ابزارهای حقوقی حل و فصل چالشهای قانون ایمنی زیستی در خصوص محصولات تراریخته در پرتو حقوق بین الملل محیط زیست
الموضوعات :
الهه سلیمانی مورچه خورتی
1
(دانشجوی دکتری گروه حقوق محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران. )
شیرین شیرازیان
2
(استادیار، گروه حقوق محیطزیست، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران. *(مسوول مکاتبات))
مریم افشاری
3
(گروه حقوق، واحد دماوند، دانشگاه آزاد اسلامی، دماوند، ایران)
الکلمات المفتاحية: حل و فصل, ایمنی زیستی, محصولات تراریخته, حقوق محیطزیست.,
ملخص المقالة :
با توجه به گسترش تولید و مصرف محصولات تراریخته در سطح جهانی و نظر به اهمیت بهکارگیری تدابیر و مقررات لازم برای استفاده ایمن از مزایای این قبیل محصولات و جلوگیری از بروز مخاطرات احتمالی زیستمحیطی و سلامت آنها، تدوین قوانین و مقررات ایمنی زیستی در هر کشور دارای اهمیت فراوانی است.. بررسیهای صورت گرفته نشان میدهد که متن قانون ملی ایمنی زیستی دارای اشکالاتی است که منجر شده تا دستورالعملها و شیوه نامههای اجرایی تهیه شده توسط دستگاههای اجرایی ذیصلاح نیز دارای اشکالات فراوانی شوند و سؤال مطروحه در این مقاله این بود که آیا قانون ایمنی زیستی ما در حال حاضر راهکارهای حقوقی را در جهت حمایت از مصرف کنندگان محصولات تراریخته داراست یا خیر؟ خلاها و راهکارهای حقوقی چه چیز میتواند باشد؟ از این رو، در مقاله حاضر تلاش شدهاست؛ با بررسی قانون ملی ایمنی زیستی ایران و مقررات مربوطه و مقایسه آن با متن پروتکل ایمنی زیستی کارتاهنا و همچنین قوانین ایمنی زیستی 10 کشور از چهار قاره مختلف با دیدگاههای مختلف؛ که عضو پروتکل کارتاهنا بوده یا نبوده و در زمینه تولیدات و رهاسازی و نیز مصرف محصولات تراریخته فعالیت دارند؛ نقاط ضعف و قوت قانون ملی ایمنی زیستی و دستورالعملهای مربوطه را مشخص و راهکارهایی حقوقی جهت تدوین چارچوب حقوقی مناسب ارائه گردد.
1. Salehi Jozani Gh, Tohidfar M, Sadeghi Akram, Biosafety of transgenic crops, Iran Agricultural Biotechnology Research Institute Publications, 2010. (In Persian)
2. Soleimani Elahe, Salehi Jozani Gh. R, 1397, Review of the status of laws and regulations in the field of transgenic products and biosafety in the country, Report No. Z.P. 1275 dated 10/4/197 Research Center of the Islamic Consultative Assembly. (In Persian)
3. ISAAA. 2018. Global Status of Commercialized Biotech/GM Crops in 2018: Biotech Crop Adoption Surges as Economic Benefits Accumulate in 22 Years. ISAAA Brief No. 54. ISAAA: Ithaca, NY.
4. Bawa, A.S. and Anilakumar, K.R., 2013. Genetically modified foods: safety, risks and public concerns—a review. Journal of food science and technology, 50(6), pp.1035-1046.
5. Eckerstorfer, M.F., Engelhard, M., Heissenberger, A., Simon, S. and Teichmann, H., 2019. Plants developed by new genetic modification techniques-comparison of existing regulatory frameworks in the EU and nonEU countries. Frontiers in bioengineering and biotechnology.
6. https://gmo.geneticliteracyproject.org/FAQ/where-are-gomes-grown-and-banned Smyth, S. J. (2017). Canadian regulatory perspectives on genome engineered crops. GM Crops Food 8, 35–43. doi: 10.1080/21645698.2016.1257468
7. Available at: https://fas.org/biosecurity/education/dualuse - agriculture/2.-agricultural biotechnology/us - regulation - of – genetically – engineered-crops.html.
8. Hartung, F., and Schiemann, J. (2014). Precise plant breeding using new genome editing techniques: opportunities, safety and regulation in the EU. Plant J. 78, 742–752. doi: 10.1111/tpj.12413
9. Mathur, V., Javid, L., Kulshrestha, S., Mandal, A. and Reddy, A.A., 2017. World Cultivation of Genetically Modified Crops: Opportunities and Risks. In Sustainable Agriculture Reviews (pp. 45-87). Springer, Cham.
10. Kuzma, J. (2016). A missed opportunity for U.S. biotechnology regulation. Science 353, 1211–1213. doi: 10.1126/science. aai7854
11. Hilbeck, A., Binimelis, R., Defarge, N., Steinbrecher, R., Székács, A., Wickson, F., Antoniou, M., Bereano, P.L., Clark, E.A., Hansen, M. and Novotny, E., 2015. No scientific consensus on GMO safety. Environmental Sciences Europe, 27(1), p.4.
