشگاه بهشتی، چاپ دوم.
پاکزاد، جهانشاه.1386. مقالاتی درباب طراحی شهری، انتشارات شهیدی، چاپ اول.
پورمحمدی محمدرضا, و همکاران (1394) فصلنامه جغرافیایی فضای گردشگری؛ دوره5 شماره 17؛ از صفحه 1 تا صفحه 23.
حاجی نژاد، علی؛ علیزاده، محمدرضا؛ اسلام فرد، فاطمه؛ فاطمی، محمدمهدی (1392). «رتبه بندی میزان برخورداری جاذبه ها و زیرساختهای گردشگری در مراکز شهرستانهای استان مازندران با استفاده از رویکرد تحلیل عوامل استراتژیک»، فصلنامه نگرش‌های نو در جغرافیای انسانی؛ 130-113
رامشت، محمدحسین؛ فیض الهی، مریم (1392). «اولویت گذاری و رتبه بندی کانون‌های گردشگری دشت ابراهیم یزد»، مجله پژوهشهای برنامه ریزی فضایی،1-18
سعیدنیا، احمد، 1391، گردشگری شهری، انتشارات سازمان شهرداریها و دهیاریهای کشور.
سجادیان، ناهید؛ پیری، فاطمه (1396) فصلنامه جغرافیایی سرزمین؛ سال چهادهم؛ شماره 53؛ بهار 96
شماعی، علی، موسیوند، ج،1390، سطح بندی شهرستانهای استان اصفهان از لحاظ زیرساختهای گردشگری با استفاده از مدل TOPSIS و AHP، فصلنامه مطالعات و پژوهشهای شهری و منطقهای، سال سوم،شماره دهم، پاییز، صص23-40.
کورش: "کندوکاوی در تعریف طراحی شهری"، 1378، ص 43. گلکار(1379) ( نشریه علمی ـ پژوهشی صفه، شماره 32، صص 65-38، 1379
گلکار، کورش: کندوکاوی در تعریف طراحی شهری"، تهران، مرکـز مطالعـات و تحقیقـات شهرسـازی ومعماری، 1378.
گیدنز، آنتونی.1390. گزیده جامعه شناسی، ترجمه حسن چاوشیان، چاپ اول، نشر نی
لنگ، ج.۱۳۸۱. علیرضا عینی فر، آفرینش نظریه معماری: نقش علوم رفتاری در طراحی محیط، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ اول.
نصراللهی، زهرا، جهانبازی، ن، ناصری، ط، 1393، رده بندی استان‌های کشور بر حسب جاذبه‌های گردشگری، فصلنامه مطالعات مدیریت گردشگری، سال نهم، شماره 28، صص 17-35.
ونتوری، رابـرت. (1357). پیچیـدگی و تضـاد در معمـاری، مترجمین: محمود بشارتی راد و واهـ ان پزشـکیان، چـاپ 128، تهران، ص 120.
شرکت مشاور شهر و خانه، مهندسان مشاور شهرساز، معمار، برنامه ریز،(۱۳۸۷)، کلیات طرح جامع و مبانی نظری توسعه گردشگری استان اصفهان، سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان اصفهان.
Bayliss, D. (2004) Ireland's Creative Development: Local Authority Strategies for Culture-led Development Regional Studies 38 (7) pp. 817-831
Harvey, D. (1989a) From Managerialism to Entrepreneurialism: The Transformation in urban governance in late capitalism Geografiska Annaler 71 B (1) pp. 3-17.
-Inskeep, E (1991): Tourism planning. An Integrated and Sustainable Development Approach. Van Notrand Reinhold, New York.
Liu, Chui-Hua & Tzeng, Gwo-Hshiung & Lee, Ming-Huei & Lee, Po-Yen (2013). Improving metro–airport connection service for tourism development: Using hybrid MCDM models, Tourism Management Perspectives 6 (2013), pp 95–107.
Liu, Chui-Hua & Tzeng, Gwo-Hshiung & Lee, Ming-Huei (2012). Improving tourism policy implementation e The use of hybrid MCDM models, Tourism Management 33 (2012), pp 413-426.
Shah, R., & Goldstein, S. M. (2006). Use of structural equation modeling in operations management research: Looking back and forward. Journal of Operations
sothworth 1989 " theory and practice of contemporary urban desighn".
Zehner, "Indicators of the Quality of Life in New Communities, 1977, P. 15,25,135
calothorpe 1993 next American metropolis,p12
Marcus CC, Sarkissian W (1986). Housing as if People Mattered, Berkeley, University of California Press
Lynch,K,(1972),The Image of the City, Cambridge, Ma:The MIT Press
Meethan, 1997: p. 334; after Healey et al, 1995.
_||_