کتاب اِشَعْیای نبی: وحدت نویسندگی یا تعدد نویسندگی

الموضوعات :

مظاهر احمدتوبی ¹ (استادیار گروه آموزشی ادیان و عرفان، دانشکده ی الاهیات و معارف اسلامی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، شهر تبریز، کشور ایران)

تاريخ الإرسال : 23 السبت , رمضان, 1441 تاريخ التأكيد : 23 السبت , رمضان, 1441 تاريخ الإصدار : 26 الخميس , جمادى الثانية, 1441

الکلمات المفتاحية: اِشَعْیای اول, اِشَعْیای دوم, اِشَعْیای سوم, نقد تاریخی,

ملخص المقالة :

نگرش نقادانه یا به‌کارگیری بررسی عقلی در ارزیابی هر چیزی، در دورة رنسانس به وجود آمد و کتاب مقدس نیز از این برخورد نقادانه در امان نماند. نقد کتاب مقدس به دو نقد نُسَخ و تاریخی-ادبی تقسیم می‌شود. یکی از کتاب‌هایی که از مجموعة کتاب مقدس به علت جایگاه مهم و نیز طول آن، مورد نقدهای نُسَخ و تاریخی- ادبی وسیعی قرار گرفت، کتاب اِشَعْیای نبی است. این مقاله درپی آن است که به توصیف و تحلیل نقدهای گستردۀ تاریخی- ادبی منتقدان این اثر ‌بپردازد. سؤالاتی که در این پژوهش، طرح شده و به پاسخ آن‌ها پرداخته شده است، عبارت‌اند از: کتاب اِشَعْیای نبی اثر یک نبی است یا دو، سه یا بیشتر؟ دلایل طرفداران هر کدام از این دیدگاه‌ها چیست؟ تقریباً اکثر محققان، با استناد به تفاوت‌های تاریخی، مفهومی، سبک‌شناختی، و زبان‌شناختی، این کتاب را به سه بخش (باب‌های 1تا39، 40تا55 و 55تا66 )تقسیم کرده، و آن‌ها را به‌ترتیب به اِشَعْیای اول یا تاریخی یا اورشلیمی، اِشَعْیای دوم و اِشَعْیای سوم نسبت داده‌اند. آن‌ها اعتقاد دارند که این سه بخش دربردارندة حوادث تقریباً سیصد ساله است. از آن‌جا که یک نبی ممکن نیست این همه عمر داشته باشد و نیز از آن‌جا که مبنای آن‌ها قدرت نبی بر نبوت آیندة دور نیست و یا شاید بعضی از آن‌ها آن را مورد انکار قرار می‌دهند، لذا این امر را دالِّ بر درستی نظر خود می‌دانند.

المصادر:

- دقیقیان، شیرین­دخت، نردبانی به آسمان (نیایشگاه در تاریخ و فلسفة یهود)، تهران، نشر ویدا، 1379ش.

- دائرةالمعارف کتاب مقدس، ترجمة آلیس علیایی، مریم قبادی، کیانوش اخوین، بهرام محمدیان، ویراستار و مسئول گروه ترجمه بهرام محمدیان، تهران، انتشارات سُرخدار، 1381ش.

- سلیمانی اردستانی، عبدالرحیم، «درآمدی بر شناخت کتاب مقدس»، هفت آسمان، شمارة 2، 1378ش.

- کتاب مقدس، یعنی کتب عهد عتیق و عهد جدید، که از زبان‌های اصلی عبرانی و کلدانی و یونانی ترجمه شده است، لندن، انجمن پخش کتب مقدسه، 1988-1986م.

- کتاب مقدس، ترجمة تفسیری، شامل عهد عتیق و عهد جدید، بی‌جا، بی‌نا، بی‌تا.

- کتاب‌هایی از عهد عتیق (کتاب‌های قانونی ثانوی) بر اساس کتاب مقدس اورشلیم، ترجمة پیروز سیار، تهران، نشر نی، 1380ش.

- هینلز، جان آر، فرهنگ ادیان جهان، سرویراستار: ع. پاشایی، تهران، مرکز مطالعات و تحقیقات ادیان و مذاهب، 1385ش. 

- Asimov, Isaac‚ Asimov’s Guide to the Bible: Two Volumes in One, The Old and New Testaments‚ New Jersey, Wings Books‚ 1981.

- Avishur, Issac, “Isaiah”, Encyclopedia Judaica, Michael Berenbaum(ed.), Jerushalem: Keter Publishing House, 2007.

- Blau, Joshua, “Barth, Jacob”, Encyclopedia Judaica, Michael Berenbaum (ed.), Jerushalem, Keter Publishing House, 2007.

- Brueggemann‚ Walter and Linafelt‚ Tod‚ An Introduction to the Old Testament: The Canon and Christian Imagination‚ Kentucky, Westminster John Knox Press‚ 2003.

- Carr, David M. An Introduction to the Old Testament: Sacred Texts and Imperial Contexts of the Hebrew Bible, United Kingdom: Willey-Blackwell‚ 2010.

- Collins‚ John J.‚ Introduction to the Hebrew Bible‚ Minneapolis, Fortress Press‚ 2014.

- Carr‚ David M. and Conway‚ Colleen M‚ An Introduction to the Bible‚ Sacred Texts and Imperial Contexts‚ United Kingdom, Wiley-Blackwell‚ 2010.

- Dell‚ Katharine‚ Opening the Old Testament‚ USA, Blackwell Pablishing‚ 2008.

- Dillard‚ Raymond B. and Longman‚ Tremper‚ An Introduction to the Old Testament‚ Michigan, Zondervan‚ 2006.

- Franke‚ Chris A.‚ “Isaiah 40–66”‚ Fortress Commentary on the Bible: The Old Testament and Apocrypha‚ Gale A. Yee‚ Hugh R. Page Jr.‚ Matthew J. M. Coomber(Eds.)‚ Minneapolis, Fortress Press‚ 2014.

- Friedman, Theodore, “Isaiah”, Encyclopedia Judaica, Michael Berenbaum (ed.), Jerushalem, Keter Publishing House‚ 2007.

- Gitay, Yehoshua, “Isaiah”, Encyclopedia of Religion, Mircea Eliade(ed.), New York, Macmillan‚ 1986.

- Gutmann, Joshua, “Amaziah” ‚ Encyclopedia Judaica, Michael Berenbaum (ed), Jerushalem, Keter Publishing House‚ 2007.

- Halevy, Elimelech Epstein, “Isaiah in the Aggadah” ‚ Encyclopedia Judaica, Michael Berenbaum (ed.), Jerushalem, Keter Publishing House‚ 2007.

- Harris, Stephen L., Understanding the Bible, London, Maifield Publishing Company‚ 2000.

- Harris, Stephen L. Platzner‚ Robert L.‚ The Old Testament:  An Introduction to the Hebrew Bible‚ New York, McGraw-Hill‚ 2008.

- Hauer, Christian, An Introduction on the Bible, New Jersey, Hall, 1998.

- Hill, W., “Isaiah”, The New Catholic Encyclopedia, Thomas Carson, Joann Cerrito (Project Editors), New York, Gale‚ 2003a.

- Idem, “Isaiah, Book of”, The New Catholic Encyclopedia, Thomas Carson, Joann Cerrito (Project Editors), New York, Gale‚ 2003b.

- Mills, Mary E., Images of God in the Old Testament, London, Cassell‚ 1998.

- Mithell, H.G., Isaiah (A Study of the Chapters i-xii), New York, Thomas Y. Crowell, 1897.

- Smith, James E., An Expository Commentary on the Book of Isaiah‚ 2005.

- Sweeney‚ Marvin A.‚ “Isaiah 1–39” ‚ Fortress Commentary on the Bible: The Old Testament and Apocrypha‚ Gale A. Yee‚ Hugh R. Page Jr.‚ Matthew J. M. Coomber(Eds.) ‚ Minneapolis: Fortress Press‚ 2014.

- Sweeney, Marvin A, Isaiah 1-39: with an Introduction to Prophetic Literature, the United States of America, William B. Eerdmans Publishing Company, 1996.

- The Ascension of Isaiah‚ Edited with introduction‚ notes and‚ indices by R. H. Charles‚ London, Adam and Charles Black‚ 1900‚ v: 1-2;

- Wells, Jo Bailey, Isaiah, United Kingdom: The Bible Reading Fellowship, 2006.

- Whybray, R.N, The Second Isaiah, England, Jsot Press, 1983.