مطالعه ی هیستومورفولوژیکی تکامل روده بزرگ در سنین مختلف جوجه‌شتر مرغ نژاد آفریقایی (Struthio camelus)

الموضوعات : پاتوبیولوژی مقایسه ای

عباس علائی نوین ¹ (.1 استادیار گروه دامپزشکی واحد گرمسار، دانشگاه آزاد اسلامی ، گرمسار، ایران)
بابک رسولی ² (گروه علوم پایه ، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران.)
محمد عابدی ³ (کارشناس آزمایشگاه بافت شناسی ، دانشگاه آزاد اسلامی،واحد علوم و تحقیقات تهران، تهران، ایران)

تاريخ الإرسال : 21 السبت , ربيع الأول, 1442 تاريخ التأكيد : 21 السبت , ربيع الأول, 1442 تاريخ الإصدار : 28 الخميس , رمضان, 1441

الکلمات المفتاحية: بافت شناسی, سکوم, جوجه شتر مرغ, کولون, مورفومتری,

ملخص المقالة :

ریخت شناسی روده‌ بزرگ در پرندگان متفاوت است. این ارگان علاوه بر نقش های تغذیه ای به دلیل تجمعات بافت لنفاوی نقش ایمونولوژیک مهمی دارد. مطالعه حاضر با هدف گسترش دامنه ی دانش بافت شناسی دستگاه گوارش در پرندگان از طریق بررسی های هیستومورفولوژی و هیستومورفومتری ساختمان سکوم و کولون در سنین مختلف جوجه ی شتر مرغ نژاد آفریقایی طراحی و اجرا شد. 36 جوجه شترمرغ در 6 گروه سنی 6 قطعه‌ای و در سنین یک و پانزده‌روزگی و یک، سه، شش و دوازدهه ماهگی از مزارع تهران انتخاب ‌شد. نمونه‌های بافتی از بخش‌های مختلف سکوم و کولون جدا گردید و پس از انجام مراحل تهیه لام از رنگ آمیزی هماتوکسیلین و ائوزین استفاده گردید. در سکوم و کولون اپی تلیوم مخاط از نوع استوانه ای و استوانه ای شبه مطبق بوده و تعداد سلول های گابلت با افزایش سن جوجه ها افزایش می یابد. ماهیچه مخاطی در قاعده سکوم نامشخص و نازک ولی در رأس سکوم و کولون واضح بود. ضخامت لایه ماهیچه ای همزمان با سن افزایش می یافت و مقاطع عصبی مربوط به شبکه آئورباخ بیشتر در بینابین الیاف لایه طولی طبقه عضلانی دیده شد. تشکیلات لنفاوی نیز در ناحیه پارین و از سن شش ماهگی به بعد بصورت فولیکولار مشاهده گردید. به طور کلی از لحاظ هیستومورفولوژیک، تکامل روده بزرگ در جوجه شتر مرغ ها شباهت بسیاری با سایر پرندگان و بخصوص خانواده سینه پهنان دارد و تفاوتها را می توان در وضعیت ماهیچه مخاطی و چگونگی پراکندگی و ظهور تشکیلات لنفاوی جستجو کرد.

المصادر:

1. Wang H, Yang Y, Ni P, Sun Z, Yu G, Kang J, et al. Anatomic and histological observation of blind-ending caecum of African ostrich (Struthio cameus). Chinese Veterinary Science/Zhongguo Shouyi Kexue. 2009;39(3):257-60.


2. Rajathi S. Comparative morphology and morphometry of the caecum in pigeon and quail short title-caecum in pigeon and quail. Int J Sci Environ Technol. 2017;6(1):885-8.


3. Gosomji I, Salami S, Nzalak J, Kawu M, Omirinde J, Wanmi N, et al. Morphological Development of the Gastrointestinal Tract Of Helmeted Guinea Fowl (Numida meleagris) at Pre-Hatch and Post-Hatch. Journal of Veterinary Anatomy. 2015;8(2):17-27.


4. Pandit K, Dhote B, Mahanta D, Sathapathy S, Tamilselvan S, Mrigesh M, et al. Histological, histomorphometrical and histochemical studies on the large intestine of Uttara Fowl. International Journal of Current Microbiology and Applied Sciences. 2018;7(3):1477-91.


5. Udoumoh AF, Igwebuike UM, Ugwuoke WI. Morphological features of the distal ileum and ceca of the common pigeon (Columba livia). Journal of Experimental and Clinical Anatomy. 2016;15(1):27.


6. Zaher M, El-Ghareeb A-W, Hamdi H, AbuAmod F. Anatomical, histological and histochemical adaptations of the avian alimentary canal to their food habits: I-Coturnix coturnix. Life Sci J. 2012;9(3):253-75.


7. Sari EK, Kurtdede N. İntestinal İmmun Sistem Histolojisi. Veteriner Hekimler Derneği Dergisi. 78(4): 57-62


8. AbuAli AM, Mokhtar DM, Ali RA, Wassif ET, Abdalla K. Morphological characteristics of the developing cecum of Japanese quail (Coturnix coturnix japonica). Microscopy and Microanalysis. 2019;25(4):1017-31.


9. Hanafy BG, Abumandour MM, Bassuoni NF. Morphological features of the gastrointestinal tract of Garganey (Anas querquedula, Linnaeus 1758)—

to coprodeum. Anatomia, Histologia, Embryologia. 2020;49(2):233-250.

10. Abd El-Wahab S, Farrag A, El Deeb R, Eltatawy S. Comparative histological and ultrastructural studies on the rectal caeca of three birds. Middle East J Appl Sci. 2017;7(2):250-61.


11. Hamdi H, El-Ghareeb A-W, Zaher M, AbuAmod F. Anatomical, histological and histochemical adaptations of the avian alimentary canal to their food habits: II-Elanus caeruleus. Int J Sci &Engineering Research. 2013;4(10):1355-64.

     

 

12. Samte L. Gross morphometric, Light and electron microscopic studies on the large intestine of Kadaknath fowl: Master’s dissertation GBPUA &T., Pantnagar; 2008.


13. Elbrønd VS, Laverty G, Dantzer V, Grøndahl C, Skadhauge E. Ultrastructure and electrolyte transport of the epithelium of coprodeum, colon and the proctodeal diverticulum of Rhea americana. Comparative Biochemistry and Physiology Part A: Molecular & Integrative Physiology. 2009;152(3):357-65.


14. Potter M, Lentle R, Minson C, Birtles M, Thomas D, Hendriks W. Gastrointestinal tract of the brown kiwi (Apteryx mantelli). Journal of Zoology. 2006;270(3):429-36.


15. Herd RM. Anatomy and histology of the gut of the emu Dromaius novaehollandiae. Emu-Austral Ornithology. 1985;85(1):43-6.


16. Ke-Mei WJ-XP, WEI DA-NTL, LI LE-HWY, Hui S-HS. Histological Structure of the Digestive Tract in African Ostrich Chicks [J]. Chinese Journal of Zoology. 2007;3.


17. Liman N, ASLAN S, GüLMEZ N. The histological observations on the large intestine of the goose (Anser anser) during the pre-and post-hatching periods. Journal of veterinary medical science.2002;64 (8);705-709.