اثر اندازۀ کرت بر میزان رواناب و رسوب اندازهگیری شده ناشی از رگبارهای طبیعی
الموضوعات :فرخ اسدزاده 1 , منوچهر گرجی 2 , علیرضا واعظی 3 , رضا سکوتی 4 , سلمان میرزایی 5
1 - استادیار گروه مهندسی علوم خاک؛ دانشکده کشاورزی؛ دانشگاه ارومیه؛ ارومیه؛ ایران
2 - دانشیار گروه مهندسی علوم خاک؛ دانشگاه تهران؛ پردیس کشاورزی و منابع طبیعی؛ کرج؛ ایران
3 - استادیار گروه مهندسی علوم خاک؛ دانشکده کشاورزی؛ دانشگاه زنجان؛ شهرکرد؛ ایران
4 - استادیار مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی؛ آذربایجان غربی؛ ایران
5 - دانشجوی دکتری؛ گروه علوم خاک؛ دانشگاه شهرکرد؛ شهرکرد؛ ایران
الکلمات المفتاحية: رسوب, رگبار طبیعی, رواناب,
ملخص المقالة :
کرت های فرسایشی به طور گسترده به منظور ارزیابی متغیرها و عوامل اصلی پدیده فرسایش خاک مورد استفاده قرار می گیرند. از این رو، آگاهی از تاثیر عوامل مختلف همچون مقیاس مکانی بر نتایج به دست آمده از آنها ضروری است. این پژوهش با هدف بررسی اثر ابعاد کرت های صحرایی بر تولید رواناب و هدررفت خاک در واحد سطح انجام شد. بدین منظور، تعداد هفت کرت با ابعاد مختلف (طول های 2، 5، 10، 15، 1/22، 25 و30 متر و به ترتیب عرض های 1، 1، 2/1، 6/1، 83/1، 2 و 4/2 متر) در ایستگاه پلدشت در استان آذربایجان غربی احداث شد. میزان رواناب و هدررفت خاک در 11 رخداد منجر به رواناب و رسوب طی شهریور سال 1389 تا شهریور سال 1390 به صورت مجزا در کرت ها اندازه گیری و در واحد سطح محاسبه شد. نتایج نشان داد رواناب و رسوب تولید شده در واحد سطح با افزایش مساحت و یا طول کرت به صورت توانی کاهش می یابد. مقایسه آماری عملکرد کرت های با ابعاد مختلف نشان داد که در اغلب رخدادها، بین کرت های با طول کمتر از 10 متر و کرتهای بزرگتر تفاوتی معنی دار وجود دارد، در حالی که اختلاف عملکرد کرت های با طول بیش از 15 متر تفاوت معنی داری را نشان نداد (05/0> P). براساس نتایج، کرت های با طول 10 تا 15 متر قابلیت تخمین عملکرد کرت های بزرگ تر را داشتند.