بهینه سازی مصرف آب از طریق کنترل دقیق شوری خاک در شرایط ماندگار

الموضوعات :

یوسف هاشمی نژاد ¹ , محمود غلامی ² , ولی سلطانی ³

1 - دانشجوی دکتری فیزیک و حفاظت خاک دانشگاه تربیت مدرس و عضو هیات علمی مرکز ملی تحقیقات شوری
2 - محقق مرکز ملی تحقیقات شوری، یزد، ایران
3 - محقق مرکز ملی تحقیقات شوری، یزد، ایران

تاريخ الإرسال : 24 الخميس , ربيع الأول, 1433 تاريخ التأكيد : 24 الخميس , رجب, 1433 تاريخ الإصدار : 30 الأربعاء , رجب, 1433

الکلمات المفتاحية: شوری, کسر آبشویی, لایسیمتر, یونجه,

ملخص المقالة :

به منظور حفاظت از منابع آب و خاک و حفظ پایداری تولید، مصرف آب در شرایط شور باید همراه با اعمال نیاز آبشویی دقیق محصول باشد. به منظور تعیین نیاز آبشویی و حساسیت به شوری گیاه یونجه، آزمایشی در لایسیمترهای استوانه ای با قطر داخلی 40 و ارتفاع 180 سانتی متر به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه سطح شوری آب آبیاری (3، 7 و 13 دسی زیمنس بر متر) و سه سطح کسر آبشویی ( 12، 25 و 50 درصد) و با چهار تکرار اجرا شد. پس از پر کردن و اطمینان از صحت روش مورد استفاده، ستون های خاک تا زمان کاهش شوری آب زهکش تا حد 3 دسی زیمنس بر متر آبشویی شدند آنگاه ستون ها تحت کشت یونجه رقم یزدی (Medicago sativa Var. Yazdi) قرار گرفتند. برای تنظیم سطح شوری آب، از آب شور طبیعی مزرعه تحقیقات شوری صدوق با شوری 14 دسی-زیمنس بر متر استفاده شد که با نسبت های مختلف با آب شرب مخلوط گردیدند. مقدار آب مورد نیاز گیاه با در نظر گرفتن کسر آبشویی در هر آبیاری به طور دقیق تعیین و در اختیار گیاه قرار گرفت. پس از 48 ساعت، مقدار زهاب خروجی از ته ستون ها تعیین شد. حداقل تعداد آبیاری مورد نیاز برای حصول شرایط ماندگار 12 آبیاری بود که با افزایش سطح شوری آب و نیز کاهش کسر آبشویی بر تعداد آن افزوده می شد. به طور کلی نتایج این آزمایش نشان داد که مدل هایی مانند WatSuit شوری خاک را بیش از آنچه که در شرایط ماندگار این آزمایش حاصل شده است پیش بینی می کنند. بنابراین در این شرایط می توان با اعمال کسر آبشویی کمتر نیز به متوسط شوری مورد نظر دست یافت که خود از جنبه حفاظت منابع آب به خصوص در شرایط شور که آبیاری همراه با اعمال نمک بیشتر می باشد، بسیار قابل توجه است.