مکان یابی مناطق تجاری منطقه 17 شهر تهران با استفاده از منطق فازی و AHP

الموضوعات :

محمد حیدر علی ¹ , سعید کریمی ²

1 - کارشناسی ارشد، دانشکده محیط زیست، دانشگاه تهران، تهران، ایران. ⃰⃰ (مسوول مکاتبات)
2 - استادیار، دانشکده محیط زیست، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

تاريخ الإرسال : 22 الأربعاء , محرم, 1437 تاريخ التأكيد : 21 الأربعاء , ذو القعدة, 1437 تاريخ الإصدار : 16 الأحد , شعبان, 1440

الکلمات المفتاحية: مکان‌یابی, مناطق‌تجاری, سیستم اطلاعات جغرافیایی, منطق ‌فازی, فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP, منطقه 17 تهران.‌,

ملخص المقالة :

زمینه و هدف: امروزه مکان‌یابی کاربری‌های شهری با استفاده از GIS در برنامه‌ریزی شهری از اهمیت زیادی برخوردار است. کاربری‌های تجاری یکی از کاربری‌های مهم شهری است که سایر فعالیت‌های مهم شهری را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهد. شایان ذکر است که انسان به صورت فعالانه با فضا برخورد می‌کند و همواره با آن در داد و ستد اطلاعات است. فرد با قرارگیری در یک مکان مناسب از منظر محیط زیستی و دریافت اطلاعات توسط حواس خود قادر خواهد بود که به محیط پاسخ فعال داده و توجه خود را به آن محیط معطوف کند. با توجه به این موارد دوری از بیمارستان، راه آهن و پمپ بنزین و نزدیکی به مکان‌های طبیعی مانند پارک، مولفه های ذهنی سیما و منظر از جمله صمیمیت، اصالت و سرزندگی را تحت تاثیر قرار داده و در دعوت کنندگی افراد تاثیرگذار خواهد بود. روش‌بررسی: در این راستا معیارهای مناسب با مطالعه اسنادی تدوین و با استفاده از مدل AHP ارزش هر یک از معیار‌ها نسبت به دیگر معیار‌ها مشخص گردید و به هر یک از معیارهای مربوطه وزن‌هایی اختصاص یافت. در نهایت وزن‌های حاصله در لایه‌های معیارها ضرب گردید و با استفاده از ترکیبات فازی، لایه‌ها ترکیب شدند. یافته‌ها : تلفیق داده‌ها نشان داد که ناحیه 2 با وضعیت مطلوب‌تر نسبت به ناحیه 1 و این ناحیه نیز با وضعیت بهتر نسبت به ناحیه 3 از اهمیت متفاوتی برخوردارند که در آخر بهترین محل‌های ایجاد مرکز تجاری در هر 3 ناحیه مشخص گردید. بحث و نتیجه‌گیری : منطقه 17 تهران با بیش از 358 هزار نفر جمعیت دارای 3 ناحیه شهرداری می‌باشد که نبود دسترسی مناسب موجب افزایش هزینه‌های دسترسی به خدمات شهری شده است. بدین منظور تحقیق حاضر با تبیین شاخص‌های مناسب و با بهره‌گیری از سیستم‌های اطلاعات جغرافیایی به مکان یابی مناطق تجاری در منطقه 17 پرداخته و مکان‌های مناسب در هر یک از نواحی شهرداری برای استقرار کاربری مذکور انتخاب شده‌اند.

المصادر:

1. Hassan, H    &    et al.   1386. "mathematical    Model   Representation Based on Multi –Criteria   Decision   And   Software to   Help   Make   decisions       for   Selecting   a   spouse."  Women’s Research, pp. 57-80. (In Persian).


2. Taghvaei, M. & Sheikh biglou, R. & Band ali, M. 1389. "Planning and Locating Daily Markets in Isfahan City by Analytic Hierarchy Process (ahp)." Geography and Development Quarteriy, pp. 99-125. (In Persian).


3. Pour Mohammadi, M. 1382. "Urban Landuse Planning of Tehran." publication semat. (In Persian).


4. Khajeh arzani, M. 1384. "Optimal Locating Analysis of Fruit and Vegetable Fields."  Master, s Thesis of Isfahan. University of Tarbiat modares. (In Persian).


5. Sarvar, H. 1381." Manage and Locate Educational Spaces of (Secondary Schools) Using Gis (Case Study: Tehran Region 7)."   University of Tarbiat modares. (In Persian).


6. Mohammad Reza, K. 1383. "Locating of Vocational Schools Using Gis." Master s Thesis for Geography, University of Tabriz. (In Persian).


7. Rahimion, A. 1378. "Determinethe Suitability of the Land with the Gis." Shahrnegar Bimonthly. (In Persian).


8. Baker, S. 2006. Sustainable Development London. New York: Routledge.


9. Clayton, B.D. & Bass, S. 2002. Sustainable Development Strategies; A resource Book. OECD: EarthScan.


10. Xing, Y. & et al. 2009. "a Framework Model for Assessing Sustainability Impacts of Urban Development." Accounting Forum vol. 33, pp. 209-224.


11. Zellner, M. & et al, ,. 2008. "a New Framework for Urban Sustainability Assessment: Linking Complexity, Information and Policy." Environment and Urban Systems, Vol. 32, pp. 474-488.


12. Dastjardi, G. 1379. "Locating City-level Service Areas Using Gis." Master, s Thesis of Tehran, University of Tarbiat modares. (In Persian).


13.  Jamal, M. 1383. "Distribution System Locating with Emphasis On Retail Sistems in Urban Economics." Master, s Thesis of Isfahan, University of Isfahan. (In Persian).


14.  Laleh Pour, M. 1382. "Land Use Survey in Urban Planning Using Gis." Master, s Thesis of Tehran, University of Tarbiat modares. (In Persian).


15. Balsas.C.J. 2000. "City Center Revitalization in Portugal." Pergamon. Vol. 17, No. 1.


16. Tokatli, N., Boyaci, Y. 1999. "The Changing Morphology of Commercial Activity in Istanbul." Pergamon. Vol. 16, No. 3.


17. Ritsema van Eck, J.R., Jong, T.D. 1999. "Accessibility Analysis and Spatial Competition Effects in the Context of GIS-supported Service Location." Enviroment and urban systems vol. 23. No.1 .pp 75-89.


18. Davidson, R. 1994. Business Travel, London. londan: pitman.


19. Cazes, G., Potier, F. 2004. urban tourism, Translated in Persian by Salaheddin Mahallati,. tehran: university of shahid beheshti.


20. .20Densham, P. J. and Rushton, G. 1988. "“Decision support systems for locational planning." Geography and Planning PP. 56–90.


21. Broz, Z. 2012. " Fuzzy Logic Decision Support for Long-term Investing in the Financial Markets." Advances in Intelligent System and Computing 1(1), 113-123.


22. Cavallaro, F. 2010. "Fuzzy TOPSIS approach for assessing thermal-energy storage in concentrated solar power (CSP)." Applied Energy, 87, 496-503.


23. Ardalan, A. A., Bohairaii, H. & Taghavi, V. 1999. "Geographical Information System." Geographical Organization of Army 227.


24. Pir Bavaghar, M. 2004. Forest Area Change Detection Related to Topographic Factors and Residential areas. ., tehran: Thesis of M.Sc. in Forestry and Forest Economics of Tehran University.


25.  Azizi, A. 2002. Comparision of Rural Development Levels and Recognizing Core Villages to Produce Optimum Hierarchical Pattern of Services in Farahan District Villages of Tafresh County. ., Tafresh County: Thesis of Msc.


26. Tehran, Municipality. 1394. 'Introducing the Area." region17.tehran.ir,. (In Persian).


27. Hasan, G. 1388. "Analytical Hierarchy Process (ahp) ." Publish by Amirkabir University of Technology.


28. Ishizaka, A. and Labib, A. 2011. "Review of the main developments in the analytic hierarchy process." Expert Systems with Application Vol. 38, No. 11, 14336-14345.


29.  Bonham-Carter, G. F. 1991. "Geographic Information System for Geoscientists: Modeling with GIS,." Pergamon, Ontario PP. 291-300.


30. Kisi, O., Karahan, M. E., and Sen, Z.,. 2006. " River suspended sediment modeling using a fuzzy logic approach." Hydrological processes 20, 4351-4362.

 

31. Rana, Sh. & et al. 1391. "Planning and Locating Daily Markets in Urban Areas."(Case Study: Tabriz 3rd and 4th District). Journal of Urban and Research, vol.3, No 10, pp. 105-124. (In Persian).


32. Ashoor Nejad, G. & et al.  "Neural Network R Integration for Oreste and Bfln Recognition Optimal Location of the Establishment Financial and Commercial in Urban Space Tehran." Land Use Planning, vol.5, No 2, pp. 289-316.  (In Persian).