ارزیابی عدم قطعیت تغییراقلیم و اثرات آن بر احتمال تواتر آبدهی ورودی سد جامیشان

الموضوعات :

مریم حافظ پرست مودت ¹ (دانشگاه رازی)
علی بافکار ² (دانشگاه رازی)
الهه پناهی ³ (دانشگاه رازی)

تاريخ الإرسال : 17 الأربعاء , رمضان, 1437 تاريخ التأكيد : 03 الخميس , صفر, 1438 تاريخ الإصدار : 22 الأحد , جمادى الأولى, 1438

الکلمات المفتاحية: تغییراقلیم, عدم قطعیت, زنجیره مارکوف, IHACRES,

ملخص المقالة :

به منظور ارزیابی عدم قطعیت تغییر اقلیم بر آبدهی ورودی به سد جامیشان واقع در شمال شرقی استان کرمانشاه، ابتدا تغییرات پارامترهای دما و بارش منطقه در دوره‌های 2020-2039 و 2040-2059 با استفاده از مدل ترکیبی حاصل از میانگین وزنی خروجی هفت مدل اقلیمی تحت سه سناریو انتشار A1B، B1 و A2 محاسبه شد، سپس داده‌های بارش و دمای روزانه محاسبه شده برای دوره‌های آتی تحت هرسناریو به مدل بارش-رواناب روزانه IHACRES که واسنجی و صحت‌سنجی شد، وارد شده و رواناب دوره‌های آتی تحت هر سناریو پیش‌بینی شد. به‌منظور تعیین دوره‌های پرآبی و کم‌آبی در وضعیت موجود و دوره‌های آتی، با استفاده از ماتریس احتمال انتقال زنجیره مارکف، احتمال تواتر ماه‌های پرآب، نرمال و کم‌آب محاسبه شد. نتایج نشان داد، در دروه 2020-2039، بارش و رواناب سالانه کاهش و دمای سالانه افزایش می‌یابد. در دوره 2040-2059 که تغییرات شدیدتر است دمای سالانه بین 2+ و 66/0- درجه سانتی‌گراد تغییر می‌کند. بارش و رواناب سالانه در سناریوهای A1B و B1 کاهش و در سناریو A2 افزایش نشان می‌دهد.

المصادر:

آشفته، پ.س.، بزرگ حداد، ا. 1394. رویکردی جدید برای ارزیابی عملکرد مدل‌های AOGCM در شبیه‌سازی رواناب. نشریه پژوهش‌های حفاظت آب و خاک، 22(2): 110-95.

آشفته، پ. س.، مساح، ع. ر. 1391. بررسی تاثیر عدم قطعیت مدل‌های چرخه عمومی جو و اقیانوس (AOGCM) و سناریو

انتشار گازهای گلخانه‌ای بر رواناب حوضه تحت تاثیر تغییراقلیم، مطالعه موردی: حوضه قرنقو، آذربایجان شرقی. تحقیقات منابع آب ایران، 8(2): 47-36.

خردادی، م. ج.، علیزاده، ا.، نصیری محلاتی، م.، هوشمند، د. 1392. ارزیابی اثر تغییراقلیم بر پارامترهای اقلیمی و دوره‌های خشک و تر در صد سال آتی با تلفیق روش‌های وزن‌دهی عکس فاصله و عامل تغییر( مطالعه موردی زیرحوضه تهران کرج). مجله جغرافیا و توسعه ناحیه‌ای، 21: 178-155.

شاه کرمی، ن.، مساح، ع. ر.، مرید، س.، فهمی، ه. 1386. تحلیل عدم قطعیت مدل‌های جفت شده اقیانوس – اتمسفر – گردش عمومی جو بر سناریوهای تغییر اقلیم دما و بارندگی در حوضه زاینده رود. کارگاه فنی اثرات اقیلم در مدیریت منابع آب.

قاسمی، ا.، فتاحی، ا.، بابایی، ا. 1392. تاثیر تغییراقلیم بر رواناب با رویکرد عدم قطعیت مدل‌های گردش عمومی جو. مطالعات جغرافیایی مناطق خشک، 1(13): 53-37.

کمال، ع. ر.، مساح، ع. ر. 1390. ارزیابی عدم قطعیت مدل‌های AOGCM-AR4 و مدل‌های هیدرولوژیکی در تخمین دما، بارش و رواناب حوضه قره‌سو تحت تاثیر تغییر اقلیم. مجله پژوهش آب ایران، 5(9): 50-39.

مساح، ع ر.، مرید، س.، محمدزاده، م. و گودس، ک. 1385. بررسی تاثیر عدم قطعیت در توزیع تجمعی احتمالاتی رواناب تحت تاثیر تغییر اقلیم. دومین کنفرانس منابع آب ایران، دانشگاه صنعتی اصفهان، اصفهان، بهمن 1385.

 Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) ,2007. Summary for Policymakers Jakeman, A, J., Hornberger, G. M. 1993. How much complexity is warranted in a rainfall-runoff model. Water Resources Research, 29(8): 2637-2649.

Javid, Y. and Apoorva, K, V.2015. Flow Regionalization Under Limited Data Availability Application of IHACRES in the Western Ghats. Internation Conference On Water Resoures, Coastal And Ocean Engineering (ICWRCOE 2015), Aquatic Procedia 4: 933-941.

Lane, M.E., Kirshen, P.H and Vogel, R.M. 1999. Indicators of Impact of Global Climate Change on U.S Water Resources, ASCE. Journal Water resources, Planning and Manage, 125(4): 194-204.

Littlewood, L, G., Clarke, R. T., Collischonn, W, and Croke, B. F.W. 2007. Predicting daily Streamflow using rainfall forecasts, a simple loss module and unit hydrographs: Two Brazilian catchments. Environmental Modelling and Software, 22: 1229-1239.

Meshkin nezhad, S., Mashal ,M and Hedayat, N. 2013. Simulation of the climate change impact on runoff in the Dez dam area. International Journal of Agriculture and Crop Sciences, 6(3): 121-126

Mwangi, J. K., Gathenya, J. M and Ondieki, C. M. 2008. Application of Ihacres Conceptual Rainfall-Runoff Model to Simulate Daily Stream Flow in Upper Tana Basin, Kenya. Journal of Civil Engineering Research and Practice. 5(2): 69-82.

Soojin, M., Hyun, S., and Kang, B. 2015. Future Flow duration Projection of Bayesian Ensemble Model using the IHACRES model. E-proceedings of the 36th IAHR World Congress, The Hague, the Netherlands july 2015.

Semenov, Mikhail A., and Stratonovitch, P. 2010. Use of multi-model ensembles from global climate models for assessment of climate change impacts. Climate research 41(1): 1-41.

Vaze, J,. Post, D.A., Chiew, F.H.S., Perraud, J.M., Viney, N.R and Teng, j. 2010. Climate non-stationary validity of calibrated rainfall-runoff models for use in climate change studies. Journal of Hydrology, 394: 447-457.

Wilby, R.L., Harris, I. 2006. A frame work for assessing uncertainties in climate change impacts: low flow

scenarios for the River Thames, UK. Water Resources Research, 42(2):1-10.