ارزیابی اثرات گزینه های مکانی پیشنهادی دفن زباله شهر زنجان با استفاده ازروش ماتریس ارزیابی اثرات سریع (RIAM)ارتقاء یافته

الموضوعات :

غزل منزوی ¹ (دانش آموخته کارشناسی ارشد دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی دانشگاه تربیت مدرس و کارشناس اداره کل حفاظت محیط زیست زنجان.)
عبدالرسول سلمان ماهینی ² (دانشیار گروه محیط زیست دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان *(مسوول مکاتبات).)
حبیب اله یونسی ³ (دانشیار و مدیر گروه محیط زیست دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی دانشگاه تربیت مدرس.)

تاريخ الإرسال : 17 الثلاثاء , رجب, 1431 تاريخ التأكيد : 28 الخميس , ربيع الأول, 1432 تاريخ الإصدار : 10 الأربعاء , ذو الحجة, 1436

الکلمات المفتاحية: دفن زباله شهری, زنجان, ماتریس ارزیابی اثرات سریع, فرایند تحلیل سلسله مراتبی,

ملخص المقالة :

زمینه و هدف: در شهر زنجان هیچ گونه فعالیتی در جهت دفن بهداشتی زباله صورت نگرفته و در حال حاضر، تنها به عملیات تلنبار کردن زباله در محلی در نزدیکی این شهر اکتفا می شود. با توجه به مخاطراتی که این روش در پی دارد، باید هرچه سریع تر مکانی مناسب جهت دفن بهداشتی پیشنهاد گردد. یک محل دفن نامناسب ممکن است اثرات منفی بسیاری را به همراه داشته باشد. قوانین و مقررات موجود مرتبط با ارزیابی اثرات محیط زیستی، بر الزام استفاده از آن برای پروژه های بزرگ عمرانی نظیر محل‌های دفن زباله شهری تأکید می نماید. روش RIAM (ماتریس ارزیابی اثرات سریع)، انجام یک ارزیابی روشن و سریع از مهم ترین اثرات را تضمین می‌کند. در کنار مزایای بسیار، این روش دارای ایرادهایی نیز می باشد و آن تأثیر ذهنیت ارزیاب بر عدد دهی به اثر فعالیت ها بر پارامترهاست. از این رو، در تحقیق حاضر برای تبدیل ذهنیت به عینیت و برای ارتقاء روش RIAM، از روش AHP(فرایند تحلیل سلسله مراتبی) استفاده شده است. روش بررسی: در این پژوهش، ارزیابی محل فعلی دفن زباله شهر زنجان، به همراه چند محل پیشنهادی دیگر، با استفاده از تلفیق دو روش RIAM و AHP انجام پذیرفته است که در نهایت اثرات هر یک از محل ها بر محیط زیست منطقه مورد ارزیابی قرار گرفته و با یک‌دیگر مقایسه شدند. یافته ها: در این فرایند، ما روش RIAM را با روش AHP تلفیق کردیم و محل فعلی دفن زباله در مقایسه با دیگر محدوده های مورد مطالعه، کمترین امتیاز منفی را کسب کرد. بحث و نتیجه گیری: نتایج این پژوهش نشان می دهد که می‌توان روش RIAM را از طریق تلفیق آن با روش AHP ارتقاء بخشید. این تلفیق، ایده های بحث برانگیز را در زمینه امتیازدهی اثرات به فرصتی برای شمول نظرات کارشناسی تبدیل کرده و موفقیت امتیازدهی هماهنگ اثرات را به میزان زیادی افزایش داده است.

المصادر:

1. Al-Jarrah, O., Abu-Qdais, H., 2006. Municipal solid waste landfill sitting using intelligent system, Waste management. vol. 26: 299-306.


2. Şener, B., Lütfi Süzen, M., Doyuran, V., 2005. Landfill site selection by using geographic information systems, Environmental geology, vol.49(3): 376-388


3. Araujo, P.S.F., Moura, E.F.S.C., Haie, N., 2005. Application of RIAM to the environmental impact assessment of hydroelectric installation, the fourth inter-celtic colloquium on hydrology and management of water resources, Guimarães, Portugal. July 11-24 (2005).


4. Pastakia, C.M.R., Jensen, A., 1998. The rapid impact assessment matrix (RIAM) for EIA, Environmental impact assessment review, vol.18: 461-482.


5. سالنامه آماری استان زنجان، 1386، معاونت برنامه ریزی استانداری زنجان،دفتر آمار و اطلاعات.


6. گلچین. احمد و همکاران، 1386، مطالعه وضعیت حاصل‌خیزی خاک‌های استان زنجان به منظور کاهش مصرف کودهای شیمیایی و حفظ محیط زیست، دبیرخانه کارگروه پژوهش آمار و فناوری اطلاعات سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان زنجان، صص 11- 9.


7. گزارش نهایی ارزیابی اثرات و پیامدهای محیط زیستی طرح احداث و بهره برداری از مجتمع صنایع غذایی بلکا شرق،1386، مهندسین مشاور پایش‌گران محیط زیست.