بررسی منشأ و دسترسی بیولوژیکی عناصر سنگین در خاک ارتفاعات شمال غرب تهران

الموضوعات :

عبدالرضا کرباسی ¹ , غلامرضا نبی بیدهندی ² , فرامرز معطر ³ , زهره برزگری ⁴

1 - استادیار، دانشکده محیط زیست دانشگاه تهران
2 - استاد، دانشکده محیط زیست دانشگاه تهران
3 - استاد، دانشکده انرژی و محیط زیست، واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی، تهران
4 - کارشناس ارشد رشته آلودگی های محیط زیست، دانشکده انرژی و محیط زیست، واحد علوم وتحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی تهران*(مسئول مکاتبات)

تاريخ الإرسال : 20 الأربعاء , جمادى الأولى, 1428 تاريخ التأكيد : 24 الثلاثاء , رجب, 1428 تاريخ الإصدار : 04 الأربعاء , شوال, 1430

الکلمات المفتاحية: فلزات سنگین, آلودگی خاک, دسترسی بیولوژیکی, آنالیز خوشه ای,

ملخص المقالة :

خاک می تواند آلودگی های زیست محیطی را در خود به ثبت برساند و لذا از طریق آنالیز شیمیایی خاک می توان به آلودگی های منطقه پی برد. در این تحقیق نمونه های خاک اراضی شمال غرب تهران مورد استفاده قرار گرفت، در مجموع 16 نمونه خاک از سطح منطقه جمع آوری شد. با استفاده از روش های آزمایشگاهی میانگین غلظت سرب ppm 173، میانگین غلظت روی ppm101، میانگین غلظت نیکل ppm62 ومیانگین غلظت وانادیوم ppm44 به دست آمد. نتایج نشان می دهد که غلظت فلز سنگین سرب در منطقه بسیار بالاتر از سایر عناصر مورد بررسی می باشد. مقایسه میانگین غلظت سرب در مطالعه حاضر با غلظت آن در پوسته زمین نشان می دهد که غلظت این عنصر در اراضی واحد علوم وتحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی واقع در ارتفاعات شمال غرب تهران، حدود 1200% بیشتر از پوسته زمین است که علت افزایش غلظت سرب به دلیل آلودگی هوا می باشد. در ادامه تحقیق نسبت به شناسایی دسترسی بیولوژیک عناصر اقدام شد. میزان دسترسی بیولوژیک فلزات سنگین مختلف در خاک های مورد مطالعه به ترتیب زیر می باشد: (ppm 0) VNiFe Zn Pb آنالیز خوشه ای برای منشاءیابی عناصر نشان داد که سرب دارای منشاء آلی می باشد و دو عنصر نیکل و وانادیوم تحت ضریب تشابه مثبت و معنی دار به هم متصل شده اند. از آن جایی که وانادیوم به عنوان شاخص آلودگی نفتی شناخته شده ، می توان نتیجه گرفت که نیکل به لحاظ مصرف سوخت در خاک های این اراضی پراکنده شده است.