اصول طراحی پیاه‌راه با رویکرد گردشگری پایدار شهری
الموضوعات : مطالعات مدیریت شهری
1 - کارشناس ارشد مدیریت شهری. khematy@yahoo.com
2 - کارشناس ارشد مدیریت شهری. ershad.ali@yahoo.com
الکلمات المفتاحية: اصول طراحی شهری, پیاده‌راه, گردشگری, توسعه پایدار,
ملخص المقالة :
مقدمه و هدف پژوهش: پیاده‌راه‌های گردشگری پیوند دهنده فضاهای پویای شهری و گردشگران هستند و می توانند علاوه بر نقش اقتصادی و اجتماعی، عامل اصلی توسعه گردشگری و حضور فعال گردشگران در فضاهای شهری محسوب شوند. شهر همدان به ویژه تپه هگمتانه علی رغم دارا بودن ظرفیت‌های گسترده، به امکانات رفاهی بیشتری برای گردشگری شهری نیاز دارد. هدف اصلی این پژوهش بررسی تجارب موفق بین‌المللی و مقایسه پیاده‌راه‌های شهری و شناسایی این قابلیت‌ها در فضای کالبدی پیاده راه‌های محوطه هگمتانه می باشد. روش پژوهش: این پژوهش به تجزیه و تحلیل کیفی این پیاده راه‌ها می پردازد تا ببیند چه اندازه توانسته است زمینه ساز ارتقای کیفیت زندگی شهری و جذب گردشگر در این منطقه باشد و از سوی دیگر زمینه استفاده از تجارب مثبت خود در سایر مناطق مشابه پیاده راهی را فراهم سازد. یافته‌ها: برگزاری انواع مراسم، آیین‌ها و جشنوار ه‌های متناسب با محوطه و میراث فرهنگی در مجموعه می تواند به جذب مخاطب و ارتباط دادن محوطه با شهر کمک شایانی نماید. از لحاظ زمان حضور گردشگران در مجموعه تفاوت معنی‌داری بین گردشگران داخلی و خارجی وجود دارد، به نحوی که گردشگران داخلی بیشتر از همه در تعطیلات نوروز و پس از آن در تابستان، به ترتیب در ماه‌های شهریور، مرداد و تعداد کمتری در تیرماه از این محوطه بازدید می کنند. پس از آن، مجموعه در ماه‌های فروردین، اردیبهشت و آبان به ترتیب بیش از سایر ماه‌ها میزبان گردشگران خارجی بوده است. نتیجه گیری: تجارب موفق جهانی نشان داده اند که برنامه‌ریزی و طراحی فضاهای پیاده راه ها، زمانی موفق خواهند بود که علاوه بر درنظر گرفتن عوامل کالبدی، شرایط اجتماعی فرهنگی، اقلیمی، الگوهای روانی رفتاری مردم، به نیازهای و سلایق مردم محلی توجه شود. بنابراین در برنامه‌ریزی و ساماندهی پیاده راه‌ها لازم است روابط متقابل نظام حرکتی افراد پیاده با دیگر جنبه‌های پایداری محوطه همگام با توازن و تعادل زندگی انسان‌ها موردشناسایی و تحلیل ساختاری و کیفی قرار گیرد. از این رو باید برای ساماندهی پیاده راه‌ها، نگرشی جامع و اصولی مانند کوتاه کردن دسترسی‌ها، پوشش کامل امنیتی و بهداشتی معابر پیاده، رعایت الزامات اسایشی و تنوع در مسیر، بدنه سازی و ایجاد مناظر (چشم اندازهای) مطلوب تامین تجهیزات لازم برای حرکت در شبانه روز و فراهم کردن زمینه‌های اجتماعی مشارکت پایدار محلی به کار گرفته شود.
پاکزاد، جهانشاه. (1384). راهنمای طراحی فضای بازشهریدر ایران، جلد 3، تهران، وزارت مسکن و شهرسازی
پایگاه میراث فرهنگی هگمتانه، مدارک مربوط به پیشنهاد محوطه باستانی هگمتانه جهت ثبت در فهرست آثار جهانی
پایگاه میراث فرهنگی و گردشگری هگمتانه، گزارش عملکرد شش ماهه دوم سال 1389
پایگاه میراث فرهنگی و گردشگری هگمتانه، گزارش عملکرد شش ماهه اول سال 1390
پایگاه میراث فرهنگی و گردشگری هگمتانه، آمار بازدیدکنندگان داخلی و خارجی از موزه و سایت باستانی هگمتانه
حبیبی، محسن. (1380). مسیر پیاده گردشگری، نشریه هنرهای زیبا، شماره 9.
رشیدبیگی، حبیب اله. (1382). گزارش معرفی و مشخصات پایگاه پژوهشی هگمتانه، سازمان میراث فرهنگی کشور، مرکز اسناد پایگاه پژوهشی هگمتانه.
قریب، فریدون. (1383). امکان سنجی مسیرهای پیاده در محدوده تهران قدیم، نشریه هنرهای زیبا، شماره 7
شیرمحمدی، حمید؛ نقیبی، فریدون. (1386). توسعه کالبدی شهر نالوسبادرنظرگرفتن اثرات زیست محیطی به کمک gis، مجله هویت شهر.
محمدزاده، رحمت. (1374) دیدگاه‌های موجود در توسعه شبکه معابر پیاده، تحقیقات جغرافیایی، شماره 37.
مهدی زاده، جواد. (1378) مفاهیم و مبانی پیاده راه سازی، ماهنامه شهرداری‌ها، شماره 19.
مهدی زاده، جواد. (1379) توسعه گردشگری از دیدگاه برنامه‌ریزی شهری ومنطقه ای، ماهنامه شهرداری‌ها، شماره 15.
مهندسین مشاور طرح و تدوین، طرح نفصیلی شهر همدان، مطالعات وضع موجود.
_||_
