ارایه الگویی به منظور شناسایی و رتبه‌بندی شاخص‌های حسابداری زیست محیطی با استفاده از تکینک ORESTE و بر مبنای رویکرد گراندد تئوری

الموضوعات :

صدیقه عزیزی ¹ (دانشجوی دکتری حسابداری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد بندرعباس، بندرعباس، ایران.)
حجت اله سالاری ² (استادیار حسابداری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد بندرعباس، بندرعباس، ایران. *(مسوول مکاتبات))
محمدحسین رنجبر ³ (استادیار مدیریت و حسابداری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد بندرعباس، بندرعباس، ایران.)
داوود خدادادی ⁴ (استادیار حسابداری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد بندرعباس، بندرعباس، ایران.)

تاريخ الإرسال : 12 الأحد , ذو الحجة, 1441 تاريخ التأكيد : 02 الإثنين , ربيع الأول, 1442 تاريخ الإصدار : 18 الجمعة , جمادى الثانية, 1443

الکلمات المفتاحية: حسابداری زیست محیطی, تکینک ORESTE, محیط زیست,

ملخص المقالة :

زمینه و هدف: سیستم اطلاعات حسابداری می‌تواند نقش مهمی در کمک به حفاظت از محیط زیست بر عهده گیرد. با وجود این علیرغم نقش مهم حسابداری زیست‌محیطی، تاکنون شاخص جامعی برای آن ارائه نشده است؛ از این‌‎رو هدف اصلی این پژوهش ارایه الگویی به منظور شناسایی و رتبه‌بندی شاخص‌های حسابداری زیست محیطی با استفاده از تکینک ORESTE و بر مبنای رویکرد گراندد تئوری است. روش بررسی: پژوهش حاضر از نوع کاربردی و اکتشافی است که با استفاده از روش تحقیق آمیخته در دو بخش کیفی و کمی انجام شده است. جامعه آماری پژوهش در بخش کیفی، اعضای هیئت علمی دانشگاه‌های استان تهران، کرمان و هرمزگان و در بخش کمی 194 نفر از مدیران، کارشناسان و افراد مطلع در حوزه حسابداری زیست‌محیطی است. قلمرو زمانی پژوهش حاضر طی سال 1398 است. یافته‌ها: در راستای دستیابی به اهداف پژوهش سئوالات مورد نظر جهت مصاحبه طراحی و در نهایت 6 عامل تعهد مدیریت ارشد، عدم قطعیت، استراتژی، مشروعیت اجتماعی، نظارت و کنترل محیطی و سیستم اطلاعات حسابداری و زیر مولفه‌های مربوط به هر عامل بر مبنای رویکرد گراندد تئوری به عنوان عوامل اصلی در حسابداری زیست محیطی شناسایی شده است. در ادامه شاخص‌های شناسایی شده در قالب یک پرسشنامه مقایسات زوجی قرار داده شده و با استفاده از تکنیک ORESTE رتبه‌بندی شده است. نتایج پژوهش نشان داد زیر شاخص‌های عامل تعهد مدیریت ارشد شامل عدالت سازمانی، مسئولیت اجتماعی شرکت و منشور اخلاقی به ترتیب دارای بالاترین رتبه‌بندی در میان شاخص هستند. بحث و نتیجه‌گیری: با توجه به آنچه بیان شد در شرکت‌های تولیدی زمانی به حسابداری زیست محیطی توجه خواهد شد که عدالت سازمانی از سوی شرکت‌ها درک شده و از سوی دولت به آن توجه شود.

المصادر:

1. Latan, , Jabbour, C., Jabbour. D., Wamba, S., & Shahbaz, M. 2018. Effects of environmental strategy, environmental uncertainty and top management's commitment on corporate environmental performance: The role of environmental management accounting. Journal of Cleaner Production 180 (11), 297-306


2. Wang, J., Wanga, R., Zhu, Y., Li, J. 2018. Life cycle assessment and environmental cost accounting of coal-fired power generation in China. Energy Policy, 115 (19), 374–384.


3. Maayer, N., Henriques, I., & Sadorsky, P. 2018. Do environmental management systems improve business performance in an international setting? Journal of International Management, 14(4), 364-376.


4. Deng, Q., Liao, H., Guo, Y., Ren, Q. 2018. An environmental benefits and costs assessment model for remanufacturing process under quality uncertainty. Journal of Cleaner Production, 178 (11), 45-58.


5. Khosh Tinat, M. 1994. Social responsibility accounting. Accounting and Auditing Review, 3(3), 18-34. (In Persian)


6. Reisi, H., Daneshkhahi, H., Sardari, A., Ghazizadeh, M. 2013. Identify the relationship between CSR and customer loyalty (Case Study: Bank Mellat). New Marketing Research Journal, 3(3), 75-94. (In Persian)


7. Mehrban Por, M., Jandaghi Ghomi, M., Eghdam, R., Ghorbani, H. 2016. Environmental Accounting. Accounting and Auditing Studies, 5(18), 32-47. (In Persian).


8. Jafare, M. R. 1993. Social accounting theory. Accounting and Auditing Review, 2(2), 78-89. (In Persian)


9. Lo, Ch. K. Y., Yeung, A. C. L., Cheng, T. C. E. 2012. The impact of environmental management systems on financial performance in fashion and textiles industries. International Journal of Production Economics, 135(2), 561-567.


10. Hasangholipour, H., Gholipour, A., Ghazimahaleh, M., Roshandel Arbatani, T. 2011. Requirements, necessities and mechanisms of knowledge commercializing in management schools / faculties. Journal of Business Management, 2(4), 41-60. (In Persian)


11. Fiang, J. S., Kwak, Y. M., & Choe, CH. 2018. corporate social responsibility and Corporate Financial Performance: Evidence from Korea. Australian Journal of Management, 53 (3), 21-46.


12. Friedman, M. 1962. Capitalism and freedom. Chicago: University of Chicago Press.


13. Naderifar, M., Goli, H., Ghaljaie, F. 2017. Snowball Sampling: A Purposeful Method of Sampling in Qualitative Research. Strides in Development of Medical Education, 14(3), doi: 10.5812/sdme.67670. (In Persian)