شناسایی مولفه های توانمندساز کنشگران گلخانه با تاکید بر نقش ارکان نظام دانش و اطلاعات کشاورزی با بهره گیری از رویکرد پدیدارشناسی (مطالعه موردی استان خراسان رضوی )
الموضوعات : Agricultural Extension and Education Researchسمیرا ادیب 1 , اسدالله زمانی پور 2 , سید محمود حسینی 3
1 - دانشجوی دکترای ترویج و آموزش کشاورزی، گروه اقتصاد، ترویج و اموزش کشاورزی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
2 - دانشیار گروه ترویج و آموزش کشاورزی ، دانشکده کشاوری، دانشگاه بیرجند، بیرجند ، ایران
3 - استاد گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده اقتصاد و توسعه کشاورزی، دانشگاه تهران، کرج، ایران
الکلمات المفتاحية: نظام دانش و اطلاعات کشاورزی , توانمندسازی , پدیدارشناسی , گلخانه داران,
ملخص المقالة :
یکی از مهمترین راهبردهای ارایه شده برای توسعه کشاورزی ، توانمندسازی و مشارکت کشاورزان و گلخانه داران در ابعاد گوناگون گوناگون است . بی شک فعالیت های ارکان نظام دانش و اطلاعات کشاورزی می تواند نقش به سزایی در این توانمندسازی ایفا کند . با توجه به اهمیت موضوع ، تحقیق حاضر با هدف شناسایی مولفه های توانمندسازی کارکنان گلخانه با تاکید بر نقش ارکان نظام دانش و اطلاعات کشاورزی با بهره گیری از رویکرد پدیدارشناسی در استان خراسان رضوی صورت پذیرفت . جامعه آماری تحقیق متشکل از کارشناسان جهاد کشاورزی ، صاحبنظران دانشگاهی و خبرگان بخش خصوصی و مدیران گلخانه های استان خراسان رضوی است . افراد مطلع به روش گلوله برفی و داده ها به روش مصاحبه عمیق و مشاهده مستقیم جمع آوری شدند . تجزیه و تحلیل داده ها بر اساس الگوی کلایزی انجام گرفت . فرآیند کدگذاری اولیه با شناسایی شواهد از مصاحبه های نگارش شده برای 30 مصاحبه انجام شد که نتیجه این مرحله شناسایی 149 کد اولیه است . در مرحله دوم 21 معنی فرموله شده بدست آمد که با دسته بندی آنها تم تحقیق که همان عوامل موثر بر توانمندسازی گلخانه داران است ، شناسایی شدند . در نتیجه تجزیه و تحلیل یافته ها ، شش تم اصلی دستاوردها و پیامدهای نظام دانش و اطلاعات کشاورزی با تاکید برتوانمندی گلخانه داران ، پیش ران ها ، استراژی ها و راهبردها ، شرایط تعدیل کننده ( سیاست های حمایتی و پشتیبانی کننده ) ، شرایط زمینه ای ، دستاوردها و پیامدها بدست آمد .
ایمان صیاد ، م ، و ابراهیمی ، م ، و حقی ، ص ، و قلی پور ، ج ( 1394 ) . تأثير فعاليت هاي آموزشي در بهبود مهارت هاي مديريتي گلخانه داران مطالعه موردي دهستان براآن جنوبي شهرستان اصفهان ، علوم و فنون كشت هاي گلخانه اي ، سال ششم ، شماره بيست و دوم ، صفحه 92 – 83 .
افتخاری ، ر ، پورطاهری ، ع ، و فرج زاده ، م ، و حیدری ساربان ، و . ( 1388 ) . " نقش توانمندسازي در توسعه كشاورزي مطالعه موردي : استان اردبيل " ، پژوهش هاي جغرافياي انساني ، شماره 69 ، صفحه 103 – 87 .
تاجریزی ، ا ، زمانی پور ، ا ، روستا ، ک و مکانیکی ، ج (1399) . تحلیل اکتشافی عوامل انگیزه های کششی و رانشی کارآفرینان صنایع دستی روستایی خراسان جنوبی با رویکرد پدیدارشناسی ، مجله جغرافیا و توسعه روستایی ، سال ششم ، شماره 35 ، صفحه 111-87 .
حیدری ساربان ، وکیل . ، رکن الدین افتخاری ، عبدالرضا (1395) . " تحلیل عوامل موثر بر توانمندسازي کشاورزان استان اردبیل " ، مجله تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزي ایران ، دوره 2- 47 , شماره 3 .
حیدری ساربان ، وکیل، ( 1394 ) . " نقش فناوری اطّلاعات و ارتباطات در توسعه ی اجتماعي مناطق روستايي (مطالعه موردی : شهرستان مشگين شهر) ، 101- فصلنامه ی مطالعات توسعه ی اجتماعی- فرهنگی ، دوره ی چهارم ، شماره ی 2 ، صفحه 101- 85
حیدری ساربان ، وکیل ، ( 1392 ) . " بررسی عوامل موثر بر توانمندسازی کشاورزان در مناطق روستایی شهرستان ابهر ، فصلنامه علمی– پژوهشی فضای جغرافیایی ، سال سیزدهم ، شماره 41 ، صفحه 170 – 155 .
دانایی فرد ، ح ، و پناهی ، ب ( 1389 ) . تحليل نگرش هاي شغلي کارکنان سازمان هاي دولتي تبيين جو سکوت سازماني و رفتار سکوت سازماني ، پژوهش نامه مدیریت تحول ، دوره دوم ، شماره 3 ، صفحه 19 – 1 .
دین پناه ،رضا . (1398 ) . " عوامل مؤثر بر نظام دانش و اطلاعات كشاورزي از ديدگاه كارشناسان ترويج استان گلستان " مجله پژوهش هاي ترويج و آموزش كشاورزي ، سال دوازدهم ، شماره 1 ، پياپي 45 .
رفیعی ، ( 1402 ) . " نمونه گیری گلوله برفی " available : www.simplypsychology.org/snowball
رجایی پور ، س ، و نادری ، ن ، و جمشدیان ، ع ، ( 1386 ) . مفاهيم و راهبردهاي توانمندسازي كاركنان ، نشریه تدبیر ، شماره 86 ، صفحه 25- 18 .
رضایی نصرتی ، و ، و مجیبی ، ت ، و حسنجانی ، ع ، و خسروانی ، ف ( 1391 ) . بررسی تأثیر توانمندسازی کارکنان بر مدیریت عملکرد درصنایع چوب و کاغذ مازندران ، ارایه شده به هشتمین کنفرانس توسعه منابع انسانی ، تهران
رستمی ، ف ، و گراوندی ، ش ، و زرافشانی ، ک ( 1390 ) . پدیدارشناسی تجربیات دانشجویان در تاسیس کسب و کار ( مطالعه موردی : دانشجویان پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه رازی کرمانشاه ) ، فصلنامه علمی پژوهشی توسعه کارآفرینی ، سال چهارم ، شماره چهار ، صفحه 105 – 87 .
سبحانی ، سید محمد جواد ، جمشیدی ، امید و نوروزی ، عباس . ( 1397 ) . " بررسی تاثیر دتنش ، نگرش و رضایت مندی گلخانه داران عضو تعاونی شهرستان پاکدشت بر سطح پایداری گلخانه ها " ، مجله تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران ، دوره 2 – 49 ، شماره 2 ، صص 309 – 293 .
سازمان مديريت و برنامه ريزي خراسان رضوی . (1400 ) . آمارنامه استان خراسان رضوی 1400 . تهران: سازمان مديريت و برنامه ريزي كشور ، مركز مدارك علمي و انتشارات .
سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی . ( 1400) آمارنامه کشاورزی 1400 .اداره آمار و فناوری اطالعات خراسان رضوی .
سواری ، م . اسکندری دامنه ، ح ، ( 1398 ) . " نقش مدیریت مشارکتی در توانمندسازي جوامع محلی در مقابله با خشکسالی در جنوب استان کرمان " ، فصلنامه علمی – پژوهشی برنامه ریزي و آمایش فضا ، دوره 23 ، شماره 2 ، صفحه 171 – 123 .
شرقی ، طاهره ، چهاردولی ، معصومه ، احمدی ، علی و جایی ، فیروز . ( 1399 ) . " طراحی مدلی برای توسعه فنی گلخانه ها و تحلیل عوامل موثر بر آن ( مطالعه موردی شهرستان پاکدشت ) " ، مجله علوم کشاورزی ایران ، شماره 2 ، جلد 16 ، صص 36 – 25
شفیعی ثابت ، ناصر و فرهادی ، فرید . (1398) ، " تأثيرات توانمندسازی بهرهبرداران كشاورزي در توسعه روستایی شهرستان سمیرم " ، مجله پژوهش های ترویج و آموزش کشاورزی ، سال دوازدهم ، شماره 3 ، پاییز 98 ، پیاپی 47
صیاد منصور ، ایمان ، ابراهیمی ، محمدصادق ، حقی ، صالح و قلی پور ، جلال . ( 1394 ) . " تاثیر فعالیت های آموزشی در بهبود مهارت های مدیریتی گلخانه داران ( مطالعه موردی : دهستان براآن جنوبی شهرستان اصفهان ) " ، فصلنامه علوم و فنون کشت های گلخانه ای ، سال ششم ، شماره 22 ، صص 92 – 83 .
صادقلو ، طاهره ،. مرکویی ، فرزانه ، . صداقت پور ، معصومه ،. عباس زاده ، سودابه ، (1398) . " شناسائی و تحلیل عوامل موثر بر توانمندسازی کشاورزان در نواحی روستایی ( منطقه مورد مطالعه : روستاهای دهستان ازغند شهرستان مه ولات ) " ، فصلنامه جغرافیا و روابط انسانی ، دوره 1 ، شماره 4 ، صفحه 525 – 506 .
علی بیگی ، امیرحسین و رحیمی ، آذر . ( 1392 ) . " عوامل موثر بر توانمندسازی روان شناختی اعضای تعاونی های پرورش محصولات گلخانه ای استان کرمانشاه " ، نشریه تعاون و کشاورزی ، شماره 4 ، صص 47 – 35 .
عزیزی ، شهرام ، سروی ، عدیل ، نظیفی ، حسن ، جهانی ، ربعلی و رزمجو ، ایوب . ( 1395 ) . " نقش نظام نوین ترویج کشاورزی در توانمندسازی بخش کشاورزی در عرصه های تولیدی ( مطالعه موردی حوزه مرکز جهاد کشاورزی انجیرلو ) " ، ارایه شده به ششمین کنگره علوم ترویج و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی ایران .
معتمدی ، محمد ، روستا ، کوروش ، روستا ، زمانی پور ، اسدالله و فلکی ، ملیحه . ( 1398 ) . " تبیین شایستگی های حرفه ای متمایز کننده عملکرد مدیران واحدهای تولید محصولات گلخانه ای استان خراسان جنوبی " ، مجله پژوهش های ترویج و آموزش کشاوزی ، سال دوازدهم ، شماره 2 ، پیاپی 46 .
مقدس فریمانی ، ش ، حسینی ، س.م و میردامادی ، س.م. (1384) . " واکاوی شبکه ارتباطی کنشگران نظام دانش و اطلاعات مرتعداری مطالعه موردی استان فارس " ، مجله علمی و پژوهشی علوم کشاورزی ، سال اول ، شماره 4 .
موسوی ، مرضیه و مختارزاده ، سعید . ( 1398 ) . " توانمندسازی کشاورزان به منظور گذار از کشاورزی سنتی بهکشاورزی بازار محور " ، نشریه کارآفرینی در کشاورزی ، جلد ششم ، شماره 3 ، صص 22 – 1 .
Amundsen , S & Martinsen , o . (2015) . Linking Empowering Leadership to Job Satisfaction, Work Effort, and Creativity: The Role of Self-Leadership and Psychological Empowerment , Journal of Leadership & Organizational Studie , 22 ( 3 ) , 323 - 304 .
Bonis-profumo , G ., stacey , N. , Brimldecombe , J . (2021) . Measuring women’s empowerment in agriculture, food production, and child and maternal dietary diversity in Timor-Leste , journal of food policy , 102 , 13 – 1 , https://www.elsevier.com/locate/foodpol
Blum, A. (1999). An Analyis of the Agricultural Knowledge and Information System in Switzerland. Journal of Agriculture Education and Extention , 7(1), pp 32-37 .
Blum, A. (1989). Use of different information sources for decision making by traditional farmers in a progressive knowledge system, Journal of Extension Systems, 5(1), pp 60-73 .
Rolling, N. (1989). The agricultural research-technology transfer interface: a knowledge systems perspective. Retrieved from http://books.google.com/books/a bout/The_Agricultural_Research _technology_Tra.html?id=sjE9H AAACAAJ/
Stemler , Henry & Meemken , Eva-Marie . ( 2023 ) . “ Greenhouse farming and employment : Evidence from Ecuador “ , Food Policy , Volume 117 , available:www.elsevier.com/locate/foodpol.
Swanson, B. E., R. Bentz, and A. Sofranko, (1997). Improving agricultural extension. Room. Food and Agricultural Organization
