تأثیر پارامترهای فضای سبز بر غنای¬گونه¬ای پرندگان در پارک¬های شهری: مطالعه موردی شهر اصفهان
الموضوعات :شهلا تشکـر 1 , محمود رضا همامی همامی 2 , برهان ریاضی 3 , رضا جعفری 4
1 - کارشناس ارشد علوم محیط زیست، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم وتحقیقات تهران *(مسئول مکاتبات)
2 - استادیار دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه صنعتی اصفهان
3 - استادیار دانشکده محیط زیست، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم وتحقیقات.
4 - استادیار دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه صنعتی اصفهان.
الکلمات المفتاحية: غنای گونه ای پرندگان, تنوع گونه های چوبی, پارک¬های شهری,
ملخص المقالة :
چکیده اهمیت تفرج در پارک های شهری غیر قابل تردید است و می تواند تا حدودی محدودیت های دسترسی شهرنشین های کم درآمد را به طبیعت جبران کند. در این مطالعه تأثیر پارامترهای فضای سبز )غنا ، تنوع و تراکم گونه های چوبی) بر غنا و تنوع گونه ای پرندگان در 25 پارک از مجموعه پارک های شهر اصفهان مورد بررسی قرار گرفته است. سرشماری از پرندگان و درختان پارک در فصل بهار با استفاده از ترانسکت های نواری و تحلیل داده ها با استفاده از رگرسیون خطی و غیرخطی انجام گرفت. در مجموع 24 گونه پرنده با تراکم های مختلف در پارک های مورد بررسی شناسایی گردید. باغ گل ها با 16 گونه و پارک ساحل با 2 گونه به ترتیب دارای بالاترین و پایین ترین غنای گونه ای در بین پارک های شهر اصفهان بودند. نتایج این بررسی بیانگر افزایش غنای گونه ای پرندگان با افزایش تنوع گونه های چوبی و مساحت فضای سبز بود. نتایج به دست آمده می تواند جهت جذب بیشتر پرندگان در طراحی پارک ها مورد توجه قرار گیرد.
منابع
- منصوری، ج. 1375. ضرورت وجود پرندگان در فضای سبز شهری، مجموعه مقالات همایش فضای سبز، تهران
- مجنونیان، ه. 1374. مباحثی پیرامون پارکها، فضای سبز و تفرجگاه ها، انتشارات شهرداری تهران
- Savard, J.P.L., Clergeau, P., Menne chez, G., 2000. Biodiversity concepts and Urban ecosystems. Landscape and Urban planning. 48, pp.131-142.
- همامی، م. زائری، آ. شریفیان پور، ن. 1386. بررسی تأثیر اندازه و شکل پارکهای شهر اصفهان در جذب پرندگان، سومین همایش ملی فضای سبز و منظر شهری، شماره 24: 83-76
- عمرانی، م.1384. در جستجوی هویت شهری اصفهان، انتشارات وزارت مسکن و شهرسازی تهران
- Kerbs, C.J., 1989. Ecological Methodology. Harper and Row Publishers, New York.
- منصوری، ج. 1379. راهنمای صحرایی پرندگان ایران، نشر ذهن آویز
- آریاوند، ا.1380. تنوع زیستی (فضای سبز و پرندگان) در ارتباط با توسعه پایدار در شهر اصفهان، مجموعه مقالات دهمین کنفرانس زیست شناسی ایران، شیراز
- Tilghman, N.G., 1987. Characteristics of urban woodlands affecting breeding bird diversity and abundance. Landscape Urban Planning. 14, pp. 481-495.
- Watson, J.E. M., Whittaker, R.J., Dawson, T.P., 2004. Avifaunal responses to habitat fragmentation in the threatened littoral forests of south-eastern Madagascar, Journal of Biogeography. 31, pp. 1791-1807.
- Shwartz, A., kark, S., Shirley, S., 2007. How do habitat variability and management regime shape the spatial heterogeneity of birds within a large Mediterranean urban park. Landscape and Urban Planning. 31, pp. 254-261.
- Smyth, A. Heezik, Y.V., Mathieu, R., 2008. Diversity of native and exotic birds across an Urban gradient in a New Zealand city. Landscape and Urban Planning. 87, pp.223-232.