بررسی تاثیر پرتودهی روی ترکیبات فرار طبیعی نعناع خشک و مهاجرت کرده از بستهبندی به درون آن
الموضوعات :فاطمه ودائی 1 , مریم میزانی 2 , مسعود مشهدی بوجار 3 , عباس گرامی 4
1 -
کارشناس ارشد گروه علوم و صنایع غذایی، واحد علوم و تحقیقات تهران، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
2 - دانشیار گروه علوم و صنایع غذایی، واحد علوم و تحقیقات تهران، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
3 - دانشیار دانشکده علوم، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران
4 - دانشیار گروه آمار و ریاضی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
الکلمات المفتاحية: پرتودهی, گاز کروماتوگرافی, مهاجرت, نعناع خشک بسته بندی شده,
ملخص المقالة :
مقدمه: سبزیهای خشک نظیر نعناع معمولا بمنظور پیشگیری از آلودگی ثانویه وکاهش بار میکروبی به صورت از پیش بستهبندی شده پرتودهی میشوند. تحت تاثیر این فرایند، نوع و مقدار ترکیبات موثره فرار طبیعی محصول تغییر میکند و نیز در نتیجه واکنشهای رادیولیز، یکسری یونها، رادیکالهای آزاد و مواد فرار با وزن مولکولی کم از ماده بستهبندی آزاد میشوند و به درون بسته مهاجرت و در محصول جذب میشوند. مواد و روشها: سبزی خشک نعناع بصورت مخلوطی از نعناع معمولی وصحرایی درکیسههایی ازفیلم پلیمری سه لایه پلی پروپیلنی و تحت سه دز تشعشعی 8، 10 و 15 کیلوگری قرار داده شد. سپس تغییرات ایجاد شده در ترکیبات فرار طبیعی و آزاد شده از ماده بستهبندی توسط تکنیک تقطیر- استخراج جداسازی و با گاز کروماتوگرافی همراه با آشکارساز یونیزه کننده با شعله بررسی گردید. یافتهها: 59 نوع ترکیب مختلف شناسایی و در چهار گروه تفکیک شد: 1) ترکیبات فرار طبیعی نعناع نظیر (β-myrcene, Sabinene) که در نتیجه پرتودهی بطور کامل از بین رفتند. 2) ترکیباتی از مواد طبیعی نعناع که مقدارشان با افزایش دز پرتودهی افزایش یافت (نظیر Trans sabinene hydrate، cis-jasmone ). 3) ترکیبات فرار طبیعی که در دزهای پایین لطمه ندیده ولی در 15 کیلوگری از بین رفته اند و 4) ترکیبات شیمیایی فرار حاصل از ماده بستهبندی پلیمری (نظیر tert-butyl benzene) که به درون بسته مهاجرت کردند. نتیجهگیری: نتایج نشان داد که ترکیبات طبیعی موجود در نعناع معمولی، به پرتودهی حساستر میباشند و بمنظور حفظ کیفیت و ایمنی سبزیهای خشک بستهبندی و پرتو داده شده ضروری است از حداکثر دز 8 کیلوگری و گونههای مقاومتر نظیر نعناع صحرایی بستهبندی شده در پلیمرهای مقاوم نظیر پلی اتیلن ترفتالات استفاده گردد.