شناسایی و اولویتبندی عوامل موثر در دستیابی به شهر شاد : مورد مطالعه استان آذربایجان شرقی
الموضوعات : مطالعات مدیریت شهریرستم قره داغی 1 , آرزو آقامحمدی 2 , سید یوسف حاجی اصغری 3
1 - استادیارگروه مدیریت دولتی، واحد میانه، دانشگاه آزاد اسلامی، میانه، ایران.
rostam_gharehdaghi@yahoo.com (نویسنده مسئول)
2 - کارشناسی ارشد شهرسازی گرایش برنامهریزی منطقه‌ای، واحد قزوین، دانشگاه آزاد اسلامی، قزوین، ایران.
3 - استادیارگروه مدیریت ، واحد میانه، دانشگاه آزاد اسلامی، میانه، ایران.
الکلمات المفتاحية: شناسایی, رتبه بندی, عوامل موثر, شهر شاد, استان آذربایجان شرقی,
ملخص المقالة :
زمینه و هدف پژوهش: با رشد سریع شهرنشینی و گسترش شهرها، توجه به سنجش وضعیت موجود شهرها اهمیت زیادی دارد. از سوی دیگر، با توجه به تغییر دیدگاه‌ها از استاندارد گرایی صرف به دیدگاه‌های کیفی و مطرح شدن نظریه‌های جدید مانند توسعه پایدار به جای دیدگاه‌های کلان اقتصادی و کالبدی، موضوعات کیفییت زندگی همچون سرزندگی و نشاط بسیار توجه می‌شوند. پژوهش حاضر با هدف شناسایی و اولویت بندی پیشایندهای موثر در دستیابی به شهرشاد: مورد مطالعه استان آذربایجان شرقی انجام شده است.روش پژوهش: پژوهش حاضر به لحاظ هدف، کاربردی و به لحاظ روش، توصیفی-تحلیلی است. در مرحله اول جهت بررسی مولفه ها و شاخص ها به بررسی مبانی نظری پژوهش پرداخته شد و از تکنیک دلفی برای شناسایی عوامل موثر با استفاده از نظر خبرگان بهره گرفته شد. سپس وزن نسبی هر یک از عوامل (معیارها و شاخص های درخت تحلیل سلسله مراتبی) با استفاده از روش AHP تعیین و در نهایت اولویت بندی شد.یافته‌ها: برمبنای پژوهش حاضر، 5 عامل اقتصادی، اجتماعی، شهری، رفتاری و مدیریتی و همچنین 16 شاخص شناسایی شده است. از بین شاخص های مورد مطالعه، شاخص درآمد بالاترین و مهم ترین شاخص است در درجه دوم قوانین است اهمیت دارد. همچنین خدمات در درجه سوم است.نتیجه گیری: با توجه به اینکه شادابی شهرها، یکی از دلایل اصلی سیستم های مدیریت شهری محسوب می شود. از اینرو مولفه های شناسایی شده برای برنامه ریزی دقیق تر جهت رفع موانع در دستیابی شهر شاد در اجرا می‌تواند مورد توجه قرار گیرد نتایح این پژوهش، یافته های پژوهش های پیشین در این زمینه را تایید می‌کند.
اورکی، پریوش.، رضایی، محمدرضا.، مبارکی، محمد. و اکبریان رونیزی، سعیدرضا (1398). تحلیل فضایی عوامل موثر بر شاد از نگاه شهروندان مطالعه موردی: شهر یزد، فصلنامه شهر پایدار، دوره 2، شماره 3، 39-19.
جمینی، داود.، جمشیدی، علیرضا.و اسمعیلی، زهرا (1400). بررسی و تحلیل وضعیت شهر شاد و شناسایی تعیین کنندههای آن در فضاهای کوچک شهری (مطالعه موردی : شهر روانسر)، فصلنامه سیاستگذاری محیط شهری، دوره 1، شماره 4، 28-18.
حاتمی، یاسر (1399). خیابانی به نام خیابان شاد، نقطهای برای رسیدن به شهر شاد، مطالعات محیطی هفت حصار، شماره سی و سوم، 140-125.
حکمتحسینی، سپهر (1398). تحلیل عوامل شهر شاد بر بهبود زندگی شهری، مقاله پذیرفته شده در مجموعه مقالات نخستین کنفرانس ملی مدیریت، اخلاق و کسب و کار، 9-1.
حیدرزاده، الف. و رفیعی، م (1400). سنجش اصول سازنده ی شهر شاد در فضاهای شهری و ارائه راهکارهای ارتقای آن (نمونه موردی: فضاهای شهری بوشهر)، برنامهریزی شهری.، انتشار آنلاین.
رضاعلی، منصور.، نظری، ولیاله.، غلامی، محمد. و صمدیان، مریم (1400). بررسی عوامل اثرگذار در ایجاد شهر شاد. نمونۀ موردی: شهر همدان، دوره 11، شماره 39 - شماره پیاپی 39، 182-167.
رضایی، فاطمه. و ذوالغیاث، محب (1395). پژوهشی در باب عوامل تاثیرگذار بر ایجاد شهر شاد، مقاله پذیرفته شده در مجموعه مقالات سومین کنگره علمی پژوهشی افق‌های نوین در حوزه مهندسی عمران، معماری، فرهنگ و مدیریت شهری ایران، 8-1.
زنگیآبادی، علی. و میرزایی، سارا (1399). تبیین عوامل مؤثر بر دستیابی به شهر شاد درکلانشهر شیراز، برنامه ریزی و آمایش فضا، دوره 24، شماره 3، 102-65.
سجادیان، ناهید.، نعمتی، مرتضی. و دامنباغ، صفیه (1399). شناسایی و اولویتبندی عوامل مؤثر بر نشاط شهری در اهواز، پژوهشهای راهبردی مسائل اجتماعی ایران، سال نهم، شماره پیاپی (82)، شماره اول، 112-79.
سلیمانیراد، فرزانه (1395). شناسایی سیاستهای بهینه منابع انسانی بازاریابان بیمه در نمایندگیهای بیمه شهر مشهد با استفاده از روش دلفی، پایاننامه کارشناسی ارشد، با راهنمایی محمد مهدی فراحی، دانشگاه فردوسی مشهد، 81 صفحه.
سماواتی، سحر. و رنجبر، احسان (1397). بازشناسی عوامل مؤثر بر شادی در فضاهای عمومی شهری مطالعه موردی: محدوده پیادهراه مرکز تاریخی تهران، مطالعات شهری، شماره بیست و نهم، 18-3.
شریفزاده، حکیمهالسادات.، میرمحمدتبار، سیداجمد. و عدلیپور، صمد (1396). بررسی عوامل موثر بر نشاط اجتماعی در ایران، راهبرد فرهنگ، شماره چهلم، 180-159.
عبدالملکی، مهنا و عباسی نادرپور، ممحمدرضا (1397). بازتعریف شادی در فضاهای شهری ایران، مقاله پذیرفته شده در مجموعه مقالات کنفرانس بین المللی عمران، معماری و مدیریت توسعه شهری در ایران، 12-1.
فرزعلیان، الهه (1395). بررسی عوامل موثر بر شادی بررسی موردی شهروندان شهر تهران، مقاله پذیرفته شده در مجموعه مقالات دومین کنفرانس بین المللی مدیریت واقتصاد و علوم انسانی، 10-1.
لطفی، صدیقه. و صابری، سجاد (1391). ارزیابی کیفیت زندگی شهری با استفاده از روش تصمیم گیری چند معیاره (مطالعه موردی : نواحی شهر یاسوج)، نشریه جغرافیا و مطالعات محیطی، دوره 1، شماره 4، 59-45.
موسیزاده، علی. و محمدی، مریم (1397). باز شناسی عوامل موثر بر تحقق مفهوم فضای شهری شاد از خلال بررسی تجارب جهانی، مقاله پذیرفته شده در مجموعه مقالات کنفرانس عمران,معماری و شهرسازی کشورهای جهان اسلام، 13-1.
نیکنام، الهه. و ساشورپور، مهدی (1394)..تاثیرات طراحی شهرشادبرروابط اجتماعی شهروندان موردمطالعه: شهرتبریز، مقاله پذیرفته شده در مجموعه مقالات سومین کنگره بین المللی عمران، معماری و توسعه شهری، 8-1.
وزیری، وحید.، حاجلو، نادر.، علیرضایی، شریف، . و کرامتی، صدف (1394). بررسی شاخصهای تعیین کننده مفهوم شادی در طراحی پاتوق شهری، نشریه علمی – پژوهشی انجمن علمی معماری و شهرسازی ایران، شماره 10، 28-19.
همتی، زینب.، عبدالهی، زهرا.و رشیدی، پردیس (1398) رسیدن به شهر ایده آل (با تاکید بر شاخصهای شهرسالم، شهرهوشمند، شهر شاد و شهر خلاق)، مقاله پذیرفته شده در مجموعه مقالات دومین کنفرانس بین المللی عمران، معماری و مدیریت توسعه شهری در ایران، 5-1.
شادترین و غمگین‌ترین کشورهای جهان در سال ۲۰22
_||_Ambrose, G., Das, K., Fan, Y., & Ramaswami, A. (2020). Is gardening associated with greater happiness of urban residents? A multi-activity, dynamic assessment in the Twin-Cities region, USA. Landscape and Urban Planning, 198, 103776. (https://doi.org/10.1016/j.landurbplan.2020.103776)
Ballas, D. (2013). What makes a “happy city”? Cities, 32, S39–S50. (https://doi.org/10.1016/j.cities.2013.04.009).
Cassarino, M., Shahab, S., & Biscaya, S. (2021). Envisioning Happy Places for All: A Systematic Review of the Impact of Transformations in the Urban Environment on the Wellbeing of Vulnerable Groups. Sustainability, 13 (14), 8086. doi:10.3390/su13148086 (https://doi.org/10.3390/su13148086)
Cheng, Z., Prakash, K., Smyth, R., & Wang, H. (2020). Housing wealth and happiness in Urban China. Cities, 96, 102470 (https://doi.org/10.1016/j.cities.2019.102470)
Cheng,y. Zhang,j. Wei,w. Zhao,b (2020). Effects of urban parks on residents’ expressed happiness before and during the COVID-19 pandemic. Landscape and Urban Planning Volume 212, August 2021, 104118. https://doi.org/10.1016/j.landurbplan.2021.104118
Dang, Y., Chen, L., Zhang, W., Zheng, D., & Zhan, D. (2020). How does growing city size affect residents’ happiness in urban China? A case study of the Bohai rim area. Habitat International, 102120 (https://doi.org/10.1016/j.habitatint.2020.102120)
Di Tella, R., Haisken-De New, J., & MacCulloch, R. (2010). Happiness adaptation to income and to status in an individual panel. Journal of Economic Behavior & Organization, 76 (3), 834–852 (https://doi.org/10.1016/j.jebo.2010.09.016)
Felez-Nobrega, M., Olaya, B., Haro, J. M., Stubbs, B., Smith, L., & Koyanagi, A. (2021). Associations between sedentary behavior and happiness: An analysis of influential factors among middle-aged and older adults from six low- and middle-income countries. Maturitas, 143, 157–164 (https://doi.org/10.1016/j.maturitas.2020.10.011)
Felez-Nobrega, M., Olaya, B., Haro, J. M., Stubbs, B., Smith, L., & Koyanagi, A. (2021). Associations between sedentary behavior and happiness: An analysis of influential factors among middle-aged and older adults from six low- and middle-income countries. Maturitas, 143, 157–164. (https://doi.org/10.1016/j.maturitas.2020.10.011)
Frey, B.S. & Stutzer, A. (2000). Happiness, Economy and Institutions. Economic Journal. 110 (446): 918–938.
Gaston-Breton, C., Lemoine, J. E., Voyer, B. G., & Kastanakis, M. N. (2021). Pleasure, meaning or spirituality: Cross-cultural differences in orientations to happiness across 12 countries. Journal of Business Research, 134, 1–12. (https://doi.org/10.1016/j.jbusres.2021.05.013)
Guriev, S., & Melnikov, N. (2018). Happiness convergence in transition countries. Journal of Comparative Economicshttps://doi.org/10.1016/j.ssresearch.2021.102581
Jain, T. K. (2019). Concept of Happy City: the Smart Cities of the Future. SSRN Electronic Journal. doi:10.2139/ssrn.3314531 (https://doi.org/10.2139/ssrn.3314531)
Jin, Z., Zeng, S., Cao, C., Ma, H., & Sun, D. (2020). Impacts of pollution abatement projects on happiness: An exploratory study in China. Journal of Cleaner Production, 274, 122869. https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2020.122869)
Lepeley, M. T. (2017). Bhutan's Gross National Happiness: An Approach to Human Centred Sustainable Development. South Asian Journal of Human Resources Management, 4 (2), 174-184
Loo, B. P. Y. (2021). Walking towards a happy city. Journal of Transport Geography, 93, 103078.doi:10.1016/j.jtrangeo.2021.103078 (https://doi.org/10.1016/j.jtrangeo.2021.103078)
Lozano, M. Solé-Auró, A (2021). Happiness and life expectancy by main occupational position among older workers: Who will live longer and happy? SSM - Population Health Volume 13, March 2021, 100735. https://doi.org/10.1016/j.ssmph.2021.100735
Luo, j (2021). Happiness adaptation to high income: Evidence from German panel data. Economics LettersVolume 206, September 2021, 109995. https://doi.org/10.1016/j.econlet.2021.109995
Montgomery, C. (2013). "Happy city": transforming our lives through urban design”. Macmillan,
Mouratidis, k., Yiannakou,A (2021). What makes cities livable? Determinants of neighborhood satisfaction and neighborhood happiness in different contextshttps://doi.org/10.1016/j.landusepol.2021.105855
Musa, H. D., Yacob, M. R., Abdullah, A. M., & Ishak, M. Y. (2018). Enhancing subjective well-being through strategic urban planning: Development and application of community happiness index. Sustainable Cities and Society, 38, 184–194. (https://doi.org/10.1016/j.scs.2017.12.030)
Papachristou, I. A., & Rosas-Casals, M. (2018). Cities and quality of life. Quantitative modeling of the emergence of the happiness field in urban studies. Cities. doi:10.1016/j.cities.2018.10.012 (https://doi.org/10.1016/j.cities.2018.10.012)
Paul, S., & Guilbert, D. (2013). Income–happiness paradox in Australia: Testing the theories of adaptation and social comparison. Economic Modelling, 30, 900–910. doi:10.1016/j.econmod.2012.08.034 (https://doi.org/10.1016/j.econmod.2012.08.034)
Rapoport , A., 2016: Human aspects of Urban: Towards a Man-Environment Approach to Urban Form and Design (Urban and regional planning series). University of Wisconsin-Milwaukee.
Roy, M. (2021). Happiness, well-being, and sustainability. Sustainable Development Strategies, 215–222. (https://doi.org/10.1016/B978-0-12-818920-7.00003-7)
Sacks, D. W., Stevenson, B. & Wolfers, J. (2012). The New Stylized Facts about Income and Subjective Well-Being. Emotion. 12 (6): 1181-1187.
Sekulova, F., & van den Bergh, J. C. J. M. (2013). Climate change, income and happiness: An empirical study for Barcelona. Global Environmental Change, 23 (6), 1467–1475. (https://doi.org/10.1016/j.gloenvcha.2013.07.025)
Silva Munar, J. L., De Juana-Espinosa, S., Martínez-Buelvas, L., Vecchiola Abarca, Y., & Orellana Tirado, J. (2020). Organizational Happiness Dimensions as a Contribution to Sustainable Development Goals: A Prospective Study in Higher Education Institutions in Chile, Colombia and Spain. Sustainability, 12 (24), 10502. doi:10.3390/su122410502 (https://doi.org/10.3390/su122410502)
Song, Y., Li, M., Zhang, M., & Sun, X. (2019). Study on the impact of air pollution control on urban residents’ happiness from microscopic perspective. Journal of Cleaner Production (https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2019.05.070)
Sørensen., j (2021). The rural happiness paradox in developed countries. Social Science Research. Volume 98, August 2021, 102581.
Tan, M. J., & Guan, C. (2021). Are people happier in locations of high property value? Spatial temporal analytics of activity frequency, public sentiment and housing price using twitter data. Applied Geography, 132, 102474 (https://doi.org/10.1016/j.apgeog.2021.102474)
Wang, J. wang, ch.li, s., luo, Z (2021). Measurement of relative welfare poverty and its impact on happiness in China: Evidence from CGSS. China Economic Review Volume 69, October 2021, 101687. https://doi.org/10.1016/j.chieco.2021.101687.
Wang, J. Wang, y. Sun, C, chen, X (2021). Does mandatory air quality information disclosure raise happiness? Evidence from China. Energy Economics Volume 94, February 2021, 105094. https://doi.org/10.1016/j.eneco.2020.105094
Wang, R., Dai, M. Ou, y. Ma, X (2021). Residents’ happiness of life in rural tourism development. Journal of Destination Marketing & Management Volume 20, June 2021, 100612. https://doi.org/10.1016/j.jdmm.2021.100612
Wiking, M. (2014). "The Happiness Research Institutehttp://www.happinessresearchinstitute. com/[Accessed on 1 October 2014]
Yin, C., Shao, C., Dong, C., & Wang, X. (2019). Happiness in urbanizing China: The role of commuting and multi-scale built environment across urban regions. Transportation Research Part D: Transport and Environment, 74, 306–317. doi:10.1016/j.trd.2019.08.010 (https://doi.org/10.1016/j.trd.2019.08.010)
Yin., ch. Shao.ch (2021). Revisiting commuting, built environment and happiness: New evidence on a nonlinear relationship. Transportation Research Part D: Transport and Environment Volume 100, November 2021, 103043. https://doi.org/10.1016/j.trd.2021.103043
Zheng, X.Yuan, Z & Zhang, X. (2020). Docs happiness dwell in an owner-occupied house? Homeownership and subjective wellbeing in urban China, Cities, 96,
https://doi.org/10.1016/j.cities.2019.102404
