ارزیابی اثربخشی سناریوهای جایگزینی ناوگان اتوبوس‌، در کاهش آلودگی هوای شهر کرج

الموضوعات :

نیکی آقاپور ¹ , مظاهر معین الدینی ²

1 - کارشناس ارشد علوم و مهندسی محیط زیست- آلودگی‌ها، گروه محیط‌زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران.
2 - دکتری محیط‌زیست، دانشیار گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران. * (مسوول مکاتبات)

تاريخ الإرسال : 21 الثلاثاء , رجب, 1443 تاريخ التأكيد : 03 الثلاثاء , ذو القعدة, 1444 تاريخ الإصدار : 04 الخميس , ذو الحجة, 1444

الکلمات المفتاحية: مدلIVE, آلودگی هوا, کرج, جایگزینی ناوگان فرسوده,

ملخص المقالة :

زمینه و هدف: با توجه به ناوگان حمل‌و‌نقل عمومی فرسوده در شهر کرج، نیاز به جایگزینی ناوگان با استانداردهای به‌روز دارد. با توجه به ابعاد اقتصادی و محیط‌زیستی بایستی اثربخشی اقدامات انجام شده مورد سنجش قرار گیرد. بنابراین دستیابی به هدف ارزیابی تغییر در انتشار آلاینده‌ها براساس هر سناریوی جایگزینی، می‌تواند به مسئولان در جهت اتخاذ استراتژی‌های کاهش آلودگی هوا کمک نماید. هدف طراحی سناریوها، در این پژوهش، برآورد میزان موثر بودن سناریوها در حوزه جایگزینی ناوگان اتوبوس‌های ‌واحد فرسوده، در کاهش انتشار آلاینده‌های، هوا است. روش بررسی: ابتدا دسته‌بندی اتوبوس‌واحد براساس پارامتر‌هایی از جمله سیستم‌های مختلف، سال تولید، استاندارد آلایندگی، نوع سوخت مصرفی و کلاس خودرو در سال 9813 مورد بررسی قرار گرفته‌اند. در ادامه به طراحی سناریوهای کاهش آلاینده‌های معیار در دو طرح، جایگزینی ناوگان فرسوده به ناوگان هیبریدی، دوگانه‌سوز و با سوخت مصرفی، دارای استاندارد آلایندگی یورو 4، پرداخته‌شد و در نهایت سناریوها، با سناریو پایه مقایسه شد. ضرایب انتشار آلایندگی و طراحی سناریوها با استفاده از مدل بین المللی انتشار وسایل‌نقلیه متحرک (IVE)، به ازای معابر، شریانی درجه 1، بزرگراهی و آزادراهی، با شیب‌های صفر و 2 ± درصد محاسبه شدند. یافته‌ها: نتایج مقایسه سناریوها نشان داد، با جایگزینی کل ناوگان فرسوده از نظر سن (به ناوگان جدید، سناریوی چهارم)، بیشترین کاهش انتشار آلاینده‌های معیار، 40 % (CO)، 60% (VOC)، 42% (NOX)، 86% (PM)، را نشان داد. همچنین نتایج توزیع انتشار آلاینده‌ها در شهر کرج، با نرم‌افزار Arc Map نشان داد که بیشترین انتشار آلاینده‌ها، مربوط به منطقه 10، و کمترین انتشار، منطقه 1، شهر کرج است. بحث و نتیجه‌گیری: بر اساس یافته‌ها میزان اثربخشی سناریوهای جایگزینی ناوگان فرسوده (استفاده از خودروهای هیبریدی، دوگانه‌سوز و با سوخت یورو 4)، در کاهش انتشار آلاینده‌های هوا، 40 تا 80 درصد بوده‌است. سناریوهای کاهش انتشار آلاینده‌ها و راه‌کارهای افزایش کیفیت هوا برای سیاست‌مداران و محققان برای فهم بهتر شرایط جاری آلودگی هوا در منطقه مفید و تا حد زیاد عملیاتی است، که نیاز به تأمین به‌موقع بودجه و برنامه‌ریزی مدون و دقیق برای اجرا دارند.

المصادر:

1. Tong, F. and Azevedo, I.M. (2020). What are the best combinations of fuel-vehicle technologies to mitigate climate change and air pollution effects across the United States. Environmental Research Letters, 15(7), p.074046.


2. Molina, M. J., & Molina, L. T. (2004). Megacities and atmospheric pollution. Journal of the Air & Waste Management Association, 54(6), 644-680.


3. Pattinson, W., Longley, I, Kingham, S., 2014. Using mobile monitoring to visualise diurnal variation of traffic pollutants across two near-highway neighbourhoods. Atmospheric Environment. 94, 782-792.


4. Rakowska, A., Wong, K. C., Townsend, T., Chan, K. L., Westerdahl, D., Ng, S., & Ning, Z. (2014). Impact of traffic volume and composition on the air quality and pedestrian exposure in urban street canyon. Atmospheric Environment, 98, 260-270.


5. Shahbazi, H., Taghvaee, S., Hosseini, V., & Afshin, H. (2016). A GIS based emission inventory development for Tehran. Urban Climate, 17, 216-229.‏ Persian


6. Che, W., Zheng, J., Wang, S., Zhong, L., & Lau, A. (2011). Assessment of motor vehicle emission control policies using Model-3/CMAQ model for the Pearl River Delta region, China. Atmospheric Environment, 45(9), 1740-1751.


7. Wang, H., Chen, C., Huang, C., & Fu, L. (2008). On-road vehicle emission inventory and its uncertainty analysis for Shanghai, China. Science of the Total Environment, 398(1-3), 60-67.


8. Zhang, S., Wu, Y., Wu, X., Li, M., Ge, Y., Liang, B., & Hao, J. (2014). Historic and future trends of vehicle emissions in Beijing, 1998–2020: A policy assessment for the most stringent vehicle emission control program in China. Atmospheric Environment, 89, 216-229.


9. Joao, , W. J., Koutrakis, P., & Roig, H. L. (2015). Spatial distribution of vehicle emission inventories in the Federal District, Brazil. Atmospheric Environment, 112, 32-39.


10. Ghadiri, Z., Rashidi, Y., Boroumandi, p. (2018). Evaluation of the effectiveness of Euro 4 fuel transportation systems on air quality in Tehran, application of the .IVE pollution model, 3 (4), 639-653. (In Persian)


11. Alborz Province Management and Planning Organization. 2016. Alborz from the point of view of general population and housing census. Alborz Province Management and Planning Organization, Deputy of Statistics and Information, 102. (In Persian)


12. Tang, G., Chao, N., Wang, Y., Wang, H., Huang, J., & Chen, J. (2014). Vehicular emissions in China in 2006 and 2010. Atmospheric Chemistry and Physics Discussions, 14(4), 4905-4956.


13. Hosseini Far, S., A., Shafi'pour Motlagh, M., Ashrafi, Kh. 2019. Sensitivity analysis of pollutant emission rates from passenger cars to geographical and environmental parameters using IVE model. 8th National Conference on Air and Noise Management Tehran - University of Tehran, p.7.


14. Wang, H., Fu, L., Zhou, Y., Du, X., & Ge, W. (2010). Trends in vehicular emissions in China's mega cities from 1995 to 2005. Environmental Pollution, 158(2), 394-400.


15. Marino, C., Monterosso, C., Nucara, A., Panzera, M. F., & Pietrafesa, M. (2020). Analysis of the Reduction of Pollutant Emissions by the Vehicle Fleet of the City of Reggio Calabria Due to the Introduction of Ecological Vehicles. Sustainability, 12(7), 2877.


16. Gabriel, N.R., Martin, K.K., Haslam, S.J., Faile, J.C., Kamens, R.M. and Gheewala, S.H., 2021. A comparative life cycle assessment of electric, compressed natural gas, and diesel buses in Thailand. Journal of Cleaner Production, 314, p.128013.