تخمین تابع تولید و کارآیی مصرف آب در گیاه بادمجان تحت شرایط آبیاری قطره ای و کود نیتروژن‌

الموضوعات :

علی عبدزادگوهری ¹ (دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اسلامشهر، باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، اسلامشهر، ایران)
ابراهیم امیری ² (دانشیار، دانشگاه آزاد اسلامی واحد لاهیجان. دانشکده کشاورزی، گروه زراعت، لاهیجان. ایران)
امین علیزاده ³ (استاد، گروه مهندسی آب؛ دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد. ایران)

تاريخ الإرسال : 16 الأحد , جمادى الثانية, 1436 تاريخ التأكيد : 02 السبت , صفر, 1437 تاريخ الإصدار : 10 الإثنين , ربيع الأول, 1437

الکلمات المفتاحية: بادمجان, ضریب گیاهی, عملکرد, مدیریت آبیاری,

ملخص المقالة :

دستیابی به برنامه مناسب آبیاری و تاثیر مدیریت آب و کود نیتروژن بر گیاه بادمجان به دلیل طولانی بودن دوره رشد آن، هنگامی می تواند منجر به افزایش عملکرد محصول شود که مدیریتی صحیح در زمینه مصرف آب و کود صورت گیرد. از این رو تحقیق حاضر به منظور بررسی امکان کاهش مصرف آب در گیاه بادمجان با استفاده از سیستم آبیاری قطره ای نواری (Tape) و تعیین مقدار مناسب کود نیتروژن و اثر آن بر روی عملکرد محصول و تعیین تابع تولید و ضریب گیاهی (Kc) و ضریب حساسیت محصول به تنش رطوبت (Ky) در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در شهرستان آستانه اشرفیه در سال زراعی 1389 انجام گرفت. تیمارهای اصلی شامل چهار سطح آبیاری، بدون آبیاری (دیم) و آبیاری قطره ای با مدیریت 60، 80 و 100 درصد نیاز آبی گیاه و تیمارهای فرعی شامل چهار سطح نیتروژن با مقادیر صفر، 90، 120 و 150 کیلوگرم در هکتار بود. نتایج تحقیق نشان داد که آبیاری قطره ای در مدیریت 100 درصد نیاز آبی گیاه با مصرف 120 کیلوگرم نیتروژن در هکتار حداکثر میزان تولید محصول را با تولید 9/51 تن در هکتار داشت. مقدار کارایی مصرف آب در محدودة 20/4 تا 42/11 کیلوگرم برمترمکعب متغیر بود و مدیریت آبیاری نسبت به نیتروژن تاثیر بیشتری بر افزایش عملکرد داشت. مقدار ضریب گیاهی در طول دوره رشد بین 8/0 تا 9/0 متغیر بود در حالی که ضریب حساسیت بادمجان به تنش 06/1 به دست آمد. مقدار ارتفاع گیاه و ارتفاع ریشه در مدیریت آبیاری و مقدار قطر محصول در مدیریت کود نیتروژن معنی دار نشد. اما آبیاری و مقدار کود مصرفی و اثر متقابل آن ها بر عملکرد محصول و کارآیی مصرف آب معنی دار بود.

المصادر:

بی­ نام. 1390. بانک اطلاعات و آمار جهاد کشاورزی استان گیلان. چاپ مرکز آمار ایران. 287 صفحه.

توکلی، ع.، لیاقت، ع. و علیزاده، ا. 1392. تعیین عوامل موثر بر توابع اقلیمی جو دیم و تحلیل حساسیت آن در مناطق سرد و نیمه سرد استان لرستان. نشریه حفاظت منابع آب و خاک، 3 (2): 57-72.

فتحی، پ. و سلطانی، م. 1391. بهینه‌سازی کارآیی مصرف آب و عملکرد سیب‌زمینی با استفاده از تئوری آنالیز حاشیه‌ای. نشریه حفاظت منابع آب و خاک، 2 (2): 85-93.

کریمی، ا.، معزاردلان، م.، همائی، م.، لیاقت، ع. و رئیسی، ف. 1386. کارآیی مصرف کود در آفتابگردان با سیستم اثر کود- آبیاری. مجله علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی. سال یازدهم. شماره (40). 56-76.

کریمی،ا.، همائی، م.، معزاردلان، م.، لیاقت، ع. و رئیسی، ف. 1385. اثر کود- آبیاری بر عملکرد و کارآیی مصرف آب در ذرت به روش آبیاری قطره ای- خطی. مجله علمی- پژوهشی علوم کشاورزی سال دوازدهم. شماره (3). 561-575.

کوچکی، ع.، و سرمدنیا، غ. 1379. فیزیولوژی گیاهان زراعی. انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد. 400 صفحه.

نجفی مود، م. 1384. طراحی سیستم های آبیاری تحت فشار (ترجمه). انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد. 378 صفحه.

انتصاری، م.، خیرابی، ج.، فرشی، ع.، حیدری، ن.، علائی، م. و وزیری، ژ. 1386. کارایی مصرف آب در کشت گلخانه­ای. انتشارات کمیته ملی آبیاری و زهکشی ایران. شماره انتشار: 111. 180 صفحه.

سپاسخواه، ع.ر.، ع. توکلی و ف. موسوی. 1385. اصول و کاربرد کم آبیاری. انتشارات کمیته ملی آبیاری و زهکشی ایران. تهران. 287 صفحه.

Aujla, M.S., Thind, H.S. and Buttar, G.S. 2007. Fruit yield and water use efficiency of eggplant (Solanum melongema L.) As influenced by different quantities of nitrogen and water applied through drip and furrow irrigation. Scientia Horticulturae 112: 142–148.

Aujla, M.S., Thind, H.S., and Buttar, G.S. 2005. Cotton yield and water use efficiency at various levels of water and N through drip irrigation under two methods of planting. Agric. Water Manage. 71: 167–179.

Chartzoulakis, K. and Drosos, N. 1995. Water use and yield of greenhouse grown eggplant under drip irrigation. Agric. Water Mange. 28: 113–120.

Daniels, M.B. and Scoot. H.D. 1991. Water use efficeiency of double cropped wheat and soybean. Agron. J. 83:564-570.

Doorenbos, J. and Kassam, A.H. 1979. Yield response to water. FAO Irrigation and Drainage Paper No. 33, FAO, Rome, Italy, 193 pp.

Hamdy, A. 2001. Agricultural water demand management: a must for water saving. In: Advanced Short Course on Water Saving and Increasing Water Productivity: Challenges and Options. Faculty of Agriculture, University of Jordan, Amman. Jordan. pp. B 18.1-b 18.30.

Hanson, B. and May. D. 2004. Effect of subsurface drip irrigation on processing tomato yield, water table depth, soil salinity, and profitability. Agricultural Water Management 68: 1–17.

Hazra, H., Rout, A. Roy, U. Nath, S. Roy, T. Dutta, R. Acharya, S. and Mondal, A.K. 2003. Characterization of brinjal (Solanum melongema L.) germplasm.Veg. Sci. 30: 145–149.

Kocheki, E., and Soltani, A. 1997. Principle of agricultural practice in arid environment (translated). Education of Agriculture Press. 942 pp.

Marschner, H. 1995. Mineral nutrition of higher plants. In: Marschner, H. Function of mineral nutrients: Microelements. Pp. 313–324. 2nd edition, Academic Press Inc., London.

Navalawala, B.N. 1991. Water logging and its related issues in India. J. Irrigation Power 1,55-64.

Pal, S., Saimbhi, M.S. Bal, S.S. 2002. Effect of nitrogen and phosphorus levels on growth and yield of brinjal hybrid (Solanum melongena L.). Veg. Sci. 29: 90–91.

Paterson, B. 2002. Food production, poverty alleviation and enviromental challenges as influence by limited water resources and population growth. Proceeding of 18th Congress on Irrigation and Drainage, General Reports, Vol. C1: 1-23.

Pruitt, W.O., Fereres, E. Martin, P.E. Singh, H. Henderson, D.W. Hagan, R.M. Tarantino, E.and Chandio, B.1989. Microclimate, evapotranspiration, and water use efficiency for drip and furrow irrigated tomatoes. International Conference on Irrigation and Drainage (ICID) 12th Congress, Q 38, R 22, PP.367-393.

Sarker, B.C., Hara, M., and Uemura, M. 2005. Proline synthesis, physiological responses and biomass yield of eggplants during and after repetitive soil moisture stress. Sci. Hortic. 103: 387–402.

Schjoerring, J.K. 1995. Nitrogen incorporation and remobilization in different shoot components of field-grown winter oilseed rape (Brassica napus L.) as affected by rate of nitrogen application and irrigation. Plant Soil 177: 255– 264.

Sing, N.P. and Sinka, S.K. 1997. Water use efficiency in crop production. In: Water requirement and irrigation management of crops in India, ed. Water technology center. Pp, 289-335.Indian Agricultural Research Institute. New Delhi.

Stewart, B.A. and Nielsen. D.R. 1990. Irrigation of agricultural crops. ASA, No. 30, Madison, Wisconsin.

Tekinel, o. and Cevik, B. 1988. Chapter 2. Trickle Irrigation Experiments in Turky. Netwotk. idrc.ca/ev-42826-201-1-00topic.2004.

Vos, J., Van der Putten, P.E. L. and Birch. C. J. 2004. Effect of nitrogen supply on leaf appearance, leaf growth, leaf nitrogen economy and photosynthetic capacity in maize (Zea mayz L.). Field Crops Research.

Weyhrich, R.A., Carver, B.F. and Martin, B.C. 1995. Photosynthesis and wateruse efficiency of awned and awnletted nearisogenic lines of hard red winter wheat. Crop Sci. 35: 172-176.

Wright, P.R., Morgan J.M. and Jessop. R.S. 1996. Comparative of canola (Brassica napus L.) and Indian mustard (Brassica juncea) to soil water deficits: plant water relations and growth. Field Crops. Res. 42: 453–470.