بررسی پرتوزایی محیطی در نمونه‌های رسوب، آب و گیاه نی در محل ورودی پساب تصفیه‌خانه فاضلاب اراک به تالاب بین المللی میقان

الموضوعات :

رضا پورایمانی ¹ (دانشیار، دانشکده علوم پایه، دانشگاه اراک، اراک، ایران. *(مسوول مکاتبات))
رامین فرداد ² (دانش آموخته کارشناسی ارشد فیزیک هسته‌ای، گروه فیزیک، دانشگاه اراک، اراک، ایران.)
محمود میرزایی ³ (دانشیار، دانشکده علوم پایه، دانشگاه اراک، اراک، ایران.)

تاريخ الإرسال : 08 السبت , ربيع الثاني, 1440 تاريخ التأكيد : 08 الثلاثاء , شوال, 1440 تاريخ الإصدار : 15 الإثنين , محرم, 1443

الکلمات المفتاحية: پرتوزایی محیطی, رادیوم معادل, آشکارساز HPGe, تالاب میقان,

ملخص المقالة :

زمینه و هدف هسته های پرتوزا به صورت طبیعی و مصنوعی در آب، خاک، گیاهان و هوا وجود دارند. امروزه آلاینده های صنعتی و شهری نیز در بالا بردن سطح آن موثر هستند. در این پژوهش تاثیر آب خروجی تصفیه‌خانه فاضلاب اراک در ناحیه ورودی به تالاب میقان بر پرتوزایی محیطی این ناحیه مورد بررسی قرارگرفته است.روش بررسی: در این پژوهش 10 نمونه رسوب، 10 نمونه آب و 10 نمونه گیاه نی از محل ورودی آب خروجی تصفیه‌خانه فاضلاب اراک به تالاب میقان، تهیه گردید. فعالیت‌ویژه هسته های پرتوزا با استفاده از روش بیناب نگاری گاما و با استفاده از آشکارساز فوق‌خالص ژرمانیومی(HPGe) تعیین شد و نقشه توزیع هسته های پرتوزا در این ناحیه برای نمونه های رسوب و آب رسم گردید.یافته ها: مقادیر میانگین فعالیت ‍‌ویژه هسته های 226Ra، 232Th،40K و 137Cs در نمونه های رسوب به ترتیب 86/22، 26/27، 04/409و 34/6، در نمونه آب به ترتیب 57/2، 04/3، 7/23و 37/0 و در نمونه های نی نیز به ترتیب 8/8، 59/9، 66/45و 26/2 برحسب Bqkg-1 به-دست آمد. مقدار فعالیت رادیوم معادل در نمونه رسوب در محدوده 14/84 تا 55/104 تغییر می کند.بحث و نتیجه گیری: نتایج این پژوهش نشان می دهد رسوبات این ناحیه آلوده به 137Cs است که نمایانگر انتقال غبار ناشی از سوانح هسته ای از خارج از مرزهای کشور می باشد. مقدار میانگین Raeq درنمونه ی رسوب مورد مطالعه Bqkg-1 34/93 به دست آمده است که از مقدار میانگین جهانی (Bqkg-17/139) کم تر است. به نظر می رسد که آلاینده ها در حوضچه های آرامش حذف می گردند و مواد پرتوزای کمی وارد تالاب می شود.

المصادر:

1. El-Taher A, Uosif M.A., Orabi A.A., 2007. Natural radioactivity levels and radiation hazard indices in granite from Aswan to Wadi El-Allaqi southeastern desert, Egyptian Radiation Protection Dosimetry, 124(2), 148-154


2. El-Arabi, A.M., 2007. ²²⁶Ra, ²³²Th and ⁴⁰K concentration in igneous rocks from eastern desert Egypt and its radiological implication. Radiation Measurement, 42, 94-100.


3. Singh P, Rana N, Azam A, Naqvi A, Srivastava D., 1996. Levels of uranium in waters from some Indian cities determined by fission track analysis. Radiation Measurements, 26(5), 683-687


4. Firestone B R, Shirley S V, Bagalin M C, Frank Chu SY, Zipkin J. The Edition of Table of isotopes, CD-ROM, John Wiley & Sons Inc


5. Wedepohl , 1995. The composition of the continental crust. Geochimica et Cosmochimica Acta, 59,1217-1239


6. UNSCEAR, 2008. United Nations Scientific Committee on the Effects of Atomic Radiation. Exposure from natural sources of radiation, United Nations publication sales No. 10.IX.3


7. International Atomic Energy Agency. Collection and      Preparation of bottom sediment sample for analysis of radionuclides an trace element. IAEA- TECDOC-1360, IAEA; VIENNA; 2003.


8. Gilmore GR, Practical Gamma-ray Spectrometry, 2nd Edition, Nuclear Training Services Ltd Warrington, UK, 2008; ISBN: 978-0-470-86196-7


9. Aziz A, 1981. International Atomic Energy Agency, Vienna, Methods of Low-Level Counting and Spectrometry Symposium. Berlin. Vol. 221.


10. Pourimani R., Asadpour F., 2016. Determination of Specific Activities of Radionuclides in Soil and Their Transfer Factor from Soil to Bean and Calculation of Cancer Risk for Bean Consumption in Iran. Arak Medical University Journal (AMUJ), 19(107), 9-18.(In Persian)


11. Florou H., Kriditis P., 1992. Gamma radiation measurements and dose rate in the coastal areas of a volcanic island, Aegan Sea, Greece, Radiation Protection Dosimetry. 45 (1), 277–279.


12. Ibrahiem, N.M., Shawky, S.M., Amer, H.A., 1995. "Radioactivity levels in Lake Nasser sediments", Appl. Radiat. Isot. 46 (5), 297–299.


13. Lambrechts A., Foulquier L., Garnier-Laplace J., 1992. "Natural radioactivity in the aquatic components of the main French rivers", Radiat. Prot. Dosim. 45 (1), 253–256.


14. Tsabaris C., Eleftheriou G., Kapsimalis V., Anagnostou C., Vlastou R., Durmishi C., Kedhi M., Kalfas C.A., 2007. " Radioactivity levels of recent sediments in the Butrint Lagoon and the adjacent coast of Albania", Appl. Radiat. Isot. 65 (4), 445–453.


15. Ligero R.A., Ramos-Lerate I., Barrera M., Casas-Ruiz M., 2001. Relationships between sea-bed radionuclide activities and some sedimentological variables. J. Environ. Radioact. 57, 7–


16. Benamar M.A., Zerrouki A., Idiri Z., Tobbeche S., 1997. Natural and artificial levels in sediments in Algiers Bay. Appl. Radiat. Isot. 48 (8),1161–


17. Doretti L., Ferrar D., Barison G., Gerbasi R., Battiston G., 1992. Natural radionuclides in the muds and waters used in thermal therapy in Abano Terme, Italy. Radiat. Prot. Dosim. 45 (1), 175–