بررسی مولفه های موثر بر حس مکان در توسعه طبیعت گردی ساحلی جزایر جنوبی ایران (مطالعه موردی: جزیره هندورابی)

الموضوعات :

محمد محمدقلیان ¹ (دکتری، گروه معماری، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران)
حسین مدی ² (استاد مدعو، گروه معماری، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران. *(مسوول مکاتبات))

تاريخ الإرسال : 21 السبت , رجب, 1439 تاريخ التأكيد : 22 الأربعاء , صفر, 1440 تاريخ الإصدار : 28 الخميس , رمضان, 1441

الکلمات المفتاحية: عوامل ادراکی, طبیعت گردی, عوامل کالبدی, هندورابی, حس مکان, عوامل عملکردی,

ملخص المقالة :

زمینه و هدف: پتانسیل گردشگری در جزایر جنوبی ایران، کیش و قشم و اخیرا هندورابی، باعث افزایش مجبوبیت در بین گردشگران و توجه بیشتر سرمایه گذاران شده است. جزایر مرجانی ایران، به استثنای کیش و قشم، توسعه کافی نیاقته اند و با این حال با دو مشکل تغییرات اقلیمی و میل به حضور گردشگران مواجه هستند. فقدان برنامه ریزی مناسب، مدیریت ناکارآمد و عدم آگاهی کافی از اکوسیستم مناطق ساحلی، به این میراث طبیعی جهانی به شدت آسیب رسانده است. این مطالعه با هدف تعیین مولفه های موثر بر حس مکان در توسعه طبیعت گردی ساحلی جزایر جنوبی ایران، نمونه موردی: جزیره هندورابی انجام گرفته است. روش بررسی: این مقاله از طریق یک پژوهش کیفی با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی، بر مبنای مطالعات کتابخانه ای و بررسی میدانی، به بررسی مولفه های موثر بر حس مکان گردشگران (عینی- ذهنی) متشکل از سه مولفه کالبدی، ادراکی و عملکردی بر توسعه اکوتوریسم در جزیره هندورابی پرداخته است. جامعه آماری شامل 150 نفر از گردشگران جزیره کیش است که علاقمند سفر به جزیره هندورابی بوده اند و با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. اطلاعات جمع آوری شده در نرم افزار SPSS و با استفاده آزمون های آماری تک نمونه ای T و آزمون فریدمن تحلیل شده است. یافته ها: با استفاده از روش تحلیل عاملی و شاخص های برازش مدل از طریق نرم افزارAMOS ، مؤلفه دسترسی به تسهیلات و خدمات با ضریب 759/0، کیفیت زیست محیطی با ضریب 659/0 و ملاحظات اقلیمی با ضریب 693/0 که هر سه جزء شاخص های عینی محسوب می شود، بیشترین بار عاملی را داراست و همچنین طبق مدل تحلیلی بیشترین واریانس تبیین شده را دارد. بحث و نتیجه گیری: نتایج نشان داد که عوامل عینی نسبت به عوامل ذهنی از تاثیرگذاری بیشتری در توسعه اکوتوریسم ساحلی جزیره هندورابی برخوردار است. در نهایت براساس نتایج حاصل از آزمون t تک نمونه ای، در تمامی مؤلفه های حس مکان گردشگران معناداری متناظر با آزمون T در همه مؤلفه ها معنادار بوده است. در نتیجه می توان گفت رضایت مندی گردشگران از مجموعه اقامتی هندورابی به طرز معناداری بالاتر از متوسط بوده است.

المصادر:

1. Kazemi, AH., Zanganeh, M., Sahami, M., 2016. the role of tourism capabilities in sustainable development, a case study of Hesar touristic village, Third National Conference on the Development Perspective of Torbat Heydarieh Region in the 2025 Horizon. (In Persian)


2. UNWTO Annual Report., 2016. Published by the World Tourism Organization (UNWTO), Madrid, Spain. First printing: 2017 all rights reserved.


3. Duha Buchsbaum, B., 2004. Ecotourism and Sustainable Development ic Costa Rica.


4. Sadr Mosavi, M., Dakhili Kohansooei,J., 2009. Estimation of the status of tourism facilities in East Azarbaijan Province from the viewpoint of tourists, Quarterly journal of geographic research, vol. 11, no.61, PP. 129-133. (In Persian)


5. Amirahmadi, abolghasem. Motamedi, Mohammad. Poorhashemi, Sima. Gharee, Hadi. Abariki, Zakiye., 2012. Determination of Ecotourism potential of Sabzevar Mizinan Desert, Quarterly Journal of Geographical Studies in Arid Regions, Year 2, No. 8, PP. 55-75. (In Persian)


6. Rakhshani Nasab, HR. & Zarabi, A., 2009. Challenges and Opportunities for the Development of Ecotourism in Iran, Geographical Space Journal, Year 9, No. 28 (In Persian).


7. Mehmet Altinay, Kashif Hussain., 2005. "Sustainable tourism development: a case study of North Cyprus", International Journal of Contemporary Hospitality Management, Vol. 17 Issue: 3, pp.272-280.


8. Modiri, M., Salimi Manesh, J., Abbasi, M., Bagheri Seyed Shokri, S., 2011. Analysis and evaluation of potential and strategies for ecotourism development in Rijab region (Kermanshah province) Geographical Information Quarterly, Sepehr 78, PP. 43. (In Persian)


9. Gharkhloo M., Ramazanzadeh Lasbui, M., and Galin Sharif Dini, J., 2009. Environmental Impact of Tourism on the Ramsar Shores, Quarterly Journal of Human Geography, First Year, No.3, PP. 1-12. (In Persian)


10. Najaf Abadi, M., Haghbin, A., Farajollah Hosseini, J., 2016. Investigating the Factors Affecting the Development of Ecotourism, Case Study of Small Lavasan, Quarterly Journal of Agricultural Promotion and Education, Year 9, No. 3, Autumn, 2016, Successive 35. (In Persian)


11. Dvoode, hadise., 2017. Architectural environments for tourism and environmental psychology, AROON Publications.


12. Movahed, A & Kahzadi, S., 2010. Analysis of Factors Affecting the Development of Tourism in Kurdistan Province Using Swat Model, Journal of Urban Planning and Research 2010, No.2. (In Persian)


13. Shirani, M., Halbian, AM., Safarnezhad Boroujeni, M., 2014. The Environmental Impacts of Coastal Tourism on Sustainable Tourism, Case Study of Kish Island, The First National Conference on Geography, Tourism, Natural Resources And Sustainable Development Tehran. (In Persian)


14. Shirani, M., Safarnezhad Boroujeni, M., 2014. The role of Ecotourism in Sustainable Tourism, Opportunities and Threats, Case Study of Kish Island, Mashhad


15. Atkinson, A., 1988. Answering the Eternal Question: What Does the Customer Want? The Cornell Hotel and Restaurant Administration Quarterly, Vol. 29, No. 2, PP. 12-1


16. Papeli Yazdi, MH., 2007. Tourism (concepts and nature), SAMT Publications. (In Persian)


17. Ananth, M., DeMicco, F. J., Moreo, P. J., & Howey, R. M., 1992. Marketplace Lodging Needs of Mature Travelers, The Cornell Hotel and Restaurant Administration Quarterly Vol.33, No. 4, PP. 12-24


18. McCleary, K. W., Weaver, P. A., & Hutchinson, J. C., 1993. Hotel Selection Factors as They Relate to Business Travel Situations, Journal of Travel Research, Vol. 32, No. 2, PP42-48.


19. Sajadiyan, nahid. Piri, fatemeh., 2017. The study of effective physical factors in the demand of tourist attractions, Quarterly Journal of geographic territory, Year 14, No. 53, 2017, PP. 21-36.(In Persian)


20. Basiri, mostafa. Amooi, masooreh., 2015. The 2nd Scientific Conference on New Approaches in Geography and Architecture and Urban Planning. 2015, Tehran. (In Persian)


21. Amraei, A., 2013. The study of strategies for ecological sustainability in the design of ecotourist resorts as an effective step towards the sustainability of the global ecosystem., geography and sustainable environment, Hamedan. (In Persian)


22. Integrated coastal zone management., 2017. Kish free zone organization, KFZO.


23. Marine Studies Center of Ministry of Jihad and Agriculture., 2016. ICZM Studies of Hendurbey Island, Free Zone Organization of Kish Island


24. Saghaei, M., Masoudi, MM., 2017. Natural ecosystems and ecotourism with an emphasis on Iran., Mahkameh Publication. (In Persian)


25. Nunkoo, R. & Ramkissoon, H., 2008. "Small Island Urban Tourism: a Residents Perspective", Current Issues on Tourism, pp. 37-60.


26. Moon, K. S. , Kim, M. , Ko, Y. J. , Connaughton, D. P. , Lee, J. H., 2011. The influence of consumer’s event quality perception on destination image; Journal of Managing Service Quality. 21(3), 287-303.


27. Negin Taj, S., 2011. Investigating the Role of Physical Factors in the Formation of the Concept of Place, Manzar Quarterly, No. 13, PP. 24-29. (In Persian)


28. Hidalgo, M. Carmen, Hernandez, Bernardo­., 2001. Place Attachment: Conceptual and Empirical Questions, Journal of Environmental Psychology, No.21, pp. 273-281.


29. Altman, I., & Low, S., 1992. Place attachment. New York: Plenum Press.


30. Relph, E., 1976. Place and placelessness. London: Pion Limited.


31. Trentelman, C. K., 2009. Place attachment and community attachment: a primer grounded in the lived experience of a community sociologist. Society and Natural Resources 22:191–210.


32. Riger, Stephanie, and Paul J. Lavrakas., 1981. Community ties: Patterns of attachment and social interactions in urban neighborhoods. American Journal of Community Psychology 9(1): 55–66.


33. Norberg Schultz, christen., 1975. Meaning in western architecture, praeger publishers,NewYork.


34. Ayati, H., Khodakarami, F., Mollaei, K., Afaghpoor, A., 2016. The study of the influence of physical factors on the development of religious tourism in Iran, a case study of Shiraz, Quarterly of Iranian Islamic city, 23, PP. 43-59. (In Persian)