ارزیابی اثرات تغییر اقلیم بر عملکرد محصولات و ارائه راهبرد تغییر الگوی کشت (مطالعه موردی: حوضه سیمینه‌رود)

الموضوعات :

مصطفی رضایی زمان ¹ (دانش‌آموخته کارشناسی ارشد؛ دانشکده کشاورزی؛ گروه مهندسی منابع آب؛ دانشگاه تربیت مدرس؛ تهران؛ ایران)
علی افروزی ² (دانشگاه آزاد اسلامی؛ واحد همدان؛ باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان؛ همدان؛ ایران)

تاريخ الإرسال : 14 الأحد , رجب, 1436 تاريخ التأكيد : 06 السبت , ذو الحجة, 1436 تاريخ الإصدار : 09 الثلاثاء , ذو الحجة, 1436

الکلمات المفتاحية: حوضه سیمینه‌رود, دریاچه ارومیه, HadCM3, SDSM, SWAT,

ملخص المقالة :

پیش‌بینی و ارزیابی اثرات تغییر اقلیم در برنامه‌ریزی‌های آتی مدیران می‌تواند بسیار مؤثر باشد. ابزارهای مختلفی برای رسیدن به این هدف مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این تحقیق، مدل SWAT برای شبیه‌سازی و ارزیابی اثرات تغییر اقلیم بر محصولات در حوضه سیمینه‌رود استفاده شد و راهبرد تغییر الگوی کشت به‌عنوان یک راهکار تطبیقی مورد ارزیابی قرار گرفت. برای مدل‌سازی شرایط تغییر اقلیم در منطقه از خروجی‌های مدل گردش عمومی جوی-اقیانوسی HadCM3 تحت دو سناریو انتشار A2 و B2 بهره گرفته شد. این خروجی‌ها با استفاده از مدل SDSM ریزمقیاس‌نمایی شدند و داده‌های کمینه و بیشینه دما و بارندگی برای سال‌های 2010 تا 2033 به‌دست آمدند و به‌عنوان ورودی برای مدل SWAT به‌کار برده شدند. سپس مقادیر تنش‌های آبی و دمایی، عملکرد محصولات و جریان ورودی به دریاچه ارومیه تحت شرایط تغییر اقلیم برآورد و به‌عنوان راهبرد مدیریت فعلی (BAU) نام‌گذاری شد. نتایج حاکی از افزایش متوسط تنش آبی و دمایی و کاهش عملکرد محصولات بود. پس از ارزیابی اثرات تغییر اقلیم در حوضه، تغییر الگوی کشت به گندم و جو به‌عنوان راهبردی تطبیقی مورد ارزیابی قرار گرفت که نشان‌دهنده کاهش 32 و 24 درصدی تنش آبی تحت هر دو سناریو انتشار A2 و B2 نسبت به‌شرایط مدیریت فعلی (BAU) بود. همچنین کالری تولیدی و ورودی به دریاچه افزایشی به‌ترتیب برابر 6/15 و 8/15 درصد تحت سناریو A2 و 8/11 و 1/12 درصد تحت سناریو B2 را نسبت به‌شرایط BAU نشان داد.