ارائه راهبردهای محیطزیستی جادههای جنگلی با استفاده از روش SWOT
الموضوعات :یونس گراوند 1 , سید محسن حسینی 2 , اکبر نجفی 3 , سامره فلاحتکار 4
1 - دانشجوی دکتری_ جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تربیت مدرس، نور، ایران.
2 - استاد، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تربیت مدرس، نور، ایران. *(مسوول مکاتبات)
3 - دانشیار گروه جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تربیت مدرس، نور، ایران.
4 - استادیار گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تربیت مدرس، نور، ایران.
الکلمات المفتاحية: ارزیابی محیطزیستی, برنامهریزی استراتژیک, SWOT, جاده جنگلی, لاویج.,
ملخص المقالة :
زمینه و هدف: پروژههای جادهسازی ازجمله پروژههایی هستند که دامنه وسیعی از آثار مثبت و منفی بر اقتصاد، اجتماع و محیطزیست بر جای میگذارند. ارزیابی اثرات محیط زیستی یکی از راههای دستیابی به نتایج مثبت و منفی حاصل از این قبیل پروژهها است. هدف از انجام این تحقیق ارزیابی و ارائه راهبردهای محیط زیستی در ارتباط با جادههای جنگلی سری 1 و 2 طرح جنگلداری لاویج واقع در استان مازندران است.
روش بررسی: در این تحقیق برای ارزیابی اثرات محیطزیستی قبل، حین و بعد از ساخت جادههای جنگلی از روش SWOT استفاده شد. به همین منظور پرسشنامهای بر اساس عوامل داخلی (قوتها و ضعفها) و عوامل خارجی (فرصتها و تهدیدها) تهیه شد. روایی این پرسشنامهها توسط اساتید و متخصصان حوزه مربوطه مورد تأئید قرار گرفت و برای حصول نتایج مناسب در اختیار 15 نفر از کارشناسان متخصص در زمینه جنگلداری و مهندسی جنگل قرار گرفت.
یافتهها: نتایج پژوهش نشان داد که بهترین راهبرد ممکن جهت مدیریت محیطزیستی منطقه در هر سه مرحله راهبرد تهاجمی میباشد. علاوه بر این جهت مدیریت محیط زیستی منطقه سه راهبرد: تنوع بخشیدن به گونههای گیاهی و جانوری و جاذبههای گردشگری، ایجاد اشتغال برای جوامع محلی و افزایش درآمد جنگل نشینان و جوامع مجاور و درنهایت فراهم آوردن زندگی سالم و فعال برای جوامع محلی بهعنوان مهمترین راهبردها در این سه مرحله معرفی شدند
بحث و نتیجهگیری: مطالعه حاضر با در نظر گرفتن نقاط قوت، ضعف، فرصتها و تهدیدها موجود در منطقه سعی در ارائه راهبردهایی داشت که به بهترین شکل نقاط ضعف را به قوت و تهدیدها را به فرصت تبدیل کند که این امر با ارائه راهبردهای تهاجمی میسر خواهد شد. همچنین در این پژوهش مشخص گردید که ساخت جادههای جنگلی تاثیر بسزایی بر اقتصاد و اجتماع جوامع محلی دارد به طوری که ایجاد اشتغال، افزایش درآمد، توسعه زیرساختها، ارتقای سواد، افزایش مشارکت، جلوگیری از مهاجرت و آگاهی بخشی جوامع محلی ازجمله تاثیرات مثبت ساخت جادههای جنگلی است.
1. Baker, T.P., Jordan, G.J., Baker, S.C., 2016. Microclimatic edge effects in a recently harvested forest: do remnant forest patches create the same impact as large forest areas?. Forest Ecology and Management, 365: 128-136. (In Persian)
2. Hosseinzadeh, R., Soosani, J., Razmahang, S., 2018. Effect of road on Diversity of woody plant species of oak forests Khorramabad. (Case study: Perc forest in Ghalagol region). Journal of Plant Research (Iranian Journal of Biology), 31(1): 63-71. (In Persian)
3. Hajipour, M., Naghdi, R., Sharari, M., Pour-Gholi, Z., 2020, Evaluation of forest road construction on regeneration (Case Study: Sistan,s forest management plan, Guilan). J. Env. Sci. Tech., 22(1): 247-259. (In Persian)
4. Kiss, K., Malinen, J., Tokola. T., 2015. Forest road quality control using ALS data. Canadian Journal of Forest Research, 45(11): 1636-1642.
5. Najafi, A., Hossieni, S.M., Ezzati, S., Torabi, M., Fakhari, M.A., 2010. Comparison of regeneration and biodiversity of trees on cut and fill edges of forest road (Case study: Chamestan and Lavige forests, Noor). Journal of Wood and Forest Science and Technology, 17(4): 139- 152. (In Persian)
6. Melemez, K., 2013. An environmental assessment of forest stands damages caused by excavators during road construction in Beech forests. International Journal of Environmental Science and Technology, 10(4): 645-650.
7. Sibi, A., Raafatnia, A., 2012. Consideration of effective factors in design of forest roads using Geographic Information System (GIS). Journal of Renewable Natural Resources Research, 3(1): 10-12. (In Persian)
8. Ghasemi Aghbash, F., Heidari, M., 2018. Investigation of the effects of roads on the Persian oak forest ecosystems from the point view of the understory plant communities diversity and physico-chemical properties of soil. Journal of Plant Ecosystem Conservation, 6(12): 59-76. (In Persian)
9. Bazyari, M., Jalilvand, H., Kooch, Y., Hosseini, S.A., 2014. Ecological effects of forest roads on biodiversity and floristic composition (case study; leeresar, galanderood, makarood). Journal of Plant Research, 27(1): 41-51. (In Persian)
10. Azizi, Z., Najafi, A., 2011. Fuzzy classification in forest area for road design (Case study: Lirehsar forest, Tonekabon). Journal of forest and poplar research, 19: 43-54. (In Persian)
11. Watson, M.L. 2005. Habitat fragmentation and the effects of roads on wildlife and habitats, New Mexico Department of Game and Fish, 18p.
12. Forman, R.T., Deblinger, R.D., 2000. The ecological road‐effect zone of a Massachusetts (USA) suburban highway. Conservation biology, 14(1): 36-46.
13. Monavari, M., Ghazi, M.S., 2005. Study of the ecological impacts off Infrastructre construction of the Tehran-Pardis highway tehan- pardi highway on the Faunn AUNA (mammals and birds) of Khojir National Park. Journal of Environmentl Sciences, 2 (8): 43- 56. (In Persian)
14. van der Ree, R., Jaeger, J. A., van der Grift, E.A., Clevenger, A.P., 2011. Effects of roads and traffic on wildlife populations and landscape function: road ecology is moving toward larger scales. Ecology and society, 16(1): 48
15. Bazyari, M., Jalilvand, H., Hosseini, S.A., Kooch, Y., 2016. Effect of Forest Roads on Biodiversity Regeneration of Tree Species. Journal of Environmental Science and Technology, 18(3): 415-424. (In Persian)
16. Nematollahi, S., Fakheran, S., Jafari, A., Raeisi, T., Pourmanafi, S., 2020. Landscape Planning for Conservation, Based on the InVEST Model of Habitat Quality and Ecological Impact Assessment of Road Network in Chaharmahal & Bakhtiari Province. Iranian Journal of Applied Ecology, 8(4): 67- 81. (In Persian)
17. Dadvar Khani, F., Mousavi, S.S., Oroji, H., Alizadeh, M., 2015. Assessment of the Impacts of Constructing Tehran-North Highway on the Rural Areas of Kan-Souleghan. Human Geography Research, 47(2): 391-410. (In Persian)
18. Demir, M. 2007. Impacts, management and functional planning criterion of forest road network system in Turkey. Transportation Research Part A: Policy and Practice, 41(1): 56-68.
19. Anonymous, 2009. Lavij Series 1 Revision Plan - Watershed 49, 335 p.
20. Rahmani, H., Rostami, P., Haghparast, Sara., 2018. The impact of environmental parameters on fish biodiversity of Lavij River, Noor, Mazandaran Province. Journal of Applied Ichthyological Research, 6(2): 13- 30.
21. Anonymous, 2009. Lavij Series 2 Revision Plan - Watershed 49, 318 p.
22. Sharib, S., Halog, A., 2017. Enhancing value chains by applying industrial symbiosis concept to the Rubber City in Kedah, Malaysia. Journal of Cleaner Production, 141: 1095-1108.
23. Modiri, M., Karimi, S.H., Hashemi, D.Z., 2017. Choosing medical tourism strategy based on SWOT and fuzzy multi-criteria decision making. Journal of Health Administration (JHA), 20(68): 23- 37. (In Persian)
24. Nikolaou, I.E., Evangelinos, K.I., 2010. A SWOT analysis of environmental management practices in Greek Mining and Mineral Industry. Resources Policy, 35(3): 226-234.
25. Kahraman, C., Demirel, N.C. & Demirel, T. 2007. Prioritization of e-Government strategies using a SWOT-AHP analysis: the case of Turkey. European Journal of Information Systems, 16(3): 284-298.
26. Rachid, G., El Fadel, M., 2013. Comparative SWOT analysis of strategic environmental assessment systems in the Middle East and North Africa region. Journal of environmental management, 125: 85-93.
27. Ghaemi, P., Shobeiri, S.M., Larijani, M., Rokrok, B. 2017. Developing the Conceptual Model for Environmental Education Expansion by Evaluation of Strategic Parameters. Environmental Researches, 7(14), 3-16.
28. Abedi, S., & Eftekharyan, N. (2020). An Assessment of The Potential for Developing Ecotourism (Case study: Twin lake black clover). Urban Economics and Planning, 1(3), 178-187.
29. Golkar, K., 2005. Tailoring SWOT analytical technique to urban design practice. Journal of Soffeh, 15(41): 44- 64. (In Persian)
30. Jafari, A., Najafi, A., Mafi Gholami, D., 2011. Environmental Impact Assessment (EIA) of Construction and Utilization forest Roads (Case Study: The road of experiment Forest of Tarbiat Modares University). Environment and Development Journal, 1(2): 71- 78. (In Persian)
31. Falahatkar, S., Sadeghi, A., Soffianian, A., 2010. Environmental impact assessment of Ghameshloo highway using ICOLD matrix and Checklist. Town and Country Planning, 2(2): 110- 130. (In Persiaan)